Mysterie rond illegale kledingbakken: waar belandt jouw donatie?
Op verschillende plekken in Nederland duiken de laatste tijd kledingbakken op. De club die erachter zit claimt samenwerkingen met goede doelen en gemeenten. Die goede doelen weten van niets en navraag bij gemeenten leert Radar dat er helemaal geen vergunningen zijn afgegeven voor het plaatsen van de bakken. Scholen die benaderd worden voor een bak op het schoolplein zijn zich van geen kwaad bewust en vullen zo kledingbak na kledingbak. Wie zit er achter deze inzameling en wie wordt er uiteindelijk beter van?
Geen afspraak met de gemeente
Kleding wordt in Nederland vaak opgehaald door bedrijven die daarvoor afspraken met gemeenten hebben. Steeds vaker duiken er bakken op van clubs die daar geen toestemming voor hebben van de gemeente.
Radar kwam per toeval zo'n kledingbak tegen op een stoep in Amsterdam, pal naast de ondergrondse vuilcontainers. Op de bak prijkt de tekst (met spelfout): 'Helpt de wereld en Geef jouw kleding een tweede leven!'. Onderaan staat een 06-nummer vermeld.
Eerder viel zo'n groene bak ook al op in Amsterdam Zuid, Bunschoten, Alphen aan de Rijn en Alkmaar. Gemeenten die meldingen krijgen over illegaal geplaatste kledingbakken geven de eigenaren de kans de bak te verwijderen. Lokale media berichten dat betreffende kledingbakken na klachten zijn weggehaald.
Mosterd na de maaltijd
Helaas is de realiteit dat de buit dan al binnen is voor de club in kwestie. Na lediging wordt zo'n bak vaak gewoon op een nieuwe locatie neergezet. De branchevereniging van gemeenten en gemeentelijke afval- en reinigingsdiensten, de NVRD, noemt de illegale kledingbakken een groot probleem.
"De gemeenten lopen zo inkomsten mis van textielinzameling. Daarnaast is het onduidelijk is wat er met het illegaal ingezamelde textiel gebeurt," aldus de NVRD.
Eenmanszaak in Beverwijk
Een kleine zoektocht leert dat 'Kleding Helpende Handen' achter de kledingbakken zit. De eenmanszaak heeft geen registratie in de Kamer van Koophandel, geen ANBI-status en geen jaarrekeningen waaruit we kunnen zien waar het geld heen gaat. Wel heeft zij een website waarop ze samenwerkingen claimde met goede doelen en verschillende gemeenten. Claimde, want nadat Radar ging rondbellen verdwenen de goede doelen van de site, evenals enkele gemeenten.
De goede doelen balen enorm van de negatieve publiciteit en kunnen zich amper verweren tegen dit soort praktijken. "Hoe kom je erachter of zo'n club jouw naam in een schoolmailing over een kledingbak misbruikt?" Ze zijn niet blij dat hun namen negatief in het nieuws komen. "Mensen hebben kleding gedoneerd omdat ze dachten dat het aan ons ten goede kwam, dat is heel pijnlijk".
Kledingzakken en containers op scholen
Kleding Helpende Handen legt ook contact met scholen en opvangorganisaties. In de werving wordt hen verteld dat de opbrengst van de kleding naar een goed doel gaat, of naar gezinnen in financiële nood in Nederland. Scholen laten zo'n bak op het schoolplein plaatsen, waar deze rap wordt gevuld. Deze wordt vervolgens opgehaald en er wordt weer een nieuwe bak geplaatst.
Ook worden er kledingzakken op scholen en kinderopvanglocaties uitgedeeld. "We dachten dat we goed bezig waren", vertelt een schooldirecteur aan Radar. "Ze hebben het wel slim aangepakt, want de ouders van onze leerlingen hebben veel te besteden. Er is dus ongetwijfeld kleding van goede kwaliteit in gedaan."
Illegale kledingbakken van verschillende clubs staan door heel Nederland. Voor iedereen geldt: Check altijd de website van je gemeente waar een officiële kledingbak staat. En scholen en kinderopvangcentra: Wees alert met wie je in zee gaat.
Kleding eindigt in Afrika
In de uitzending van maandag 31 maart gaat Fons op zoek naar de eigenaar van deze containers. De vraag is waar de kleding of de opbrengst ervan heengaat.
De Inspectie Leefomgeving en Transport laat weten de uitzending te zullen gaan bekijken. Zij laten Radar weten dat ongesorteerd textiel niet naar de Verenigde Arabische Emiraten mag worden geëxporteerd. Ook grof gesorteerd afgedankt textiel mag daar niet naar verhandeld worden. Fijn gesorteerd textiel mag wel geëxporteerd worden. Echter blijven bestaande handelsembargo's van kracht.