Van de 51 huisartsenposten zijn er dus 8 enkel door een 0900-nummer bereikbaar. Dat lijkt misschien niet veel, maar het gaat daarmee om alle huisartsen in Groningen, Friesland, Drenthe en een deel van Overijssel. Ook in Zeeland, Apeldoorn en Nijmegen hanteren ze zo'n nummer. 

Nadelen 0900-nummers

Deze geringe bereikbaarheid brengt problemen met zich mee, omdat niet iedereen 0900-nummers kán bellen. Sommige telefoonabonnementen blokkeren deze nummers namelijk automatisch om hoge kosten te voorkomen en sommige bedrijven doen dat ook met telefoons van hun werknemers. 

Een ander nadeel is dat het bellen naar deze nummers hoge kosten oplevert voor mensen. De meeste lijnen hanteren een tarief van 10 of 15 cent per minuut met een starttarief van 4,54 cent. Radar kreeg een mailtje van een dame die ruim 22 euro op haar telefoonrekening zag staan door haar telefoontje naar de huisartsenpost, omdat ze lange tijd in de wacht had gestaan. Mocht je met beltegoed bellen, dan moet je dus voldoende saldo hebben als je lang in de wacht staat. 

Netnummers geen extra kosten en altijd bereikbaar

Het bellen naar een netnummer zoals 020, 035 of 085 heeft al deze nadelen niet. Daarnaast zijn de lokale netnummers ook te bereiken door mensen die in Nederland op vakantie zijn. Met een buitenlandse simkaart is het echter niet mogelijk om naar een 0900-nummer te bellen. 

Huisartsenposten zien probleem niet

Wanneer we de betreffende posten om een reactie vragen, verwijzen veel van hen ons door naar InEen; de branchevereniging van de huisartsenposten. Een enkeling wilde wel reageren en gaf aan dat mensen niet lang in de wacht zouden staan bij hun 0900-nummer, waardoor de kosten wel mee zouden vallen. Een andere post laat Radar weten het goed te vinden dat er een drempel is voor mensen om de post te bellen. Dat laatste staat in schril contrast met de laagdrempelige bereikbaarheid van het noodnummer 112. 

Algemeen nummer voor huisartsenzorg

Een algemeen nummer voor huisartsenzorg in de avond, nacht en het weekend is al eens besproken onder huisartsen. Zo kun je in Duitsland het nummer 116 117 bellen, waardoor je de huisartsenpost ad lijn aan de hoorn krijgt. Dat plan, met hetzelfde nummer, is in ons land ook ooit besproken, maar daar is nog geen vervolg aan gegeven. 

Het nummer 116 117 staat in Nederland inmiddels al wel geregistreerd als ‘Telefonische hulplijn voor medische hulp in andere dan noodgevallen’. Denemarken heeft een soortgelijk systeem onder het telefoonnummer 1813. In de avond, nacht en in het weekend krijg je dus via een algemeen nummer de juiste persoon aan de telefoon voor huisartsenzorg bij jou in de buurt. 

Toezichthouders kritisch

Volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) speelt het probleem van de 0900-nummers al veel langer. 'In het verleden hebben wij de huisartsen in een brief hier al op gewezen. Wij hebben toen gemeld dat 0900-nummers niet mogen leiden tot een beperking in de toegankelijkheid van de huisartsenzorg. Als wordt overgegaan tot aanschaf van een 0900-faciliteit, vinden wij het wenselijk als de praktijk ook via een regulier telefoonnummer voor het standaard beltarief bereikbaar is'. 

Dat is dus niet het geval bij zeker acht posten die Radar onderzocht en die een relatief groot deel van Nederland bedienen. 'De Inspectie vindt dat de eventuele hogere kosten als gevolg van een andere wijze van praktijkvoering niet moeten worden doorberekend aan de patiënt. Ook de patiënt die geen gebruik kan maken van 0900-nummers moet telefonisch toegang tot de huisarts kunnen krijgen'. Dat is nu niet het geval. 

0900-nummer is niet verboden voor huisartsenposten

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) maakt regels voor zorgaanbieders en zorgverzekeraars en houdt toezicht op de naleving hiervan. Zij laat Radar weten dat 'huisartsenposten drempelloos toegankelijk moeten zijn'. Ook laten zij weten dat het wettelijk gezien niet verboden is om een 0900-nummer te hebben als post. Niet verboden, maar niet voor iedereen toegankelijk zo blijkt uit onderzoek van Radar. De NZa heeft in het najaar van 2021 navraag gedaan bij branchevereniging InEen over de bereikbaarheid van huisartsenposten. Er zijn geen signalen binnengekomen over problemen. 

Overgestapt op een 088-nummer

Bij Radar komen deze klachten echter wel binnen en ook bij de Huisartsenpost Oost-Brabant. Zij stapten om die reden enkele jaren geleden over op een 088-nummer. 'We kregen berichten dat patiënten teveel belkosten hadden en dat ze ons niet konden bereiken omdat ze geen 0900-nummers konden bellen. Daarom hebben wij destijds besloten op een 088-nummer over te stappen, zegt Harrie Geboers, directeur van de huisartsenpost Oost-Brabant. 

InEen, de branchevereniging van huisartsenposten in Nederland zegt tot slot dat veel huisartsenposten wel al zijn overgestapt of zich aan het oriënteren zijn om over te stappen. Maar ze zien het niet als hun rol als branchevereniging om er iets aan te doen. 

Reactie Patiëntenfederatie

De belangenbehartiger van patiënten, de Patiëntenfederatie Nederland, vindt dat huisartsenzorg zo laagdrempelig moet zijn als kan. 'Een (duur) betaalnummer om de huisartsenpost te bereiken helpt daar wat ons betreft niet aan mee. De huisarts is de poortwachter van de gezondheidszorg en moet voor iedereen goed en liefst kosteloos bereikbaar zijn.'