Je ID kopiëren of inhouden als borg, mag dat?

Als een organisatie een kopie van je persoonsdocumenten eist, zoals je ID-kaart, rijbewijs of paspoort, dan kun je dat in veel gevallen weigeren. Maak je toch een kopie, dek dan je BSN (burgerservicenummer) en foto af. Je kunt ook de app KopieID gebruiken om een veilige kopie te maken.

Identificatieplicht bij banken en creditcardleveranciers

De uitzondering op die regel zijn financiële instellingen. Op vraag van Radar heeft waakhond Autoriteit Persoonsgegevens (AP) zich daarover helder uitgesproken. Dat gebeurde naar aanleiding van de brede (her)identificatieactie van creditcardleverancier ICS. Het verslag lees je hier:
Is de identificatie bij ICS verplicht en veilig voor bestaande klanten?

Recent sprak Kifid, het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening, zich op dezelfde manier hierover uit. Volgens de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft) zijn financiële dienstverleners wettelijk verplicht om de identiteit van nieuwe én bestaande klanten te controleren, stellen zowel AP en Kifid. Dat staat je echter niet in de weg om een veilige kopie te maken. 

Nog een tip: iDIN, te herkennen aan het blauwe logo. Verschillende banken gebruiken dit online hulpmiddel om inloggen te versimpelen. Met iDIN kun je je identificeren, naast ook inloggen en je leeftijd bevestigen. Het identificatieprogramma beschikt daarvoor over jouw bankgegevens.

Identiteitscontrole door politie: taak uitvoeren

De politie mag je alleen vragen om je te legitimeren als daar een goede reden voor is, bijvoorbeeld als je strafbare feiten hebt gepleegd of bij een verkeersongeluk betrokken was. Als je het niet eens bent met het opvragen van je ID, kun je klacht indienen bij de regionale eenheid.

Ook toezichthouders en conducteurs mogen je ID opvragen als je iets strafbaars deed, zoals fietsen door een rood licht of zwartrijden.

Hotel en campings mogen geen kopie maken

Hotels en campings mogen alleen enkele gegevens noteren, namelijk het soort legitimatiebewijs en het nummer ervan. Je kunt je ID dus wel laten zien, maar overhandig hem niet zomaar. 

Verhuurders mogen ID niet als onderpand eisen

Het komt vaak voor dat verhuurders van fietsen of plezierbootjes vragen om je ID af te geven als waarborg. De verhuurder verzekert je dan vaak dat je identiteitsbewijs veilig wordt bewaard, mogelijk in een kluis, en je krijgt 'm meteen terug als je de fiets of het bootje terugbrengt. Maar volgens de paspoortwet is het in bewaring nemen van de ID-kaart van een ander verboden. 

Volgens de Consumentenbond is het ook 'onverstandig' om je ID af te geven wanneer dat niet moet. 'Stel dat de kluis wordt gestolen. De crimineel kan spullen bestellen en contracten afsluiten op naam van de persoon in het ID.'

Andere instanties die wel of niet je ID mogen vragen

Ook deze organisaties mogen een kopie maken:

• Telecomaanbieders: Enkel een veilige kopie. De pasfoto en het burgerservicenummer (BSN) moeten worden afgeschermd.
• Autoverhuurders: Een veilige kopie. Je hoeft je foto niet af te schermen als je uitdrukkelijk toestemming hebt gegeven voor het dupliceren van je foto.
• Makelaars en verhuurders van woonruimten: Enkel wanneer een woonovereenkomst wordt afgesloten, dus niet bij een bezichtiging of inschrijving.
• Je werkgever en uitzendbureaus: Volledige kopie, maar alleen als je in dienst treedt.
• Levensverzekeraars en notarissen: Volledige kopie.
• Casino's: Een veilige kopie.
• Overheidsinstanties: Volledige kopie.

Andere instanties die mogen vragen om je ID te zien, zonder er een kopie van te mogen maken:

• Zorgverleners: mogen alleen gegevens noteren, inclusief BSN.
• Winkels: mogen je hooguit vragen om het te tonen.
• Scholen: mogen alleen gegevens noteren.

Bron: Rijksoverheid, Consumentenbond, AP, Kifid, Politie