Minder vliegen? We willen het, sommigen doen het: lees de tips

Ruim twee derde van de ondervraagden reist weleens naar bestemmingen die je met het vliegtuig zou kunnen bereiken. Dit kunnen reizen zijn waarbij je een oceaan oversteekt, maar ook naar Brussel of elders in Europa.

Meer mensen checken andere reisopties

Vier jaar geleden legden we het panel dezelfde vragen voor. De groep die minder vliegen een belangrijk thema vindt was toen (67%) bijna even groot als nu (69%). Maar de groep die bij het plannen van zo’n reis standaard kijkt naar andere manieren dan vliegen om de bestemming te bereiken, is nu groter: 38 procent in plaats van de 32 procent die dat vier jaar geleden standaard zei te checken.

Wie naar alternatieve reismethodes kijkt, doet dat vooral om prettiger te reizen en meer vrijheid te hebben onderweg. Maar ook lagere kosten en duurzamer reizen zijn voor meer dan de helft van de ondervraagden een belangrijke reden om verder te kijken dan het vliegtuig.

Langer op reis

Een kwart kijkt nooit naar alternatief vervoer voor het vliegtuig. Waarom niet? 4 jaar geleden was de meest gegeven reden nog dat vliegen de enige manier is om de bestemming te bereiken. Nu is het vooral omdat andere manieren van reizen te veel tijd kosten. Reis je bijvoorbeeld met de boot of over land, dan ben je als je een flinke afstand moet overbruggen meer tijd kwijt. Toch vindt niet iedereen dat inefficiënt:

“Nachttrein/boot duurt langer, maar geeft minder tijdverlies omdat je reist tijdens je slaap: minder vermoeiend en minder stressvol dan vliegen.”

Wel degelijk verschil in CO2-uitstoot

Meerdere mensen geven als reden om niet naar alternatieven te kijken dat andere manieren van reizen niet beter zijn voor het milieu, of zelfs dat vliegen duurzamer zou zijn: ‘Het kost minder CO2 per stoel’, schrijft iemand. Dat is niet waar: ‘Een vliegreis belast het milieu maar liefst 8 tot 12 keer zoveel als dezelfde reis per trein’, heeft Milieu Centraal uitgezocht. En al wordt het verschil kleiner als er maar 1 persoon in de auto zit: een vliegreis draagt 1 tot 4 keer zoveel bij aan het broeikaseffect als dezelfde reis per auto.

Tips voor ander vakantievervoer

‘Het is vaak ingewikkeld om te boeken’, geeft een deelnemer aan het onderzoek als reden om niet naar alternatieven te kijken. Daar is nog een wereld te winnen, inderdaad. Milieu Centraal geeft tips voor reizen per trein. Wij zochten eerder voor je uit hoe je zo goedkoop mogelijk met de trein door Europa reist, en welke steden goedkoper zijn met de trein dan met het vliegtuig.

Én we vroegen jullie naar tips voor alternatieve manieren van reizen:

Niet vliegen, hoe pak je dat aan?

• "Boek een georganiseerde (groeps)reis"
• "Via het reisbureau"
• "Samen met een groepje gaan reizen met een zuinige bus”
• "Met de auto in de trein"
• "Liften, eventueel op afspraak via bijvoorbeeld BlaBlaCar, Liftcentrale of Facebookgroepen"
• "(Internationaal) treinabonnement en treinreisplanners"
• "Voor treinen gebruik ik de buitenlandse sites omdat deze meer verbindingen en mogelijkheden geven"
• "Niet bij NS Internationaal kijken maar op de website van vervoersbedrijf van het land van bestemming. Is voordeliger"
• "Abonneer je op nieuwsbrieven van reisaanbieders voor goede aanbiedingen"
• "De website van stichting Europafietsers"

53% kiest weleens trein boven vliegtuig

Van alle mensen die openstaan voor andere vervoermiddelen, heeft bijna 90 procent ook weleens voor een ander vervoermiddel gekozen voor een reis die ze met het vliegtuig zouden kunnen maken. Het vaakst worden dit soort reizen met de auto of de camper afgelegd, op de tweede plek staat de trein. Maar er zijn ook fietsers en zelfs wandelaars:

Meest gekozen alternatieve vervoersmiddelen op afstanden die met het vliegtuig kunnen worden overbrugd:

• Auto of camper (72%)
• Trein (53%)
• Bus (17%)
• Boot (14%)
• Fiets (5%)
• Wandelen (2%)

Voor- en nadelen vervoersmiddelen

Wat worden als de voor- en nadelen van de verschillende vervoersmiddelen gezien? Vliegen doen mensen vooral voor de efficiëntie, maar qua duurzaamheid wordt het vliegtuig slecht beoordeeld. “Vliegen is mooi omdat je de wereld over kan, maar om nou te zeggen dat het ontspannen is. Nee. Maar de prijzen zijn hoog, wachten duurt lang en zit altijd met koffers inchecken of tussenstops tegenwoordig.”

Reizen met de auto of camper scoort positief op de beleving tijdens de reis en het comfort, al noemen sommigen wel de hoge benzineprijzen als nadeel.

De trein scoort ook goed op de beleving en comfort, én op duurzaamheid. “Als je verschillende stops gepland hebt is het fijn! En ook op deze manier zie je veel van de landen waar je doorheen reist.” Wat mensen vooral tegenhoudt zijn de kosten.

De kosten zijn juist het sterkste punt van reizen met de bus. Over het comfort en de efficiëntie zijn mensen daarbij weer minder te spreken, als zijn er ook positieve ervaringen:

"Ik ben vaak met een touringcar naar Spanje/Kroatië geweest. Het duurt langer dan vliegen maar het is relaxed, je gaat zitten en stapt uit voor je hotel. De bus rijdt 's nachts door terwijl je slaapt en is daarmee ondanks de lagere snelheid toch redelijk efficiënt."

En, zo merkt iemand op:

Tot slot de boot: ook die scoort goed op beleving en comfort, maar minder op kosten, efficiëntie en duurzaamheid. Hoewel er ook manieren zijn om wél duurzaam te reizen over water. Per zeilboot bijvoorbeeld. Of, zo laat een respondent weten:

"Er zijn duurzame reizen beschikbaar waarbij je op een vrachtzeilschip mee kunt varen. Kost wat, vooral tijd, maar het is qua duurzaamheid een van de betere dingen."

Aangepaste bestemming

Bijna 1 op de 3 reizigers past weleens de reisbestemming aan om daarmee een vliegreis uit te sparen. Dat is 5 procent meer dan vier jaar geleden. 1 op de 5 wil de bestemming niet aanpassen, en 16 procent geeft aan dat het niet mogelijk is: zij hebben bijvoorbeeld familie in het buitenland en reizen daarom die kant op.

"We hebben 1 kind en die woont met zijn vrouw en 2 kleinkinderen van ons op Aruba, daar kan je niet heen met andere manieren."

Van wie moet de omslag komen?

Net als 4 jaar geleden, vinden de deelnemers aan het onderzoek vooral hun eigen verantwoordelijkheid om duurzame alternatieven voor vliegen te stimuleren: het moet allereerst vanuit de consument komen, vindt 63 procent.

Maar de overheid moet niet achterover gaan leunen: voor de nationale (Nederlandse) overheid zien mensen een even grote rol weggelegd als voor de Europese overheid. Tot slot vindt 45 procent dat ook de vliegmaatschappijen een rol kunnen spelen in het stimuleren van duurzame alternatieven, zoals het makkelijker maken om trein- en vliegreizen te combineren.