Netverlies
Stroom wordt opgewekt en getransporteerd door een netwerk van draden, transformators en electriciteitskabels. Stroom over grote afstanden is het makkelijkst te transporteren als het voltage hoog is. Het wordt opgewekt op 10 of 20 Kilovolt (kV). Een Kilovolt is 1000 volt.
Daarna wordt het meestal getransformeerd naar 150 kV of 380 kV. Vervolgens komt het via een aantal transformaties terecht in uw huiskamer als de bekende 220 volt. Bij elke stap van ophogen of afdalen in voltage, dus bij elke transformatie, wordt 1,5 procent aan energie verloren. Ook bij het transport over de draden en kabels, wordt er een klein percentage verloren. Als er 100 eenheden worden opgewekt en verstuurd richting consument, komt uiteindelijk gemiddeld 88 procent aan. Gaandeweg wordt dus 10 tot 12 procent verloren. Dat noemen we netverlies.
De transporteur, de partij die de stroom over het netwerk transporteert, is verantwoordelijk voor het afleveren van 100 procent stroom. Om het verlies van 12 procent te compenseren, koopt hij op de energiemarkt 12 procent in. De gemaakte kosten worden verwerkt in de transportkosten die de consument in de factuur van zijn energiebedrijf ziet staan. De eindgebruiker van de energie, consument of bedrijf, betaalt dus uiteindelijk het netverlies. De totale netverliezen in 2009 bedroegen 350 miljoen euro.
Alle energie in Nederland wordt in een groot netwerk gepompt. Uiteraard wordt bijgehouden wie hoeveel in het netwerk pompt, maar hoe en waar de energie vandaan komt is, eenmaal op de grote hoop, niet meer relevant. Dit betekent dat het voor de huishoudens in Nederland niet uitmaakt waar ze hun energie halen. Al krijgt gezin A het uit Noorwegen en gezin B het uit de centrale om de hoek, beide betalen evenveel transportkosten. Ook de netverliezen worden op een grote hoop gegooid. De 350 miljoen euro aan netverliezen is echter oneerlijk verdeeld over de eindgebruikers. De consument betaalt ruim 80 procent van de netverliezen, terwijl hij maar voor 20 procent verantwoordelijk is. Immers de consument veroorzaakt slechts 20 procent van het totale stroomverbruik.
Grote bedrijven hebben relatief minder netverlies. Omdat zij niet de laatste transformatiestap maken naar 220 volt, maar hoger insteken, hebben zij minder netverlies. Grote bedrijven hebben maar een netverlies van rond de 6-8 procent De verhouding is echter zoek als er gekeken wordt naar wat bedrijven betalen voor transportkosten per kilowattuur (kWh) ten opzichte van consumenten. Betaalt een consument al snel 5 cent per kwH een groot bedrijf zit op een fractie daarvan en betaalt 2 cent of misschien minder.
Minister Verhagen heeft naar aanleiding van vragen in de kamer gezegd dat hij gaat kijken naar de verdeling van de kosten van de netverliezen. Hij heeft de NMA opdracht gegeven dit te onderzoeken. Netbeheer Nederland, de branchevereniging van netbeheerders in Nederland, laat weten dat zij van mening zijn dat de veroorzaker van de netverliezen betaalt. Zij stellen dat een onderzoek door de NMA een goede manier is om te laten onderzoeken of de kostenverdeling nu eerlijk is.
De volledige reactie van Netbeheer Nederland vindt u hier.