Afslankteenringen
'Vraag niet hoe het kan maar profiteer ervan', is te lezen op Afslankringen.nl. Daar kun je onder andere teenringen kopen waardoor je afvalt. De Facebookpagina heeft tienduizenden likes, en op de site zijn enkel lovende recensies te vinden. Maar consumenten die zich kritisch uitlaten, worden bedreigd.
Makkelijk en snel afvallen, zonder sportschool of diëten. Volgens Afslankringen.nl kan het. Het enige dat je nodig hebt zijn de magnetische teenringen die zouden werken met 'de eeuwenoude techniek van de Chinese acupressuur'. Volgens de site wordt je 'eetlust op een veilige en natuurlijke manier teruggedrongen. Daarnaast wordt je stofwisseling verhoogd en je bloedsomloop verbeterd. [...] Gevolg: je valt relatief snel af zonder ongewenste lichamelijke bijwerkingen.'
Op de site staan berichten die van zeer enthousiaste klanten zouden zijn, die schrijven dat hun 'leven is veranderd' en dat ze kilo's en kilo's kwijt zijn. Op Facebook heeft de pagina Afslankringen meer dan 30.000 likes verzameld en zijn alleen maar enthousiaste reacties te lezen.
Toch niet zo'n gegarandeerd succes
Susanne ging na het lezen van de enthousiaste reacties voor de bijl. 'Baat het niet dan schaadt het niet, dacht ik.' Maar halverwege het gebruik komt ze erachter dat het 'grote onzin is', schrijft ze op haar blog.
'Dat kwam mede doordat ik die pagina's goed in de gaten ben gaan houden. Op de Facebookpagina staat bijvoorbeeld dat ze wel garantie geven dat je gaat afvallen maar op de site staan weer allerlei disclaimers. En er wordt de hele tijd gereageerd door ene RubenenCarlijn, terwijl dat de eigenaar en zijn vriendin zijn.'
Op Facebook is in screenshots te lezen dat er 'gegarandeerd succes' is en dat je anders 'echt elke cent terug' krijgt. Ook op de site wordt aan alle kanten de suggestie gewekt dat je met de producten afvalt. Toch probeert het bedrijf zich goed in te dekken via de algemene voorwaarden en een disclaimer:Onze producten kunnen (eventueel) een hulp middel voor het afvallen zijn. Wij kunnen niet garanderen dat er enige werking in het lichaam zal plaats vinden dat het afvallen zal bevorderen door het kopen van onze producten. De werking kan per persoon sterk verschillen. Concreet; Wij garanderen nooit dat je zal afvallen door alleen onze producten te gebruiken. Onze producten zouden je (eventueel) kunnen helpen in het afslank traject.
Volgens advocaat consumentenrecht Eva Beekman kan Afslankringen.nl zich niet zomaar op deze manier indekken. 'Als je zo prominent over een product zegt op je website dat het een bepaalde werking heeft, kun je je niet verschuilen achter een bepaling in je algemene voorwaarden waarin je zegt: misschien werkt het niet, en je moet niet bij mij zijn als het niet goed is', aldus Beekman.
'In zijn algemeenheid geldt, als je een product wilt verkopen en je zegt dat het iets doet wat het niet doet en daardoor koopt de gemiddelde consument het product terwijl deze dat anders niet had gedaan, dat je zou kunnen zeggen dat er sprake is van een oneerlijke handelspraktijk. In zo’n geval kun je de verkoop vernietigen en kun je je geld terugkrijgen.'
Bedreigd en 'gedagvaard'
Het bedrijf Afslankringen.nl blijkt niet goed met kritiek om te gaan. Negatieve reacties op Facebook worden verwijderd, en kritische klanten zijn zelfs bedreigd door de eigenaar. Karin is bijvoorbeeld zo bang gemaakt dat ze alleen volledig anoniem haar verhaal wil doen. Ze ontving berichten over onderwerpen in de zeer persoonlijke levenssfeer en er werd gedreigd met een dagvaarding voor laster en smaad. Pas als ze een schadevergoeding zou betalen, zou ze ervan af zijn. Ook Hanneke durfde niet in beeld. Haar vriend vertelt hoe de eigenaar dreigde zijn werk te bellen en hoe Hanneke geschrokken de hoorn erop gooide nadat hij over hun zoontje begon.
Susanne heeft via de mail eveneens vernomen dat ze een dagvaarding zou ontvangen vanwege haar blog en kritische berichten op Facebook. Even later zag ze dat haar adresgegevens openbaar waren gemaakt via 'een vriend van de eigenaar' op de Facebook van Afslankringen. Van anderen zijn niet alleen naam en adresgegevens, maar ook foto's gepubliceerd. Omdat ze anderen probeerden te waarschuwen voor de producten zouden ze volgens de pagina 'aandacht willen' en zich schuldig maken aan 'smaad en laster'.
Eigenaar Ruben van Diermen herkent zich totaal niet in de verhalen over bedreiging, het gebruik van nepaccounts op Facebook om positieve reacties te schrijven en het verwijderen van negatieve reacties. 'Er zijn een paar mensen die ons kapot proberen te maken. We hebben geprobeerd met hen in gesprek te gaan. Maar als je ziet hoeveel positieve reacties we krijgen weet je gewoon dat het voor heel veel mensen werkt. Wij proberen open en transparant te zijn. Als ik als die positieve reacties zelf zou moeten schrijven, zou ik dag en nacht bezig moeten zijn. En mijn vriendin heeft inderdaad reacties achtergelaten, maar zij heeft de producten gebruikt en is tevreden. Dat mag toch? Maar als ik fouten heb gemaakt zeg ik sorry.'
'Aan de dikke mens is veel geld te verdienen'
Ellen Govers, voorzitter van het Kenniscentrum Diëtisten Overgewicht en Obesitas Nederland, begrijpt wel waarom dit soort bedrijven succesvol zijn. 'Aan de dikke mens is heel veel geld te verdienen. Volgens mij hebben we het hier niet over afslanken, maar over geld verdienen. Ik zie een patroon, er zijn zo honderd producten te vinden waarvan je met je gezonde verstand kunt zien dat het onzin is. Nu moeten we ringen omdoen en pleisters plakken, de volgende keer moeten we zeker weer op een speciaal kussen slapen.'
Afvallen zit volgens Govers heel erg in het commerciële circuit. 'Dat komt omdat obesitas niet is aangemerkt als ziekte. Mensen zijn wanhopig en zoeken hulp, maar omdat de gezondheidszorg voor hen niet makkelijk toegankelijk is als ze geen ziekte hebben, kunnen mensen commercieel uitgebuit blijven worden. Er wordt over overgewicht met heel veel 'deskundigheid' gepraat door mensen die nog nooit een patiënt hebben gezien en echt niet weten waar ze het over hebben.'De namen Karin en Hanneke zijn gefingeerd.