Alleen overheid mag boetes met 150% verhogen
Strenge regels voor incassobureaus, maar niet voor de overheid zelf. Sinds 1 april 2024 moeten commerciële partijen zich houden aan de Wet kwaliteit incassodienstverlening (Wki). Die wet verplicht incassobureaus transparanter, zorgvuldiger en redelijker te werken. Toch vallen instanties als het CJIB, de Belastingdienst en DUO buiten die wet.
Concreet verschil: betaal je een verkeersboete te laat, dan wordt het bedrag in twee stappen met 150% verhoogd, terwijl een commercieel incassobureau een vordering slechts met 15% mag verhogen. Radar laat zien dat de Wki in de praktijk ongelijkheid creëert tussen burgers: wie schulden heeft bij een bedrijf, wordt beschermd, wie ze bij de overheid heeft, niet. Volgens de NVVK (branchevereniging schuldhulpverlening) heeft dat verschil grote financiële gevolgen en duwt mensen de schulden in.
Een verkeersboete van €150 kan daardoor oplopen tot €450; precies wat de Wki moest voorkomen. De kritiek op deze ongelijkheid groeit: waar commerciële partijen aan grenzen zijn gebonden, mag de overheid zelf blijven stapelen en raken kwetsbare burgers verder in de problemen. Voor mensen die al moeite hebben hun rekeningen te betalen, kan één gemiste betaling het begin zijn van een schuldenval.
Radar spreekt twee mensen die hierdoor diep in financiële problemen raakten. Ook komt naast de NVVK schuldhulporganisatie De Schie aan het woord. De Hoge Raad buigt zich momenteel over een zaak waarin een rechter de tweede boeteverhoging “onrechtvaardig” noemde. Politiek econoom en auteur van ‘De Boetefabriek’ Merel van Rooy waarschuwt in de uitzending dat de staat hiermee haar eigen burgers ondermijnt. In de studio reageert SP-Kamerlid Michiel van Nispen.
De centrale vraag die Radar stelt: is het nog te rechtvaardigen dat overheidsincasso’s buiten de Wki vallen? En waarom gelden redelijkheid, transparantie en menselijke maat niet ook voor het CJIB?