'Iedere klik is geld waard'
Internetgebruik is de afgelopen vijf jaar enorm veranderd. Op verschillende social media sites, als Facebook, Hyves en Twitter delen we meer over ons leven dan ooit. Die enorme stroom informatie is niet alleen interessant voor u. Wat delen we allemaal en wie bepaalt de grens?
Naar schatting zijn zo’n 11 miljoen Nederlanders actief op social media. Dat is ongeveer 96% van de internetters. We deden een kleine enquête naar uw privacy op social media. Opvallend is dat zo’n 90% van de deelnemers zegt bewust bezig te zijn met privacy. Ze schermen hun profiel af voor gebruikers die niet op het netwerk zitten en ze zijn selectief in wie ze toelaten. Toch kijkt bij ruim 60% van de ondervraagden de baas of collega’s mee.
Bekijk voor meer informatie onze uitgebreide analyse van de resultatenFacebook
Wie social media zegt, zegt Facebook. Met 800 miljoen leden wereldwijd veruit de grootste onder de sociale netwerken. Vorig jaar trof het netwerk een schikking met de Federal Trade Commission, de Amerikaanse consumentenautoriteit. Inzet van de schikking is het privacybeleid van de website. In het verleden heeft Facebook de instellingen van gebruikers zonder aankondiging veranderd. Door hun algemene voorwaarden te wijzigen, werden zaken die privé aangemerkt stonden, ineens openbaar. Voor FTC reden genoeg om Facebook onder de loep te nemen.
De schikking komt op een interessant moment, Facebook wil begin dit jaar naar de beurs. De geschatte opbrengst is 100 miljard dollar.
Arnold Roosendaal is onderzoeker aan de Universiteit van Tilburg, hij doet onderzoek naar onze relatie met social media en Facebook in het bijzonder.
Volgens Roosendaal zijn de profielen op Facebook veel geld waard. Roosendaal rekent voor; "de waarde Facebook is 100 miljard dollar. Met 800 miljoen leden betekent dit dat ieder lid 100 dollar waard is. Dat geeft een beetje inzicht in hoeveel geld er met jou account verdiend kan worden. Iedere klik is geld waard."
Privégegevens zijn kapitaal
Het bedrijfsmodel achter Facebook is er op gericht steeds meer te delen. Hoe meer u vertelt over uzelf, hoe gerichter Facebook kan adverteren. Op deze manier zijn de advertenties meer waard voor Facebook. Het delen van ons leven is letterlijk het kapitaal van de sociale netwerken.
De eigenaar van Facebook, de nog maar 27-jarige Mark Zuckerberg, sust de gemoederen door te zeggen dat ze slechts de norm volgen en niet bepalen. Maar dat is volgens Daphne van der Kroft van de actiegroep Bits of Freedom niet waar. "Wat je heel duidelijk bij Facebook ziet, is dat alles in het werk wordt gesteld om je informatie te laten delen. Je wordt telkens verleid om meer gegevens toe te voegen, omdat Facebook met die gegevens simpelweg meer geld waard is." En dus willen Zuckerberg en zijn concurrenten dat u zoveel mogelijk over uzelf deelt. Wat uw favoriete schoenen zijn, wat uw politieke voorkeur is, wat uw lievelingsrestaurant is. Door de schikking met de FTC lijkt het tij te keren. In de schikking belooft Facebook dat informatie die als privé bestempeld is, nooit meer openbaar gemaakt wordt. Een wassen neus volgens critici, de regeling geldt namelijk niet voor nieuwe functies.
Ondanks deze berichten, blijkt uit onze enquête dat meer dan de helft van de ondervraagden zich veilig voelt op social media.
Ook zegt meer dan de helft niets te verbergen te hebben. Een veelgehoord argument, maar dat lijkt anno 2012 niet langer houdbaar. Er kijken steeds meer partijen mee op je profielsite. Zo ondervond ook Femke Roos, zij liep een stageplaats mis, vanwege haar Facebookpagina. Femke gebruikt de pagina nauwelijks en er staan enkel een paar vakantiefoto’s. Voor het stagebedrijf genoeg om haar te weigeren.
En niet alleen stagebedrijven en werkgevers snuffelen rond profielsites. Ook verzekeraars hebben de bulk aan privé-informatie op internet gevonden. Dat bevestigt Gert Jan Podt, letselschade-specialist. Volgens Podt staan gebruikers van social media te weinig stil bij de informatie die ze online zetten. Het is vaak onschuldige informatie die, in een andere context, een volstrekt ander lading krijgt. Er hoeft niet eens altijd sprake van schade te zijn. Een voorbeeld uit de krant. Verzekeraar Aegon besluit een 19-jarige klant te royeren, nadat de verzekeraar foto’s van straatraces op de Facebookpagina van de klant zag. Niet als gevolg van gemelde schade, maar op initiatief van Aegon zelf.
"Trusted third parties"
Hoe makkelijk kunnen andere partijen aan al deze gegevens komen? De enigen die weten wat er met de gegevens gebeurt, zijn de sociale netwerken zelf. Hoe en waarom ze die gegevens opslaan daar zijn de netwerken nogal vaag over. In de algemene voorwaarden hebben ze het over “trusted third parties.µ
Volgens Roosendaal is het vrij simpel voor externe partijen, zoals verzekeraars om, privé-informatie in handen krijgen. Verzekeraars kunnen een applicatie ontwikkelen voor Facebook, bijvoorbeeld een gezondheidscheck. Wanneer gebruikers deze invullen, komen verzekeraars op een hele makkelijke manier aan allerlei zeer persoonlijke informatie.
Is deze informatie eenmaal bekend op Facebook, dan is het eigenlijk niet meer te verwijderen. Een profiel opzeggen is bijna onmogelijk. Dat blijkt ook uit onze enquête, in slechts de helft van de gevallen lukt het onze deelnemers om van het profiel af te komen. Dit geldt overigens voor alle sociale netwerken. Maar zelfs als het profiel is opgezegd blijft de informatie bestaan.
Met name Facebook volgt elke stap die op het internet wordt zet, zonder dat u het merkt. Wanneer u op een pagina komt met een “vind-ik-leuk-duimpjeµ van Facebook registreert het bedrijf dat, zelfs als u niet op het duimpje klikt. Het bezoeken van een pagina met een duimpje is voldoende. Zolang u niet uitlogt weet Facebook waar u bent, zo ontdekte Arnold Roosendaal. Van ons testpanel maakt ruim 80% bezwaar tegen het opslaan van browsegegevens, net als het opslaan van locatiegegevens. Toch gebeurt dit aan de lopende band, aldus Roosendaal. Steeds meer mensen facebooken op hun mobiele telefoon. Deze telefoon communiceert voortdurend met Facebook en zo weet het netwerk precies waar u zich bevind, zonder dat u daar ooit toestemming voor hebt gegeven. Steeds meer bedrijven maken gebruik van Facebook. Zij melden hun Facebookpagina in plaats van hun website. Hiermee onderscheidt Facebook zich van andere sociale netwerksites. Facebook ontpopt zich steeds meer als een toegangspoort tot internet. Handig, maar zeker niet zonder risico’s.