Je studieschuld afbetalen: waar moet je rekening mee houden?
Je studententijd is de mooiste tijd van je leven, roepen mensen wel, maar hij is ook kostbaar. Ome DUO is geen suikeroom: zodra je niet meer studeert kun je met tienduizenden euro’s aan studieschuld zitten. Je komt voor allerlei keuzes te staan: kun je je geld beter gebruiken om versneld af te lossen of om te beleggen? Moet je je lening afbetalen zodat je meer hypotheek kunt krijgen of moet je sparen voor je verhuiskosten? Radar klopt aan bij een financieel adviseur.
De collectieve studieschuld in Nederland is groter dan ooit. De teller staat op maar liefst 24,4 miljard euro, een cijfer dat al jarenlang stijgt. Al die schuld is verdeeld over 1,6 miljoen Nederlanders, die een lening van gemiddeld 15.200 euro op hun naam hebben. Dat is een flink bedrag en je hebt dan ook aardig wat jaartjes om het terug te betalen: 35 jaar als je vanaf 2018 ging studeren, 15 jaar als je tussen 2012 en 2018 begon. Als je nog niet bent begonnen met terugbetalen en aan bepaalde voorwaarden voldoet, kun je DUO vragen of je mag overstappen naar een ander aflosschema.
Zoveel tijd betekent dat je een meerjarenplan kunt smeden om je schuld terug te betalen. Welke strategie moet je daarbij kiezen? Waar moet je rekening mee houden?
Kun je je studieschuld het best zo vlug mogelijk aflossen? Of de volle termijn gebruiken?
Dat ligt eraan wat je toekomstplannen zijn, antwoordt financieel adviseur Jeroen Drent van Zicht, risico- en verzekeringsadviseurs. Hij benadrukt: ‘Er bestaat geen eenduidig antwoord, er zijn te veel variabelen die bepalend zijn.’ Denk bijvoorbeeld aan 0 procent rente die je nu over je studieschuld betaalt. Na afloop van je opleiding wordt de rente steeds voor vijf jaar vastgezet, en hij zou dus omhoog kunnen gaan, waarschuwt Drent.
En inflatie dan? Geld is de afgelopen decennia steeds iets minder waard geworden, dus jouw 15.000 euro aan schuld is over vijftien jaar misschien wel minder waard. Pleit dat niet voor langzaam aflossen? ‘Waarschijnlijk niet’, stelt Drent, want hogere inflatie gaat meestal gepaard met hogere rentestanden. Het voordeel van inflatie wordt dan opgeheven door een hogere rentestand. Drent wijst er bovendien op dat geld ook méér waard kan worden, zogenaamde deflatie. Dat is een risico. ‘Het is geen sterk argument om een schuld te laten staan op basis van inflatie die onzeker is,’ vindt hij. Hij raadt aan om met een adviseur over keuzes te sparren.
Of je versneld moet aflossen ligt er ook aan of je nog andere leningen hebt, zegt Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud. In een gesprek met RTL raadt hij aan om altijd eerst de lening af te lossen waarover je de meeste rente betaalt.
Extra aflossen of beleggen?
Elke euro die je gebruikt om versneld af te lossen, kun je niet investeren. Kun je niet proberen om je geld te laten groeien met beleggingen, zodat je over een jaar of tien meer geld hebt en je schuld makkelijker kunt afbetalen?
‘Past beleggen wel bij jou?’ zegt Drent daarop. Volgens hem moet je je afvragen of je de risico’s van beleggen wel goed kent. En of je wel voldoende discipline hebt om het geld dat je opzij zet, werkelijk te gebruiken voor een schuldaflossing. ‘Ga je het niet gebruiken voor andere zaken op het moment dat je dat uitkomt?’
Hoe je studieschuld een hypotheek moeilijker maakt
Jouw lening bij DUO maakt dat je een kleinere hypotheek kunt krijgen. Drent vertelt dat je in het oude systeem ongeveer het dubbele van je schuld minder aan hypotheek krijgt - een schuld van 15.000 euro betekent dus 30.000 minder aan hypothecaire lening. In het nieuwe systeem is de vermindering in hypotheek ongeveer gelijk aan het bedrag van je schuld.
Het is goed om te weten dat banken geen rekening houden met je reguliere aflossingen; zij rekenen met het beginbedrag van je schuld. Echter, Drent geeft aan dat je je aflosschema kunt veranderen door een extra aflossing op je lening te doen. Sommige geldverstrekkers geven je daardoor meer leencapaciteit. Als je vlug na je studie een hypotheek wilt nemen, kun je daarom overwegen om vlug af te lossen.
Tegelijkertijd kun je het geld waarmee je aflost dan niet gebruiken voor kosten rondom de woning waar je intrekt. Denk aan de overdrachtsbelasting, kadasterkosten, verhuiskosten en inrichting.
Je DUO-lening gebruiken om te sparen
Is het slim om extra bij te lenen zodat je een financiële buffer kunt aanleggen? Het lijkt verstandig om een paar duizend euro op de bank te hebben staan, voor het geval dat. Maar, zegt Drent: ‘Ik ben tegen het principe om geld te lenen om het daarna niet te gebruiken voor iets wat je nodig hebt. Uiteindelijk is een studielening natuurlijk ook bedoeld om daarmee je studie te bekostigen.’