Je immuunsysteem beïnvloeden met een ijsbad of koude douche?
Kun je je immuunsysteem beïnvloeden door een ijskoud bad of koude douche? Sommige mensen zweren bij de methode van 'The Iceman' Wim Hof, maar is die methode ook wetenschappelijk te onderbouwen?
Dit is een onderdeel van de uitzending van Dokters van Morgen over kou. Dokters van Morgen is overgenomen door Radar. Je vindt hier het fragment uit de uitzending over het immuunsysteem en kou.
Matthijs Kox, intensive care-onderzoeker, kijkt of de methode van Wim Hof kan helpen bij mensen met een auto-immuunziekte. 'Patiënten met een auto-immuunziekte lijden aan een overactief immuunsysteem, waardoor ze vaak medicijnen slikken. Als de Wim Hof-methode het immuunsysteem kan onderdrukken, zou dit een manier kunnen zijn om hun ziekte te behandelen met minder medicatie.'
Wat is de Wim Hof-methode?
De Wim Hof-methode bestaat uit oefeningen voor de ademhaling, oefeningen met blootstelling aan kou (zoals zitten in een ijsbad) en oefeningen voor mindfulness. Hof zegt dat met zijn methode je je immuunsysteem kunt verbeteren. Hof heeft verschillende records op zijn naam: waaronder het langdurig zwemmen onder ijs en het op blote voeten voltooien van een halve marathon op bevroren grond.
Lange tijd werd gedacht dat het immuunsysteem en het autonome zenuwstelsel niet bewust te beïnvloeden zijn. Onderzoekers Kox en hoogleraar Experimentele Intensive Care geneeskunde Peter Pickkers ontdekten dat dat met bepaalde technieken, die Wim Hof gebruikt, wel mogelijk is. Of dat ook betekent dat de methode effectief kan zijn voor patiënten is volgens de onderzoekers nog niet duidelijk. Die studie staat nog in de planning.
Meditatie- en ademhalingsoefeningen, en in de kou buiten lopen
In eerder onderzoek werden twaalf gezonde, jonge mannen tien dagen getraind door Wim Hof. Zij kregen meditatie- en ademhalingsoefeningen en moesten in korte broek door de sneeuw lopen en ijsbaden nemen. Het onderzoek vond deels plaats in Polen.
Terug in Nederland kregen de deelnemers een injectie met een dood stukje van een bacterie. Doel: een reactie van het immuunsysteem uitlokken. De injectie werd ook gegeven aan twaalf niet-getrainde mannen. De mannen die getraind waren maakten na de injectie meer adrenaline aan, en dat onderdrukte de immuunreactie. Daardoor had de groep getrainde mannen minder ontstekingseiwitten in hun bloed aangemaakt en veel minder last van griepverschijnselen.
Kox benadrukt wel dat er een verschil zit in het temperen van een immuunreactie en het 'boosten' van het immuunsysteem. Voor dat laatste is volgens de onderzoeker 'geen enkel bewijs. Je kunt het immuunsysteem dus beïnvloeden door minder te reageren op een ontsteking bijvoorbeeld. Maar we hebben geen aanwijzingen dat het mogelijk is om het sterker te maken.'
Minder klachten na ernstig ongeluk
Susan (47) werd vier jaar geleden aangereden met de auto. Ze had ernstig nekletsel, en de eerste negen maanden na het ongeluk kon ze niets. Ze had pijn, evenwichtsstoornissen en uitval aan de linkerkant van haar lichaam. Klachten die alleen met zware medicatie behandeld konden worden.
Vlak voor het ongeval was Susan al begonnen met een keer in de week buiten zwemmen: voor de lol en voor haar gezondheid. Na het ongeval pakte ze die gewoonte uiteindelijk ook weer op. Ze zwemt nu 25 minuten in een watertemperatuur van drie graden, en dat doet ze vijf dagen in de week. Ze merkt dat de kou verdovend werkt voor de pijn en ze voelt zich beter en energieker. Susan doet geen oefeningen van Wim Hof.
Na twee maanden van de medicijnen af
Bianca (44) kreeg negen jaar geleden de diagnose reumatische artritis. Het gevolg: erg vermoeid, pijn, weinig kracht en chronische ontstekingen. Omdat Bianca zoveel last heeft van haar klachten en het innemen van grote hoeveelheden medicatie haar ook tegen staat kijkt ze naar andere opties.
Ze gaat heel voortvarend aan de slag met de Wim Hofmethode en kan al na twee maanden van de medicijnen af. Omdat Bianca merkt dat het effect minder is en de methode na een tijd toch minder goed voelt, stopt ze weer. Maar: ze blijft koud douchen en ademhalingsoefeningen doen, en af en toe neemt ze een ijsbad. Ze hoeft nu nog maar een twaalfde van de medicatie te gebruiken die ze eerder gebruikte.
Let op: stop / verminder niet met medicijnen zonder je arts te raadplegen.