Hoe blijf je positief in de donkere maanden? Tips van een neurowetenschapper
De donkere maanden zijn voor de een geen enkel probleem, de ander heeft er meer moeite mee. Deze mensen ervaren meer sombere gedachten in de herfst- en wintermaanden dan tijdens de lente en de zomer. Hoe kun je ervoor zorgen dat je je mentale gesteldheid positief beïnvloedt tijdens deze maanden? Deze vraag legde Radar voor aan gedragsneurowetenschapper Jocelien Olivier.
'Door de donkere dagen en de regen komt het inderdaad voor dat mensen zich minder positief voelen tijdens de wintermaanden', zegt Olivier. Al kan zij niet met zekerheid zeggen of het aantal mensen dat echt depressief raakt hoger is in de herfst en winter, omdat (zware) depressies niet seizoensgebonden zijn. 'Maar het is wel zo dat je met het mindere licht een verstoring kan krijgen van je ritme, wat een negatief effect kan hebben op je mentale gesteldheid.'
Tryptofaan
Die gesteldheid heeft veel te maken met het stofje serotonine, een neurotransmitter die wordt aangemaakt door de hersenen. Het houdt zich grotendeels bezig met je humeur. Olivier legt uit dat serotonine wordt gemaakt met tryptofaan, een stofje dat we via ons voedsel binnenkrijgen. 'Oftewel, wil je de serotonine in je hersenen verhogen, dan moet je tryptofaan eten. Het enkel innemen van serotonine heeft geen zin, want dit komt niet in de hersenen terecht', zegt ze.
'Maar in ons voedsel zit meestal genoeg tryptofaan. Meer tryptofaan eten heeft daarom voor de meesten geen zin. Alleen voor de mensen met een te kort kan het een positief effect hebben', gaat Olivier verder. Het tryptofaangehalte kan dan verhoogt worden door veel tryptofaanhoudende voedingsmiddelen te eten.
Voorbeelden van voedingsmiddelen met tryptofaan
Bananen, haver, noten, gedroogde pruimen en dadels, eieren, vis, gevogelte, soja en chocola
Mogelijk geen effect
De oplossing is dus niet zo simpel als: 'Eet even vijf bananen en twee chocoladerepen bij een serotoninetekort', want dat zou je dan ook iedere dag moeten doen als je wilt dat het effect heeft. 'En zelfs dan is het alsnog de vraag of het werkt, want de meerderheid van de mensen zal het verschil van structureel meer tryptofaan eten niet merken', aldus Olivier.
Gezonde levensstijl
Maar waarvan weten we dan wel zeker dat het bijdraagt aan je positieve gevoel in de herfst en winter? Olivier raadt aan: 'Juist tijdens de donkere dagen is het van belang dat je genoeg licht ziet. Met licht in je hersenen behoud je een juist ritme en daarmee ook een goed slaap-waakritme en dat is heel belangrijk. Want als je slecht slaapt, draagt dat ook bij aan het risico op een depressie.' Zoek dus ook in de donkere maanden altijd het licht op.
'En beweging, altijd blijven bewegen.' Dit hoeft geen intensieve training te zijn, wandelen is al oké. Ook benadrukt Olivier dat je van alle voedingsstoffen voldoende moet binnenkrijgen: 'Eet gevarieerd en dus niet iedere dag hetzelfde. Niet dat gevarieerd eten en een gezonde levensstijl een depressie kunnen voorkomen, maar het kan wel in positieve zin bijdragen aan het herstel.'
Heb je last van depressieve klachten? Neem dan contact op met je huisarts.