Goedgekeurd voor je rijbewijs met nog maar 40% zicht

75-plussers die worden afgekeurd voor hun rijbewijs vinden dat vaak onterecht, blijkt uit Radar Panel-onderzoek. Sommigen snappen dat er twijfel is, maar: zij letten zelf goed op, zo geven ze aan. Afgekeurd worden gebeurt overigens niet veel: 99 procent werd de meest recente keuring goedgekeurd - ook mensen die zelf twijfelen of ze nog wel de weg op moeten. Ruim 1 op de 5 kent anderen die, ondanks goedkeuring, een gevaar op de weg vormen. En nog eens iets: waarom is contant betalen voor zo’n keuring de norm?
Ruim 21.000 mensen vulden de vragenlijst in. Ruim 11.000 mensen zijn 75 jaar of ouder. Van deze groep heeft 93 procent (ruim 10.000 mensen) zich weleens moeten laten keuren voor hun autorijbewijs vanwege hun leeftijd. Hoewel de meeste mensen zo’n keuring terecht vinden, is ruim een kwart (27%) het er niet mee eens. Een heel kleine groep, 2 procent, is niet naar de keuring gegaan - waarmee hun rijbewijs vervalt.
Gezondheidsverklaring naar waarheid invullen?
Van degenen die wel voor een keuring opgingen, geeft 93 procent aan dat zij de vooraf in te vullen gezondheidsverklaring naar waarheid hebben ingevuld. 6 procent geeft eerlijk toe dat ze het in grote lijnen correct hebben ingevuld, maar niet álle kleine dingetjes hebben vermeld. Een enkeling heeft maar wat aangekruist. Niet iedereen is achteraf blij met het eerlijk invullen:
De keuringsarts keurde goed, het CBR niet
"Omdat ik hoge oogdruk heb, antwoordde ik eerlijk dat ik in behandeling ben bij een oogarts. Mijn oogdruk is al jaren onder controle en in orde door gebruik van oogdruppels. Nadat de keuringsarts alles had goedgekeurd, werd ik door het CBR toch richting oogarts gestuurd. Ik heb nu al 100 euro uitgegeven en nog geen rijbewijs. Ik vraag me af of het niet eerlijk beantwoorden van de vragen bij het CBR me deze rompslomp had kunnen besparen.”
- Respondent die zich afvraagt of het niet té eerlijk is ingevuld
30 procent kon niet bij de keuringsarts terecht als zij de verklaring niet vooraf opstuurden, bij 51 procent vroeg de arts ernaar tijdens de afspraak. Maar de gezondheidsverklaring blijkt niet in alle gevallen nodig. Een paar mensen geven aan dat ze de verklaring ook na de keuring nog konden opsturen, en bijna 1 op de 5 (19%) geeft aan dat de arts er niet naar heeft gevraagd. Dit terwijl een keuringsarts niet noodzakelijkerwijs een medisch dossier heeft van degene die ze moeten keuren, dus een verklaring is relevant voor het maken van een inschatting van diens gezondheid.
“Je kunt veel veinzen. Hoever is de dementie? Wat oogklachten betreft laten ze het vaak over aan je eigen verantwoordelijkheid. We kunnen het niet verbieden zeggen ze dan. Het komt er uiteindelijk op neer dat je je eigen verantwoordelijkheid neemt.”
- Respondent die twijfels heeft over de medische keuring
“Ik twijfel zelf op ik nog wel de weg op moet”
Afkeur gebeurt niet veel: 99 procent is goedgekeurd voor de meest recente keuring. Daarvan is een kleine groep het zelf niet helemaal eens met deze beslissing: 3 procent (274 mensen) twijfelt of zij nog wel de weg op moeten gaan, of vinden ronduit dat zij dat beter niet meer kunnen doen:
Ik had het ook niet raar gevonden als ik niet goedgekeurd was gezien mijn gezondheid- Respondent die twijfelt of goedkeuring terecht is
Meerdere mensen geven aan dat zij ondanks de keuring geen rijbewijs meer hebben aangevraagd. Dat zal lang niet iedereen doen, zo merkt een respondent op: “Behoud van mobiliteit weegt zwaarder dan veiligheid op de weg.” 2 procent geeft aan niet meer te rijden, ondanks dat zij zijn goedgekeurd.
Ik had het ook niet raar gevonden als ik niet goedgekeurd was gezien mijn gezondheid- Respondent die twijfelt of goedkeuring terecht is
Meerdere mensen geven aan dat zij ondanks de keuring geen rijbewijs meer hebben aangevraagd. Dat zal lang niet iedereen doen, zo merkt een respondent op: “Behoud van mobiliteit weegt zwaarder dan veiligheid op de weg.” 2 procent geeft aan niet meer te rijden, ondanks dat zij zijn goedgekeurd.
Ik moet me tijdens het rijden geregeld toespreken, let op!- Respondent die twijfelt of goedkeuring terecht is
Goedgekeurd met nog maar 40% zicht
“Ik had staar en zag nog maar voor 40%... Heb dat kunnen verbergen. Week later in de Bergmann Kliniek… Oogarts was woedend dat ik mijn rijbewijs gewoon nog verlengd had gekregen. Heb mij dus laten opereren, maar had al voor 5 jaar verlenging.”
