Mineraalwater: vervuilend, duur en minder gezond dan kraanwater?
Denk jij dat je goed bezig bent met een fles mineraalwater in je hand? De werkelijkheid is niet zo fraai. Elke slok is niet alleen veel duurder dan kraanwater, maar zorgt ook voor extra plasticvervuiling en CO₂-uitstoot. Volgens Milieu Centraal heeft één glas mineraalwater de klimaatimpact van zeventig glazen kraanwater. En ook bij de gezondheid ervan kun je vraagtekens zetten: experts benadrukken dat kraanwater kwalitatief uitstekend is, terwijl in flessen juist meer plasticdeeltjes worden gevonden.
De verkoop van mineraalwater steeg in de afgelopen tien jaar met zo’n 50 procent. De flessen hebben een bijna mythische reputatie van puur natuur: op de etiketten staan vaak bergen, bronnen en frisse druppels afgebeeld. Maar als je de mineraalwaterwereld even induikt voelen die plaatjes vooral als marketing-uitingen.
‘Extra mineralen zetten geen zoden aan de dijk’
Veel mensen kiezen flessenwater vanwege de mineralen. Maar levert dat echt iets op? ‘Het is niet gezonder om bronwater of mineraalwater te drinken in plaats van kraanwater’, stelt het Voedingscentrum op haar website. Volgens de Europese regels mag mineraal- en bronwater nauwelijks worden behandeld: het gaat rechtstreeks de fles in, met hooguit een kleine bewerking om bijvoorbeeld ijzer of zwavel te verwijderen.
Een bekend merk mineraalwater bevat per liter ongeveer 65 milligram calcium en 44 milligram natrium. In Nederlands kraanwater lopen die waarden, afhankelijk van het drinkwatergebied, uiteen van 15 tot 80 milligram calcium en meestal minder dan 20 milligram natrium. Even om de boel in perspectief te zetten: een glas melk levert al meer calcium dan een hele liter mineraalwater, en een snee brood bevat veel meer natrium dan een fles mineraalwater. Met een normale voeding krijg je volgens het Voedingscentrum voldoende mineralen binnen.
Kraanwater schoon en gecontroleerd
Het RIVM benadrukt de hoge kwaliteit van Nederlands drinkwater: “Kraanwater in Nederland is zo schoon dat u het zonder zorgen kunt drinken. Het bevat geen chloor en de kwaliteit behoort tot de beste van de wereld”, meldt de organisatie op haar website.
Kraanwater wordt bovendien dagelijks getest op tientallen stoffen en moet aan strenge normen voldoen. Daarmee is het niet alleen veilig, maar ook een van de goedkoopste basisproducten die je in huis hebt, aldus de organisatie.
Plasticdeeltjes in waterflessen
De laatste jaren is er veel aandacht voor microplastics. Ook in kraanwater worden sporen gevonden, vaak zo klein dat ze nauwelijks meetbaar zijn. In flessenwater ziet het plaatje er heel anders uit: Duitse onderzoekers vonden duizenden deeltjes per liter. Dat is ook relevant voor Nederland, omdat de flessen hier van hetzelfde materiaal zijn.
Het probleem zit vooral in de verpakking: doppen en flessen laten bij gebruik en transport deeltjes los. Die nanoplastics zijn onzichtbaar, maar wel aanwezig in elke slok. Er wordt nog veel onderzoek gedaan naar wat dat betekent voor de gezondheid.
900 miljoen flesjes per jaar
Nu even naar de milieu-impact van onze hippe waterflesjes. Jaarlijks gebruiken Nederlanders er bijna 900 miljoen van; gemiddeld vijftig per persoon. Tel je de grotere flessen en blikjes mee, dan gaat het om 4,5 miljard verpakkingen per jaar. En ondanks statiegeld verdwijnen er dagelijks meer dan een miljoen flesjes buiten de inzameling. Dat betekent niet alleen zwerfafval, maar ook verspilling van grondstoffen en energie.
“Voor flessenwater moet eerst plastic worden gemaakt, water worden gebotteld en vervoerd. Dat levert een veelvoud aan CO₂-uitstoot op”, zegt Karin Aalberts van Milieu Centraal tegen Radar. “De klimaatimpact van één glas fleswater is vergelijkbaar met zo’n 70 glazen kraanwater.”
Kraanwater vs. fleswater in CO₂-uitstoot
- Voor één liter kraanwater komt ongeveer 0,36 gram CO₂ vrij. Dat is vergelijkbaar met het opladen van je telefoon een paar minuten.
- Voor één liter mineraalwater in een fles praat je over 500 tot 1500 gram CO₂. Dat is te vergelijken met een autorit van 3 tot 10 kilometer.
365 euro per jaar: gewoon voor water drinken
Kraanwater is spotgoedkoop: gemiddeld zo’n 0,2 eurocent per liter. Een liter huismerk flessenwater kost al gauw 30 tot 45 cent, een A-merk rond de euro. Dat tikt snel aan. Wie elke dag een liter drinkt, betaalt via de kraan dus nog geen euro per jaar. Voor huismerkflessen loopt dat op tot ruim honderd euro en voor A-merken zelfs tot 365 euro.
De zin en onzin van filters
En hoe zit het met filters die je op de kraan kunt zetten om het drinkwater te reinigen? Een rapport van TU Delft heeft weinig goeds te melden over die filters. Binnen enkele weken kunnen er bacteriën in groeien, waardoor het gefilterde water vaker meer bacteriën bevat dan gewoon kraanwater. Toch spelen - volgens de opstellers van het rapport - bedrijven in op angst voor onzichtbare vervuiling, zoals chloor of chemische resten.
Dat is misleidend, want in Nederland wordt helemaal geen chloor toegevoegd en de wettelijke normen voor andere stoffen liggen extreem laag. Zelfs als kraanwater de toegestane maximumhoeveelheid van 1 microgram medicijnresten per liter zou bevatten, zou je 685 jaar lang elke dag twee liter moeten drinken om één paracetamol binnen te krijgen, lezen we in het rapport.
Drinkwatergebruik
Een Nederlander gebruikt gemiddeld 129 liter drinkwater per dag. Maar bijna niets daarvan drinken we: Volgens Milieu Centraal bedraagt consumptie nog geen 1 procent. Het meeste water verdwijnt in de badkamer:
- 40% voor douchen en baden
- 24% voor het toilet
- 13% voor de was
- De rest voor afwas, koken en drinken
De simpele conclusie
Wie nog steeds denkt dat mineraalwater een betere keuze is, betaalt vooral de prijs voor marketing. Kraanwater in Nederland is minstens zo schoon, honderd keer goedkoper en honderden keren minder belastend voor het milieu. Elke fles die je laat staan scheelt plastic, CO₂ en geld. De duurzaamste en gezondste keuze staat dus gewoon in je eigen keuken: de kraan. Proost!
Bronnen: