Olijfolie: is 'extra vierge' echt beter en hoe bewaar je het?

Echt lekkere, goede olijfolie vinden is vaak nog een hele klus. En hoewel het gros van de Nederlanders haar olijfolie waarschijnlijk 'gewoon' in de supermarkt koopt en misschien niet altijd even goed naar het etiket kijkt, kan dit toch heel wat opleveren. Zo zit er bijvoorbeeld wel echt verschil tussen de beschikbare soorten olijfolie. 

Welke verschillende olijfolieën zijn er?

1. Geraffineerde olijfolie
Dit is eigenlijk de minst 'pure' vorm van olijfolie. Geraffineerde olie is olie waar de onzuiverheden uit zijn gehaald door verhitting en afkoeling. De olijfolie is hierdoor prima om te nuttigen, maar heeft door de verhitting een groot deel van haar smaak en geur verloren. 

2. 'Normale' olijfolie
De normale olijfolie, waar geen spannend bijvoeglijk naamwoord aan toe is gevoegd, betreft een mengsel tussen de geraffineerde olijfolie en ongeraffineerde, ofwel vierge, olijfolie. Het grootste deel bestaat overigens uit geraffineerde olie en de smaak van de olie is over het algemeen vrij neutraal. De kwaliteit van deze olie wordt wel als ‘beter’ gezien door de toevoeging van de vierge, ook wel vergine genoemd, olie.

3. Vierge olijfolie
Vierge olijfolie mag zo genoemd worden wanneer de olie mechanisch geperst is. Dit wil zeggen dat er alleen met druk geperst is en de olie zo uit de olijven is gewonnen. Hier komt dus geen hitte aan te pas en ook worden geen chemicaliën toegevoegd. De smaak van de olijven komt hierdoor goed naar voren, maar is vaak wat minder vol dan bij de extra vierge olijfolie. 

4. Extra vierge olijfolie
Dit soort olijfolie doet daar nog een schepje bovenop. Net als de vierge olijfolie wordt deze olie direct uit de olijven geperst en worden geen chemicaliën, hitte of andere processen toegevoegd. Daarnaast moet deze olie aan belangrijke kwaliteitseisen voldoen, zoals een uiterst voorzichtig productieproces, en heeft de extra-vierge olie zelfs een eigen EU-wetgeving. Extra vierge betekent overigens 'extra maagdelijk', dus olijfolie in haar puurste vorm. 

In welke olie kun je het beste bakken en braden?

Dat extra vierge olijfolie dus van de beste kwaliteit is en het lekkerste smaakt is duidelijk, maar is het ook de beste bakolie? Nee, de extra vierge olijfolie kan hiervoor beter overgeslagen worden, aangezien het niet goed tegen verhitting kan en door erin te bakken gaat bovendien een groot deel van de smaak verloren. 

Het beste gebruik je dus een normale of geraffineerde olijfolie om te bakken en een vierge of extra vierge olie als topping, in een dressing of in een saus. Het beste is om te investeren in een lekkere extra vierge olie (net zoals de Italianen!) en de normale olijfolie in de pan te laten. 

Extra tips voor het kopen van olijfolie

• Koop altijd een donkere fles, zodat de kwaliteit van de olijfolie behouden blijft. Hoe meer licht bij de olijfolie kan, hoe sneller het oxidatieproces van de olie in werking treedt en hoe sneller de smaak minder goed wordt. 
• Op het etiket van olijfolie is vaak een heleboel informatie te vinden. Zo bevindt de grootste wereldwijde productie van olijfolie zich in Italië, Griekenland en Spanje en zijn leveranciers het verplicht te vermelden wanneer hun olijfolie niet uit Europa afkomstig is. Ook op die manier kun je de kwaliteit van je olie in de gaten houden!
• Tot slot zegt de prijs iets over de kwaliteit van de olijfolie. Als het aan Coldiretti ligt, de grootste Italiaanse landbouwvereniging, zou je nooit minder dan zeven euro voor een liter olijfolie moeten betalen. Elke lagere prijs zou verdacht zijn, omdat dit de productiekosten niet zou kunnen dekken. 

Beste bewaartips voor olijfolie

Nu heb je voor je salades en bakpraktijken eindelijk de juiste oliën binnen, maar hoe bewaar je ze nu het beste en hoe lang kun je de olie bewaren? Olijfolie koop je dus het beste in een donkere fles, waarna je de olie hier ook in kunt bewaren of kunt overgieten naar een andere lucht- en lichtdichte fles. Doe je dit niet, dan zal de kwaliteit van de olie snel verminderen. 

De houdbaarheid van olie verschilt enigszins. Na het openen van een fles 'normale' olijfolie blijft deze nog ongeveer een jaar lang goed. Olie van wat hogere kwaliteit, zoals de extra vierge, kan tot achttien maanden goed blijven. Deze tijden gelden overigens alleen wanneer de fles niet op een warme plek, zoals naast het fornuis, of op een koude plek, zoals in de koelkast, wordt bewaard. Tot slot is het altijd verstandig om zelf even te ruiken of te proeven als je twijfelt. Smaakt de olie ranzig, dan kun je beter een nieuwe kopen!