Je regelt makkelijk zelf een wilsverklaring - zonder notariskosten
Mensen regelen vaak een wilsverklaring bij de notaris, meestal als onderdeel van een ‘levenstestament’. Daarin leg je je wensen vast voor als je nog leeft, maar zelf geen keuzes meer kunt maken of communiceren. Het levenstestament bestaat uit een financieel en een medisch deel - maar dat medische deel kun je net zo goed zelf opstellen. Radar legt je uit wat handig is.
Drie soorten wensen
Er zijn drie soorten wilsverklaringen. Met twee daarvan, een behandelverbod en een euthanasieverklaring, schrijf je je eigen wensen op. Met een behandelverbod - de naam zegt het al - leg je vast onder welke omstandigheden je niet meer behandeld wilt worden. Bijvoorbeeld als je bent geopereerd en blijkt dat je de rest van je leven afhankelijk zult zijn van zorg. Een euthanasieverklaring biedt duidelijkheid in wat voor situatie je euthanasie wilt plegen, als je dat zelf niet meer kunt aangeven.
De derde soort verklaring is een volmacht, waarmee je aanwijst wie over jouw lot moet beslissen. Als je zoiets niet op papier hebt staan, dan wordt automatisch een naast familielid gevolmachtigd: een ouder, kind of partner. Maar familieleden kunnen het zwaar vinden om een beslissing te nemen, en ze kunnen van mening verschillen over de juiste keuze. Met een volmacht kun je dat soort moeilijkheden voorkomen, door iemand aan te wijzen die weet wat jij zou willen.
Niet ingewikkeld
Je bent overtuigd van het nut van een wilsverklaring, maar wat nu? Hoe ziet zo’n verklaring eruit? Als je het antwoord op deze vragen niet weet, dan lijkt het logisch om een wilsverklaring bij de notaris te laten optekenen. Immers, daar regel je ook je testament.
Maar een wilsverklaring kan gewoon een stuk papier zijn met je wensen, je naam, de datum en je handtekening. Zo’n document is rechtsgeldig, zelfs al heb je het gewoon met de hand geschreven.
Wees helder
Je moet wel opletten dat de inhoud duidelijk geformuleerd is. Zeker bij euthanasie, want de arts moet niet twijfelen over wat je bedoelt. In 2019 boog de Hoge Raad zich bijvoorbeeld over de euthanasie van een patiënt die had verklaard dat ze niet meer wilde leven zodra ze naar een verpleeghuis moest en ‘de tijd rijp achtte’. Toen ze eenmaal in het verpleeghuis zat, was ze echter zwaar dement geworden en kon daarom niet meer zeggen wat ze wilde. Om arts en familie niet in zo’n lastige situatie te brengen, kun je het beste helder en concreet aangeven wat je wensen zijn.
Breng betrokkenen op de hoogte
Als je je wensen hebt opgeschreven en ondertekend, is het werk nog niet klaar. Het is belangrijk dat je de wilsverklaring opstuurt aan je huisarts, want die krijgt ermee te maken. Het is ook raadzaam om de verklaring met je huisarts te bespreken. Daarnaast is het goed om de documenten te overhandigen aan je familieleden en je eventuele gevolmachtigde, zodat zij weten waar ze op moeten rekenen. Overigens, als je een wilsverklaring bij de notaris opstelt, dan stuurt die het document niet automatisch op naar de mensen die het moeten hebben.
Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde
Mede om die reden vindt de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) dat notarissen niet moeten adverteren met de wilsverklaring. NVVE-bestuurslid Dick Bosscher stelt dat ze er niet de juiste kennis voor bezitten. ‘Daar komt nog bij,’ zegt Bosscher, ‘dat notarissen voor elke wijziging weer een bedrag rekenen. Dus als je iets wilt veranderen, bijvoorbeeld wie je gevolmachtigde is, dan gaat de kassa weer rinkelen.’ Als je lid wordt van de NVVE, dan biedt de vereniging gratis advies en standaardversies van de drie wilsverklaringen, om zelf in te vullen.
Bron: NVVE