Download je films, series of games? Dit zijn de wetten en de eventuele gevolgen

Sinds 2014 bestaat er in Nederland een downloadverbod. Daarvóór kon je wel in de problemen komen als je films, series of games zelf op het internet aanbood, maar was het soms onduidelijk of Nederlanders ook officieel illegaal bezig waren als ze die alleen maar downloaden, meldt het AD.

Thuiskopieheffing

Dit had te maken met de thuiskopieheffing, een bedrag dat bovenop de aankoopprijs van gegevensdragers (dus een usb-stick of je mobiele telefoon) komt. Die thuiskopieheffing gaat naar makers van films, series en muziek. Hierdoor mogen Nederlanders voor eigen gebruik kopietjes maken van een muzieknummer of een film die ze gekocht hebben. Het was lange tijd niet duidelijk of een download uit illegale bron ook een 'thuiskopie' was.

Filmproducenten naar de rechter

Deze verwarring werd nog groter toen toenmalig minister van Justitie Fred Teeven in 2011 in een persbericht schreef dat 'downloaden al geruime tijd onrechtmatig is voor games en andere software, maar dat dat nu ook gaat gelden voor bijvoorbeeld films en muziek'. Filmproducenten stapten daarop naar de rechter: uit dit statement zou je kunnen stellen dat het downloaden van films en muziek op dat moment gewoon mocht. Ze kregen gelijk.

Sony en Philips naar de rechter

Enkele jaren later gingen elektronicabedrijven als Sony en Philips naar het Europees Hof over de thuiskopieheffing. Ze vonden die te hoog omdat Nederland ook illegale downloads meerekende voor de heffing. De EU-rechter besloot in 2014 dat illegale downloads per direct verboden moesten worden.

Wat zijn nu de Nederlandse regels?

Het is in Nederland niet toegestaan om een film, serie, game of muzieknummer te downloaden of te streamen van iemand die niet officieel het recht heeft om die te verkopen of te delen. De bedoeling maakt daarbij niet uit. Ook als je een film al in je bezit hebt, mag je die niet op een illegaal platform downloaden of streamen.

Daarbij mag je ook niet linken naar sites waar je illegaal auteursrechtelijk beschermd materiaal kan downloaden. Ook het maken en verspreiden van ondertitels voor series of films mag niet zomaar - hier moet je eerst toestemming van de maker voor hebben.

Wat kan er gebeuren als ik toch een film illegaal download?

Illegaal downloaden valt onder het civiele recht. De politie staat dus niet meteen bij jou op de stoep als je een overtreding begaat, stelt het AD. Bedrijven kunnen je wel voor de rechter slepen en een boete vragen als ze denken dat je hun materiaal illegaal gedownload hebt.

Stichting Brein beheert in Nederland de belangen van auteursrechthouders. De stichting pakt vooral uploaders aan en kan mensen voor de rechter slepen, al beginnen ze meestal met een schikkingsvoorstel. De kosten van zo’n schikking kunnen oplopen tot 12.500 euro.

Bij torrentdownloads en sommige apps zoals Popcorn Time is het trouwens zo dat je tijdens het downloaden óók automatisch uploadt. Gebruik je torrentwebsites, dan bestaat er dus kans dat Stichting Brein je in het vizier heeft.

Zit er iemand achter downloaders aan?

De Nederlandse filmorganisatie Dutch Filmworks richt zich wél expliciet op downloaders. Zij eisen voor het illegaal downloaden van een film een schikking van 150 euro. De rekening gaat in theorie naar de persoon van wie de internetverbinding (IP-adres) is.

Rol van internetproviders

In de praktijk heeft Dutch Filmworks nog weinig succes. Hoewel het makkelijk is om IP-adressen van illegale downloaders - kort gezegd het adres van jouw internetverbinding - te achterhalen, moet Dutch Filmworks de identiteit van de mensen achter dat IP-adres opvragen bij de internetprovider. En internetproviders geven dat soort informatie liever niet zomaar weg, rekening houdend met privacy.

Weigering van VodafoneZiggo

Dutch Filmworks verzamelde in 2017 de IP-adressen van honderden Ziggo-klanten die de film The Hitman's Bodyguard hadden gedownload. Daarmee stapte de organisatie naar VodafoneZiggo, die weigerde om de NAW-gegevens over te dragen. Het bedrijf maakte zich onder andere zorgen over de privacy van klanten en dat klanten hun rechten en plichten niet kennen bij een schikkingsvoorstel.

Wat gebeurde er tussen Dutch Filmworks en Ziggo?

Uiteindelijk gaf de rechter VodafoneZiggo gelijk, omdat Dutch Filmworks niet transparant genoeg was over wat de belangenorganisatie precies met de gegevens wilde doen. Ook waarom de organisatie precies 150 euro wilde eisen vond de rechter niet goed genoeg onderbouwd. Er volgde een hoger beroep, maar ook daarin werd bepaald dat Ziggo geen klantgegevens hoeft af te geven. Met een duidelijker beleid kunnen organisaties als Brein en Dutch Filmworks toch gelijk krijgen bij de rechter.

In de jaren na het downloadverbod hebben deze organisaties de IP-adressen van veel illegale downloaders verzameld. Als zij van de rechter persoonsgegevens mogen opeisen bij internetproviders, volgen er mogelijk veel boetes en schikkingen. Maar tot op heden is dat nog niet gebeurd. 

Bron: AD.nl