Geen foto-toestemming gegeven? Zo kan je kind buitengesloten raken
De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) beschermt jouw privacy en die van je kind. Dit betekent dat organisaties, zoals scholen of sportclubs, jouw toestemming nodig hebben voordat ze foto’s of video's van je kind mogen maken en delen. Maar in de praktijk wordt die bescherming niet altijd eerlijk toegepast. Soms mogen kinderen niet deelnemen aan activiteiten als ouders geen toestemming geven, of worden ze apart gezet. Mag dat eigenlijk wel?
Buitensluiten of toch toestemming geven?
In de praktijk blijkt dat ouders regelmatig onder druk staan om toch toestemming te geven. Soms is bijvoorbeeld het AVG-formulier niet compleet en kun je alleen 'ja' invullen, niet weigeren. Ouders melden aan Radar dat hun kind anders niet mag meedoen met bepaalde activiteiten, of apart moet zitten. Zo moest een kindje tijdens promotiefoto’s binnen knutselen, terwijl de rest buiten speelde. Dit voorbeeld en meer zie je terug in de uitzending van 28 april.
Een ouder vertelt: "Als er geen foto's gedeeld mogen worden, worden er op de peuterspeelzaal ook geen foto's naar de ouder gestuurd. Zo ben je niet op de hoogte van wat je kind doet, dus voelt het wel als een soort verplichting om toestemming te geven."
Een melding maken bij de AP
Wil jij een melding maken van een persoon of organisatie die zich niet aan de privacywetgeving houdt? Dan kun je dat bij het meldingspunt van de AP doen. Daar wordt ook precies uitgelegd wat er met jouw klacht wordt gedaan.
Meeste ouders geeft toestemming
Uit een onderzoek via het Radar Panel blijkt dat 92 procent van de ruim 1500 deelnemende ouders ooit gevraagd is om toestemming te geven voor het maken en gebruiken van foto’s door organisaties. 15 procent van de ouders geeft aan dat er gevolgen zijn wanneer ze weigeren. Bijna 50 ouders geven aan dat hun kind daadwerkelijk weleens geweigerd werd bij activiteiten.
Wanneer is toestemming echt vrijwillig?
Organisaties moeten volgens de AVG duidelijk zijn waarvoor ze toestemming vragen. Je hebt altijd het recht om te weten:
- Waarvoor precies toestemming wordt gevraagd: Is dat alleen voor interne communicatie, of ook voor promotie of sociale media? Daarbij moet ook duidelijk zijn welke sociale media.
- Met wie worden de gegevens gedeeld? Welke partijen krijgen toegang tot de foto’s?
- Hoe lang geldt de toestemming? En kun je deze eenvoudig weer intrekken?
- Welke rechten behoud je? Kun je eenvoudig jouw gegevens inzien, aanpassen of laten verwijderen als je dat wilt?
- Hoe worden de foto’s gebruikt? Worden kinderen herkenbaar afgebeeld, of bijvoorbeeld geblurd?
Als organisaties niet specifiek maken wat ze met de beelden gaan doen en voor hoe lang, is je toestemming niet rechtsgeldig.
Sociale druk
Sommige ouders geven deze toestemming liever niet. Het gevolg is dat kinderen soms buitengesloten van sociale situaties, of bijzondere activiteiten of evenementen. Een ouder vertelde dat ze om deze reden toch akkoord ging: "Ik wil niet dat hij het gevoel krijgt buitengesloten te worden. Daarom ben ik uiteindelijk wel akkoord gegaan met foto's delen in het ouderenportaal. Niet blij mee, maar je moet wat."
Gelukkig houden sommige organisaties rekening met ouders die geen toestemming geven. Ouders delen verhalen van foto’s die achteraf worden geselecteerd, waar kinderen onherkenbaar worden gemaakt met blurs of stickers, of foto's die alleen intern gedeeld worden met betreffende ouders.
Let op: foto’s kunnen in AI-modellen belanden
Ook als je toestemming geeft voor kind of jezelf, zitten daar risico's aan verbonden. "Het risico is dat je als gebruiker de controle over jouw persoonsgegevens verliest", zegt AP-vicevoorzitter Monique Verdier in een persbericht over het AI-model van Meta.
"Je hebt ooit iets op Instagram of Facebook gepost en die gegevens zitten straks in het AI-model (van Meta). Zonder dat je precies weet wat daarmee gebeurt." En, benadrukt ze, "je krijgt ze er niet zomaar weer uit.”
Tot 27 mei 2025 kun je bezwaar maken tegen het gebruik van je foto’s en gegevens. Hieronder lees je hoe je dat kunt doen. Wees je wel bewust dat je niet weet of je sportclub of school hier ook van op de hoogte is.
Statement van AP
Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) mag toestemming geen voorwaarde zijn voor deelname aan een activiteit, tenzij het delen van persoonsgegevens noodzakelijk is.
Hier kun je het statement van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) lezen: "De privacy van kinderen is belangrijk. Daarom moeten organisaties die foto’s en andere beelden van kinderen willen gebruiken altijd toestemming vragen aan de ouders/verzorgers. Maar zij moeten natuurlijk zich vrij voelen die toestemming te weigeren, zonder dat het kind daaronder lijdt. En dat is het geval, als dat kind dan bijvoorbeeld niet mee mag doen aan een sportwedstrijd of andere leuke activiteit. Dat kan dus niet."
Blijf daarom kritisch op wat je tekent en informeer jezelf goed over je rechten.