Smartphone slecht voor puberogen

'Niet te dicht bij de televisie zitten' en 'Leg die iPhone nou eens weg!'. We hebben het allemaal wel eens voorbij gehoord. Maar welke impact een televisie, iPad of iPhone op onze ogen heeft, dat was allemaal nog niet zo duidelijk. En dat wordt het wel, met name voor kinderen en jongeren zijn er risico's. Jongeren die veel dichtbij werk doen, zoals computeren en lezen, hebben vaker een bril nodig. Het goede nieuws? Daglicht heeft een helende werking. Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC onder 250 middelbare scholieren.

Promovenda Clair Enthoven: 'We hebben vijf weken lang het smartphonegebruik van leerlingen gemeten via een speciale app. Je ziet een toename in bijziendheid bij pubers die weinig buiten komen en veel dichtbij werk doen'. Enthoven voerde het onderzoek aan het Erasmus MC voor hoogleraar Oogheelkunde Caroline Klaver uit. Van de 250 scholieren van verschillende middelbare scholen werden hun oogsterkte en aslengte van het oog gemeten.

Ook hield een app op hun smartphone gedurende vijf weken hun schermtijd bij en de afstand van het scherm tot de ogen. Uit de voorlopige analyse van alle data blijkt dat leerlingen die weinig buiten komen en meer op hun smartphone zaten slechtere ogen hebben. Vier leerlingen werden voor de uitzending van Dokters van Morgen een jaar later nogmaals gemeten. Opvallend: De ogen van de leerlingen die weinig buiten kwamen en veel dichtbij werk deden waren nog erger achteruit gegaan.

Bijziendheid neemt toe in Europa

'Azië liep echt voorop in bijziendheid', zegt hoogleraar Oogheelkunde Caroline Klaver van het Erasmus MC. 'Je zag dat in 1950 in Azië en Europa twintig tot 25 procent van de jongeren bijziend was, we gingen bijna gelijk op. Op dit moment is dat in Azië gestegen tot boven de 80 procent gestegen. In de grote steden is zelfs 90 of 95 procent van de jongeren onder de 20 jaar bijziend'. Als je daar de cijfers van Europa naast legt zie je eenzelfde trend, maar vertraagd.

In Europa is bijziendheid onder twintigjarigen 50 procent. De jeugd van de laatste tien jaar, doet nog veel meer dichtbij werk dan daarvoor dus ik vermoed dat we binnenkort boven de 50 procent uit gaan komen'. Op korte termijn is er niet zoveel aan de hand. Met een bril of contactlenzen ziet een kind zo weer scherp, maar als de bijziendheid maar blijft toenemen, dan levert dat problemen op op latere leeftijd.

Klaver: 'Mensen zullen vanwege bijziendheid steeds vaker bij de oogarts komen. En die oogarts kan dan niet zoveel. Het is mijn missie om ervoor te zorgen dat die kinderen niet eindigen bij de oogarts die niets meer voor ze kan doen. Juist in die groep moet de lifestyle echt om. Er moet veel verstandiger omgegaan worden met dichtbij werk en veel meer naar buiten!'

'Kies een school ver weg!'

Dat lang dichtbij werk slecht voor je ogen is was al bekend, maar inmiddels wijzen meerdere internationale onderzoeken op het positieve effect van daglicht en dus buiten zijn. Daglicht maakt dopamine aan en dat stopt de groei van het oog, en daarmee de toename van bijziendheid. Het Erasmus MC doet ook mee met een wereldwijde studie om kinderen met progressieve myopie elke dag een oogdruppel te geven waardoor het oog dopamine aanmaakt. In geval van progressieve myopie, waarbij een verandering in lifestyle niet voldoende is, helpt dit vaak in het remmen van de oogsterkte.

Klaver: 'Ik zeg altijd: kies een school ver weg, dan moeten kinderen lekker lang buiten fietsen en kies voor een buitensport!' De verantwoordelijkheid van het buiten zijn van kinderen in de leeftijd van 8-18 jaar ligt volgens haar niet alleen bij de ouders. 'Als er op school of op de opvang al een uur buiten is gespeeld, verdeel je de verantwoordelijkheid van het buiten zijn tussen school en ouders'.