- Respondent die goedkeuring niet terecht vindt
Onterecht afgekeurd: Ik let toch goed op?
Van alle mensen die opgingen voor een keuring is 1 procent (107 mensen) afgekeurd. Zij mogen nu niet meer autorijden. Daar is slechts een kwart (25%) het mee eens. 58 procent zegt dat ze juist nog prima de weg op kunnen. Daarnaast is er nog een groep van 17 procent (1 op de 6) die snapt dat er wat twijfel is, maar aangeeft goed op te letten en de rijstijl aan te passen, waardoor het toch goed gaat.
Bedrag staat niet in verhouding tot keuring
De meeste mensen vinden het bedrag dat ze moeten neerleggen voor een rijbewijskeuring niet in verhouding staan tot de uitgevoerde handelingen: 57 procent vindt dat er te veel wordt gerekend. Ook hier laten mensen weten dat ze snel weer buiten staan.
“De arts vroeg of ik goed kon zien maar controleerde niets”
“Na 5 minuten stond ik weer op straat. De arts vroeg of ik goed kon zien. Ik zei ja, en de arts vond dit goed en schreef dit op. Hij vroeg wat mijn bloedruk was, ik zei hem108/71 (had ik net gemeten). Schreef hij op zonder te controleren. Geen ogen controle. Binnen 5 minuten kon ik weer gaan en was een behoorlijk bedrag kwijt.”
- Respondent die het bedrag te hoog vindt (en twijfelt of de goedkeuring terecht is)
Kreeg de indruk dat het puur geldklopperij is, want ik was amper 10 minuten binnen- Respondent die het bedrag te hoog vindt
Contant betalen voor medische keuring
Opvallend is dat contant betalen voor de keuring in een meerderheid van de gevallen (64%) verplicht is. Nog eens 9 procent geeft aan dat ze niet weten of het verplicht is, maar dat ze wel contant betaald hebben, en 1 procent geeft aan dat het niet verplicht was, maar dat er wel om contante betaling gevraagd werd. Radar sprak met een arts die als verklaring geeft dat artsen de medische keuringen er vaak bij doen, als extraatje.
1 op 5 kent een “gevaar op de weg”
Alle respondenten, dus ook de ruim 10.000 mensen die jonger zijn dan 75 jaar, vroegen we of zij een 75-plusser kennen die is goedgekeurd voor het autorijbewijs, waarvan zij het niet verantwoord vinden dat deze persoon de weg op mag. Ruim 1 op de 5 (21%) zegt zo iemand in de directe omgeving te hebben:
- "Een vriend gebruikt meerdere opiaten als pijnstiller. Ik vind hem zeer onzeker rijden maar is wel weer voor 5 jaar goedgekeurd."
- "Iemand die maculadegeneratie heeft en niet kan lezen zonder loep."
- "Een vriend ook boven de 80 had net 3 ongelukken gehad. Is Lichamenlijk en geestelijk absoluut niet meer capabel om te rijden (heeft nog een oog) en toch zijn rijbewijs wederom gekregen."
- "Mijn broer kreeg zijn rijbewijs verlengd terwijl hij een gevaar op de weg was. Zijn kinderen hebben de huisarts hierover geïnformeerd die vervolgens contact heeft opgenomen met het CBR. In afwachting van bericht van het CBR hebben zijn kinderen de sleutels van zijn bus ingenomen."
- "Woon in een senioren complex en zie de miskleunen dagelijks maar toch als een soort van zelfstandig willen blijven in de auto stappen."
- "Mijn schoonzusje. Reed de sloot in na de keuring vanwege haar ogen."
Tot slot nog iemand die een suggestie heeft voor het beleid:
“Als de regering beslist: wie zijn rijbewijs inlevert op z’n 80e mag gratis met openbaar vervoer, dan doe ik het!”- Respondent met een suggestie voor de regering
Wie controleert de keuringsarts?
In de uitzending van maandag 21 april neemt Radar de proef op de som met een keuringsarts die schijnbaar iedereen goedkeurt. Slaagt onze 88-jarige, slechtziende proefpersoon voor de test? Kijk om 20:25 uur op NPO 2 of naderhand op onze site:
Wie controleert de rijbewijs-keurder?
Radar deed eerder onderzoek naar rijbewijskeuringen om medische redenen (dus niet vanwege leeftijd). Lees:
250 euro voor een formaliteit: veel onvrede over medische keuringen CBR
Over het onderzoek naar de medische keuring voor het rijbewijs
De vragenlijst over de medische keuring voor 75-plussers voor het behoud van hun autorijbewijs werd tussen 13 maart en 15 april 2025 ingevuld door 21.478 mensen. 52 procent (11.211 mensen) is 75 jaar of ouder. Van deze groep heeft 93 procent (10.424 mensen) zich weleens moeten laten keuren voor het behoud van het autorijbewijs vanwege hun leeftijd. Het overgrote deel is lid van het Radar Panel, en wordt voor al onze onderzoeken uitgenodigd. Ook je ervaringen delen? Vul de korte intake hier in.