Rashonden vaak ernstig ziek door fokbeleid

Je wil een mooie, maar vooral ook gezonde rashond. Waar koop je die nog?

Dat blijkt nog best lastig. Echte rashonden hebben een stamboom. Hierin staat wie de ouders zijn van de hond, maar niet hoe gezond deze hond is. Integendeel, bij rashonden is het fokken op uiterlijke kenmerken zo doorgeschoten dat de honden constant pijn hebben, zichzelf niet meer kunnen voortplanten en veel te vroeg overlijden. Dit komt doordat er decennia lang is gefokt op uiterlijke raskenmerken. Hierbij wordt niet gelet op de gezondheid van de hond en wordt er niet gekeken of er sprake is van inteelt. Het maakt  niet uit of de hond zichzelf kon voortplanten. Zolang het maar een mooie hond is. Uiterlijk

De hond zoals we hem nu kennen, stamt af van de wolf. Maar wie een chihuahua ziet lopen, kan zich bijna niet voorstellen dat deze dezelfde voorouders hebben als een sint bernard. Een eeuw lang fokken op uiterlijke kenmerken heeft de hond gekneed tot zijn huidige vorm.

Evolutiebioloog Frietson Galis, van Naturalis, deed onderzoek naar grote hondenrassen, zoals de Sint Bernard en de Berner Sennen. Grote honden worden gefokt op hun formaat. Ze groeien daarom schrikbarend snel. Een pup wordt in zijn eerste levensjaar 100x zo groot. Met deze groeisnelheid ontstaan veel problemen. De grote honden krijgen veel last van hun gewrichten, de botten kunnen de groei niet bijhouden en worden poreus. Bij de Berner Sennen speelt nog een ander probleem,  door de snelle groei krijgen veel honden botkanker. Een Berner Sennen wordt gemiddeld 7 jaar. Een wolf wordt ongeveer 15 jaar.

De kleine rassen worden weliswaar ouder, maar ook zij hebben last van de schoonheidsdrift van sommige rashondenliefhebbers. De steeds verder verschuivende rasstandaard heeft tot zware misvormingen bij de beesten geleid.

Bij bijvoorbeeld de pekinees is het snuitje helemaal verdwenen. Zo’n 100 jaar geleden was er nog sprake van enige snuit, nu is daar niets meer van over.  En ook de Engels bulldog heeft dit probleem. Was dit vroeger een atletische hond met snuit, nu is zijn snuit zo plat, dat dit ras permanente ademhalingsproblemen heeft.Problemen

Wie een rashond koopt, is niet alleen de aankoopkosten van de pup kwijt, maar kan ook rekenen op een gepeperde rekening van de dierenarts als de hond ziek wordt. Bijvoorbeeld de Berner Sennen, 90% van deze honden krijgt te maken met heupdysplasie. Om dit te verhelpen ben je in totaal zo’n ¤2000,-  kwijt. De kliniek van dierenarts Hans Nieuwendijk heeft veel van dit soort operaties. Hij vermoedt dat ongeveer de helft van de operaties die hij doet te wijten is aan erfelijke aandoeningen, zoals gewrichtsproblemen, problemen met luchtwegen en scheefgegroeide botten.

Sheila van Velden kan meepraten over de hoge kosten die een zieke hond met zich meebrengt. Ze kocht in 2005 een Cavalier King Charles. Een ras met zeer veel problemen, maar dat weet zij op dat moment nog niet. Vivaldi, zoals de cavalier heet, heeft syringomyelia, een bekende aandoening onder cavaliers. Hun schedel is te klein voor hun hersens, hierdoor lijden de honden helse pijnen. Uiteindelijk kreeg de hond medicijnen tegen elke denkbare aandoening en liepen de kosten op tot zo’n ¤17.000,- Het mocht allemaal niet baten, Vivaldi overlijdt zo’n 5 jaar na aankoop. Sheila trekt zich het lot van de cavaliers aan. Daarom heeft ze zich ontfermt over H.K.H. Mary: even lief, maar ook even ziek.

Dierenarts Paul Mandigers heeft  onderzoek gedaan naar deze erfelijke aandoening onder cavaliers. Volgens hem is het vrijwel onmogelijk geworden om nog langer een gezond exemplaar te vinden. 97% van de honden heeft een afwijkende schedelbouw. Bovendien ontwikkelen alle cavaliers hartproblemen die met medicijnen onder controle gehouden moeten worden.

Op de website van de cavalierclub wordt de suggestie gewekt dat het allemaal nog wel meevalt. Dit horen we ook wanneer we zelf, met verborgen camera, een kijkje nemen bij een fokker.

Voor Stichting Dier & Recht is het onacceptabel dat er nog steeds met deze honden gefokt wordt. Ze pleit dan ook voor een fokverbod. Mandigers vindt fokken onverantwoord, maar ziet niets in een fokverbod. Hij is bang dat de fok ondergronds doorgaat, of dat er honden uit het buitenland worden gehaald.

De Raad van Beheer en de Cavalierclub ontwikkelen een plan om tot een gezonder fokbeleid te komen. De cavaliers waarmee gefokt word, worden dan langere tijd gescreend op erfelijke afwijkingen. De vraag is of alle fokkers met dit plan akkoord gaan. En zo is de cavalier terug bij af.

In de aanloop naar deze uitzending nodigden we de Raad van Beheer uit voor een interview, maar het bestuur laat weten hier geen behoefte aan te hebben. Wel hebben zij een reactie geplaatst op hun website. Ook verwijzen ze ons naar het plan Duurzaam Fokbeleid, waarin de aanpak van inteelt en schadelijke raskenmerken is samengevat.

Om de afwijkingen in kaart te brengen wil de Raad dat er beter gescreend wordt op erfelijke afwijkingen d.m.v. DNA-tests. Ook krijgen de keurmeesters, die bepalen of de hond voldoet aan de rasstandaard een grotere rol. Ze moeten niet alleen kijken naar het uiterlijk van de hond, maar ook bepalen of deze gezond is.

Volgens hoogleraar dierenwelzijn professor Spruijt is dit niet afdoende. Het is alsof de slager zijn eigen vlees keurt. Terwijl de oplossing zo simpel is. Het aanpassen van de rasstandaarden. De bulldog weer een snuit, de berner sennen terug naar normaal formaat en de cavalier een grotere schedel.

Echter, het wijzigen van de rasstandaarden blijkt in de praktijk erg lastig. De Raad van Beheer is afhankelijk van zowel de internationale federatie, als de rasverenigingen, als de fokkers.Rashondenwijzer

Dier & Recht wil die uitbreiding niet afwachten en komt daarom met de rashondenwijzer. Deze wijzer voorziet de consument van informatie over de erfelijke afwijkingen van zo’n 80 rassen. Volgens Hans Baaij, directeur van Dier & recht kun je constateren dat je geen enkele gezonde rashond meer kan kopen. De rassen waar weinig problemen over bekend zijn, zijn ook de honden waar weinig onderzoek naar is gedaan.

Bijna 90% van de hondenhandel vindt plaats via websites als Marktplaats en Speurders. Ze verwijzen hun bezoekers dan ook naar de rashondenwijzer en informeren over de risico’s die een rashond met zich meebrengt.

In de studio is Henk Jan Ormel. Hij zit in de tweede kamer voor het CDA.