Slim apparaat verliest zijn slimme functie: wat zijn je rechten?
Een tandenborstel die weet welke tanden je bij moet houden of een verwarming die uit zichzelf aangaat. De wereld van de slimme apparaten is booming. Ook in Nederland hebben al ruim 4.8 miljoen huishoudens minimaal één slim apparaat, maar wat als de slimme functie het niet meer doet? Welke rechten heb je dan als consument? Radar zoekt het uit.
Miljoenen slimme apparaten
Meer dan de helft van de Nederlandse huishoudens (68 procent) is in het bezit van minimaal één slim apparaat. Dit blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Multiscope onder bijna 5.000 Nederlanders. De meest voorkomende zijn slimme verlichting, een slimme thermostaat of een slimme deurbel, maar tegenwoordig heb je ook slimme koelkasten en zelfs slimme tandenborstels.
Verkoper verantwoordelijk
Maar wat als die slimme functie het niet meer doet? Bij wie kun je dan terecht? “Als er iets aan je apparaat mankeert, is de verkoper je eerste aanspreekpunt," vertelt Gerard Spierenburg, woordvoerder van de Consumentenbond. Sinds twee jaar is een verkoper namelijk wettelijk verplicht om digitale apparaten en diensten werkend en veilig te houden. Die wet moet consumenten beschermen bij de aanschaf van slimme apparaten.
Koelkast koelt wel, maar niet meer slim
Toch blijkt het in sommige gevallen nog lastig, zo laat Spierenburg weten. Hij geeft als voorbeeld de slimme koelkast. “Die heeft als slimme functie dat-ie een foto maakt van de inhoud. Dan kun je bijvoorbeeld in de supermarkt op je app kijken of je melk op is, maar stel dat die functie kapot is. Doet de koelkast dan nog wat is beloofd? De verkoper zal wellicht zeggen van wel, omdat-ie nog koelt."
De betaler heeft het voor het zeggen
Hoogleraar slim wonen aan de TU Eindhoven, Masi Mohammadi, is het daar niet mee eens: "Voor mij is het helemaal helder. Consumenten hebben recht op dat de slimme functie naar behoren werkt. We betalen er namelijk ook voor."
Slimme tandenborstel zes keer zo duur
Als voorbeeld geeft ze de slimme tandenborstel, waarmee gebruikers via een speciale app kunnen zien welke tanden extra aandacht nodig hebben. "Die is zo'n 300 euro. Terwijl een 'gewone' elektrische tandenborstel van hetzelfde merk 40 à 50 euro kost. Je betaalt dus zes keer zoveel om die extra informatie te krijgen. Als consument word je dan erg benadeeld. Maar die rechten zijn nog niet helemaal vastgelegd", zo laat Mohammadi weten.
Pas het begin
Het blijft dus een lastige zaak of je als consument recht hebt op vergoeding of vervanging als de slimme functie het niet meer doet. Toch houdt Mohammadi vertrouwen. "We zitten pas in een beginfase. Nog niet alles is goed geregeld op het gebied van consumentenrecht, maar bedrijven gaan hierop reageren. Die zeggen straks: 'Wij kunnen die slimme functie wel repareren' en dan komen weer nieuwe banen tevoorschijn."