CO₂-neutraal vliegen? Deze groene beloftes van luchtvaartmaatschappijen zijn misleidend
Vliegen zonder schuldgevoel: het klinkt als een droom, maar wordt door veel luchtvaartmaatschappijen als haalbare werkelijkheid verkocht. Van “CO₂-neutrale vluchten” tot “compensatie via bomen planten” – de ene groene belofte is nog mooier dan de andere. Maar kloppen die claims wel? Uit onderzoek blijkt dat veel van deze duurzaamheidspraatjes niet meer zijn dan slimme marketing. Radar dook in de wereld van klimaatreclames in de luchtvaart, en wat blijkt: de lucht zit vol loze beloften.
De claim: vliegen kan CO₂-neutraal
Luchtvaartmaatschappijen als KLM, Lufthansa en Ryanair adverteren met duurzame keuzes: van CO₂-compensatie tot vliegen op biobrandstof. Bij het boeken krijg je vaak de optie om je vlucht “klimaatneutraal” te maken. Maar volgens experts is dat misleidend. Zo stelt de Europese consumentenorganisatie BEUC dat de term "CO₂-neutraal vliegen" simpelweg niet kan – niet nu, en niet in de nabije toekomst.
Ook de Europese Commissie komt in actie: zij werkt aan een zogeheten Green Claims Directive, een wet die bedrijven verplicht hun groene claims te onderbouwen met bewijs. En die ontbreekt vaak.
Compensatie: een rekensom zonder rekenschap
Een veelgebruikte truc is CO₂-compensatie. Voor een paar euro extra plant een maatschappij een boom of investeert ze in een klimaatproject. Klinkt nobel – maar die bomen groeien langzaam, en verdwijnen soms ook weer door bosbranden of houtkap. Ondertussen blijft jouw vlucht wel direct CO₂ uitstoten.
In 2022 diende Fossielvrij NL een rechtszaak in tegen KLM vanwege de ‘Fly Responsibly’-campagne. De claim: deze communicatie wekt de indruk dat vliegen duurzaam kan zijn, terwijl dat fundamenteel onjuist is. De zaak loopt nog.
De schijn van biobrandstof
Een ander veelgebruikt begrip is SAF: Sustainable Aviation Fuel. Dit zou de CO₂-uitstoot van vliegtuigen flink verminderen. Wat er niet bij verteld wordt: slechts 0,1 procent van alle gebruikte brandstof in de luchtvaart is momenteel SAF. En die wordt vooral geproduceerd uit gebruikte frituurolie en afvalstoffen – die schaars zijn.
De Reclame Code Commissie tikte onder andere Ryanair en Lufthansa al op de vingers voor te rooskleurige taal over deze brandstoffen. Want hoewel biobrandstof potentie heeft, is het voorlopig geen oplossing op schaal.
Wat mag wel? Wat niet?
Volgens de Autoriteit Consument & Markt (ACM) mogen bedrijven alleen groene claims doen als ze:
- Specifiek en concreet zijn;
- Onderbouwd zijn met betrouwbare cijfers;
- Niet suggereren dat een product 100 prcent duurzaam is als dat niet klopt.
Zinnen als “duurzaam vliegen” of “klimaatvriendelijk reizen” vallen daarmee vaak buiten de boot – of beter gezegd: buiten het vliegtuig.
Wat kun je zelf doen?
Voel je je misleid door een claim van een luchtvaartmaatschappij? Dan kun je dat melden bij de Reclame Code Commissie of ACM. Ook kun je zelf kritisch zijn:
- Vraag je af: waarop is deze claim gebaseerd?
- Check of de ‘compensatie’ echt effect heeft
- Zoek naar onafhankelijke bronnen (zoals
Vliegen is vervuilend – dat is een feit. Zolang luchtvaartmaatschappijen blijven doen alsof dat niet zo is, is er sprake van greenwashing. CO₂-compensatie is géén toverformule, en biobrandstoffen zijn voorlopig nog druppels op een gloeiende plaat. De luchtvaart moet veranderen, maar dat begint bij eerlijke communicatie. En daar wringt voorlopig de schoen.