Rijbewijskeuringen voor chronisch zieken: worden zij te vaak gekeurd?
Mensen met een chronische aandoening moeten een medische keuring ondergaan om hun rijbewijs te verlengen. Hoe vaak zij dat moeten doen, hangt af van de ziekte die zij hebben. Dat kan verschillen van om het jaar tot eens in de vijf jaar. Zo moeten bijvoorbeeld mensen met slaapapneu om de drie jaar medisch gekeurd worden. De kosten van zo’n onderzoek kunnen oplopen tot honderden euro’s per arts en die worden niet vergoed. Radar sprak meerdere mensen die aangeven dat ze de rijbewijskeuringen ervaren als een boete op ziek zijn. Bovendien zien zij geen einddatum: zij moeten om de zoveel tijd elke keer de keuring ondergaan om hun rijbewijs te verlengen en dragen dus voor de rest van hun leven die extra kosten.
Het CBR geeft aan dat chronisch zieken gekeurd moeten worden omdat bepaalde ziektes invloed kunnen hebben op iemands rijvaardigheid. Zogenaamde progressieve moeten regelmatig gekeurd worden. Deze aandoeningen houden in dat de medische situatie slechter kan worden naarmate de tijd vordert.
De procedure
Het CBR vraagt als eerste om een gezondheidsverklaring in te vullen. De kosten daarvoor bedragen €42,25. Aan de hand van deze verklaring bepaalt het CBR of zij aanvullende informatie nodig hebben. Mocht dat het geval zijn dan kan een persoon worden doorverwezen naar een keurend arts en/of een specialist. Een keurend arts is vaak een (onafhankelijke) huisarts en een specialist is expert op een bepaald medisch gebied. In principe mogen mensen zelf kiezen naar welke arts ze gaan, dus dat mag ook je eigen huisarts zijn en dat is vaak gratis. Maar artsen hebben de vrijheid om zelf te kiezen of zij hun eigen patiënten willen keuren. Je eigen (huis)arts mag dus weigeren, met als reden om belangenverstrengeling te voorkomen en de relatie goed te houden. Hetzelfde geldt voor je eigen specialist, die mag ook weigeren om je te keuren.
Als je eigen huisarts weigert dan moet je zelf gaan zoeken naar een andere keurend arts. Er zijn veel verschillende bedrijven die een standaard rijbewijskeuring aanbieden. De kosten daarvan liggen ongeveer tussen de €45 tot €70. Als je eigen specialist je weigert te keuren en je dus naar een onafhankelijke specialist moet, dan kunnen de kosten flink oplopen tot wel meer dan €250 per specialist. In sommige gevallen worden mensen verwezen naar meerdere specialisten en dan stapelen de rekeningen op elkaar.
Enquête van Radar
Radar heeft een enquête uitgezet om te kijken wat mensen van de medische keuring vinden. Ruim 2000 mensen hebben deze vragenlijst ingevuld en daaruit blijkt dat 72% niet snapt waarom de keuring nodig is of zij vinden het te vaak. Ook blijkt dat van de ruim 1400 mensen die onder behandeling van een specialist staan, slechts 25% daarvan wordt gekeurd door hun eigen specialist. Van de ruim 1400 mensen wordt 58% niet gekeurd door hun eigen specialist.
Van de respondenten geeft 29% aan dat zij meer dan €200 per keuring kwijt zijn. 87% geeft dan ook aan dat ze het bedrag te hoog vinden.
Wie is verantwoordelijk?
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat ontvangt verzoeken vanuit de medische praktijk om te kijken naar rijbewijskeuringen. Op die manier wordt gekeken of keuringen nog redelijk zijn voor bepaalde ziektes. Het ministerie dient vervolgens een adviesvraag in bij de Gezondheidsraad. Uiteindelijk geeft de Gezondheidsraad een advies over een bepaalde keuring. Maar sinds dit jaar stopt de Gezondheidsraad daarmee, omdat er in 2022 en 2023 maar één adviesvraag is ingediend vanuit het ministerie. Daarnaast worden op Europees niveau steeds meer regels opgelegd over rijbewijskeuringen.
Sinds dit jaar bekijkt het ministerie in samenspraak met de medische praktijk en het CBR of er aanpassingen mogelijk zijn. De Gezondheidsraad kan nog steeds betrokken worden als het ministerie dat wil. Maar het ministerie is dus in principe verantwoordelijk.
Reacties
We hebben het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Nederlandse Zorgautoriteit om een reactie gevraagd. Deze lees je hier.