Is duurdere brandstof beter dan gewone? 'Vaak zonde van je geld'

Nergens in Europa betaal je meer aan de pomp dan in Nederland. Daar komt bij dat de brandstofprijzen eerder deze maand nog stegen, met een nieuw record voor Euro95. Nagaan of je niet onnodig dure brandstof tankt loont dus de moeite. ANWB (de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond) legt het uit. 

Nieuwe namen: gewone brandstof Euro95 werd E10

Eerst moeten we het over de brandstofnamen hebben. Die werden eind 2018 aangepast, omdat de samenstellingen van de brandstoffen in de loop der jaren sterk zijn veranderd. Diesel werd B7, E95 werd vervangen door E10 en Euro98 kreeg de code E5, maar bleef Super of Superplus heten.

In feite worden alle oude benamingen nog door zowel de pomphouders als consumenten gebezigd, al gaat het niet meer over exact dezelfde brandstoffen. Tankstations moeten pompen wel aanduiden met een Europese sticker met de nieuwe naam, om toeristen te helpen juist te tanken in de wirwar van merknamen. 

Ethanol
De nieuwe namen verwijzen naar het maximale percentage bio-ethanol dat met fossiele brandstof wordt vermengd. Gewone benzines (E10 of Euro95) bevatten tot 10 procent biobrandstof en zijn daarmee milieuvriendelijker dan premium benzines (E5, Euro98 of Super) die in realiteit amper of vaak gewoon geen ethanol bevatten.

Octaangetal 
De cijfers in de oude namen staan voor het octaangetal. Superbenzine (Euro 98) heeft een hoger octaangetal dan gewone (Euro 95), wat betekent dat de motor met deze brandstof beter onder zwaardere omstandigheden kan presteren (door minder snel ongewenst te ontbranden onder druk). 

Het gaat dus niet over exact dezelfde brandstoffen. Meer nog: als je kijkt naar het gehalte ethanol is E5 vergelijkbaar met de oude Euro 95. Maar in de praktijk hebben alle E10-benzines ook octaangetal 95 en heeft E5-benzine meestal octaangetal 98. Omdat zowel de hoeveelheid bijgemengde ethanol als het octaangetal voor bepaalde auto’s van belang zijn, worden beide eigenschappen vermeld aan de pomp.

Kan E10/Euro95 voor jouw motor? Doe de check

Voor de grote meerderheid van de motoren is de goedkopere brandstof gewoon prima. Bij oldtimers en sportauto's zit dat anders, en ook voor motors en scooters moet de brandstofnood worden gecheckt. De handleiding van je auto en de binnenkant van de tankklep vertellen je met welke brandstof je hoort te rijden. Met de digitale tool De E10 Check ga je na of het om een verplichting gaat of een voorkeur van de fabrikant.

Toch kiezen volgens ANWB velen aan de pomp 'uit voorzorg' voor superbenzine. Onder consumenten bestaat het geloof dat E10-brandstoffen schadelijk kunnen zijn voor sommige auto-onderdelen: 'Dat klopt ook, maar niet voor nieuwere auto’s. Die zijn voor het gebruik van E10 vrijgegeven, wat betekent dat ze geen onderdelen hebben die aangetast kunnen worden.' 

Biobrandstof is minder lang houdbaar

Wel is E10 minder lang houdbaar, stelt ANWB. 'In de biologische componenten kan een soort bederf optreden en dat zou brandstoffilters kunnen verstoppen of andere problemen veroorzaken. Voor sommige gebruikers, denk aan motorrijders die het voertuig voor de winter wegzetten, is dat een goede reden om duurdere premium brandstof te tanken.' Voor wie vaak genoeg rijdt, vormt de houdbaarheid geen probleem.

Super bevat 'additieven voor betere prestaties'

Dure brandstofmerken maken claims over betere prestaties die in feite moeilijk na te gaan zijn: 'Premium brandstof is zwaarder en bevat additieven: stoffen die bepaalde eigenschappen van de brandstof moeten verbeteren. Denk aan makkelijker ontsteken, een reinigende werking, een beter octaangetal of verminderde interne wrijving.'

Motoren die hoge prestaties leveren hebben baat bij premium brandstof. Hoewel de meeste van deze auto's ook perfect zullen werken met gewone benzine, zou je wel prestatieverschil merken als je je tank met brandstof met een hoog octaangehalte vult. Een betere gasrespons is de duidelijkste indicatie van het voordeel, maar ongemerkt zou de motor ook vrijer toeren en meer vermogen leveren. Premium brandstoffen zouden hoge reparatiekosten van prestatiemotoren in de toekomst helpen te voorkomen.

Premium diesel tegen afzettingen

Omdat dieselmotoren geen brandstof ontbranden om vermogen te creëren (brandstof wordt in plaats daarvan toegevoegd aan de lucht die wordt samengeperst), heeft superdiesel meestal geen hoger octaangetal. In plaats daarvan bevat duurdere diesel wel chemicaliën om roet en andere afzettingen uit het brandstofsysteem van de motor te verwijderen.

Gewone diesel (B7, met maximaal 7 procent toegevoegde biobrandstof) is geschikt voor alle dieselmotoren. Voor wie veel korte ritjes onderneemt of lang in lage toerentallen blijft, wordt duurdere diesel wel aangeraden. De additieven in de premium brandstof zouden de motor onder zware omstandigheden toch schoon houden. 

Conclusie: duurder is niet gelijk aan beter

De echte voordelen van superbrandstoffen zijn weggelegd voor eigenaars van prestatiegerichte motoren. Als je met een gewone auto rijdt, die dus niet specifiek is ontworpen voor premium brandstof, heeft het weinig zin om extra te betalen voor superbrandstoffen. Het is ook de minst milieuvriendelijke optie. 

Voor een grote meerderheid van de wagens op de weg geldt dat premium benzine de motor niet schoner maakt, geen beter brandstofverbruik oplevert en geen slapende paardenkrachten ontgrendelt in vergelijking met gewone benzine. Je motor is namelijk zo gemaakt dat het goed werkt met standaard benzine en diesel, en die brandstoffen zijn daarvoor ook samengesteld. Je auto presteert het best met wat is voorgeschreven.

Voor sommige motoren kan premium brandstof wel afzettingen en bederf helpen voorkomen:

• Scooters en motors: Scooterexperts raden 'voor alle zekerheid' aan om duurdere benzine te tanken om te voorkomen dat onderdelen gaan roesten en het rubber wordt aangetast, wat lekkages kan opleveren. De online E10 Check leert je meer over jouw voertuig. Ook motors die in de winter niet worden gebruikt, zet je dus beter niet met E10 in de tank weg. 
• Dieselauto's: Het kan geen kwaad om pakweg elke 1500 kilometer een tank superdiesel door de motor te laten lopen. Dit zou olie- en roetachtige stortingen uit de motor en het brandstofsysteem verwijderen. Je systeem zal schoner zijn, wat je helpt om erna efficiënter en economisch te rijden op gewone diesel. Af en toe wat extra betalen voor superdiesel zou dan ook helpen om dure reparaties op lange termijn te voorkomen.