Meer vakantiedagen als je de trein neemt: mag dat zomaar?
Steeds meer bedrijven zijn bezig met het vergroenen van hun arbeidsvoorwaarden. Hiermee kun je bijvoorbeeld een extra vakantiedag krijgen als je met de trein op reis gaat in plaats van met het vliegtuig. Of betere reiskostenvergoeding als je met de fiets naar je werk komt in plaats van met de auto. Mag dat zomaar? En wat als je niet met de fiets of de trein naar je werk kunt komen?
Wat zijn groene arbeidsvoorwaarden?
Met groene arbeidsvoorwaarden stimuleert je werkgever jou om duurzame keuze te maken. Bijvoorbeeld over duurzamer reizen of het verduurzamen van je woning. In zulke arbeidsvoorwaarden kan je werkgever bijvoorbeeld opnemen dat je extra vakantiedagen krijgt als je op fiets- of treinvakantie gaat, dat je hogere reiskostenvergoeding krijgt als je de fiets of trein pakt naar kantoor of dat je geld krijgt om je huis te verduurzamen.
“Wat heel belangrijk is, is dat je niet wordt afgestraft.” Dat vertelt Savannah Koomen, bedenker van De Groene Arbeidsovereenkomst. “Het is een extraatje bovenop de arbeidsvoorwaarden die je al hebt. Het initiatief ligt nog steeds bij jou als werknemer.”
Hoe werkt het praktisch?
Meer reiskostenvergoeding krijgen als je met de fiets naar werk gaat, klinkt goed. Maar wat als het ineens heel hard regent en je toch met de auto komt? Moet je per dag gaan bijhouden hoe je hebt gereisd? Koomen vertelt dat dat in de praktijk vaak wel gevraagd wordt. “Maar nu we steeds vaker hybride werken, moet je ook bijhouden of je naar kantoor bent gekomen of dat je thuis hebt gewerkt.” Het hoeft dus niet veel meer moeite te zijn.
Werkgevers gaan verschillend om met de controle op groene arbeidsvoorwaarden. “De meeste hebben het ingesteld op basis van vertrouwen, maar als ze willen kunnen ze het controleren.”
Mag dit onderscheid zomaar gemaakt worden?
“In het arbeidsrecht heb je het gelijkheidsbeginsel, wat inhoudt dat je gelijke gevallen gelijk moet behandelen”, legt Koomen uit. “Maar iemand die met de auto naar werk komt is niet hetzelfde als iemand die de fiets pakt. Daarom mag het.”
Willemijn Roozendaal, hoogleraar Sociaal Recht aan de Vrije Universiteit Amsterdam stemt hiermee in. “Je hebt als werkgever pas een probleem als je onderscheid maakt op persoonskenmerken.” Of je de fiets of de auto naar je werk neemt, valt daar niet onder. “Je kan wel denken aan mensen die door een handicap gebruik moeten maken van een auto. Of bijvoorbeeld mensen die uit een ver land komen en in de vakantie altijd het vliegtuig naar dit land nemen.” In zo’n geval zou je kunnen zeggen dat er sprake is van indirecte discriminatie.
Werkgevers moeten onderscheid rechtvaardigen
Als werkgever moet je dan rechtvaardigen dat een duurzaam klimaat een legitieme reden is om onderscheid te maken tussen mensen. “Die vraag is nog nooit aan een rechter voorgelegd, dus ik weet niet wat een rechter daarvan zal vinden”, vertelt Roozendaal. Als werkgever sta je dan sterker als je een consistent milieubewust beleid voert en bijvoorbeeld ook het kantoor verduurzaamt. “Ook is het goed om te kijken wat de ondernemingsraad en de vakbonden hiervan vinden. Als zij achter je staan, sta je sterker”, aldus Roozendaal.
Kunnen groene arbeidsvoorwaarden zomaar ingesteld worden?
In principe mag je de arbeidsvoorwaarden voor bestaande werknemers niet zomaar eenzijdig aanpassen. Ten minste, als ze daardoor benadeeld worden. Maar bij groene arbeidsvoorwaarden gaat het om iets extra’s. Je krijgt extra geld als je duurzame keuzes maakt. “Als werknemers er eigenlijk alleen maar op vooruit gaan, hebben zij geen reden om niet met je plannen in te stemmen”, legt Roozendaal uit. “Dan zullen ze niet snel bezwaar maken en dan kun je de arbeidsvoorwaarden wijzigen.”
Bronnen: Savannah Koomen, Willemijn Roozendaal