Spijt van aankoop bij deur- of straatverkoper? Dit zijn je rechten
Als je naar ons overstapt, dan ben je een paar tientjes per maand goedkoper uit. Dat kreeg iemand op het Radar-forum te horen van straatverkopers. De forumgebruiker was overdonderd en ging op het aanbod in, maar heeft nu spijt. Wat zijn in zo’n geval je rechten als consument?
Goed beschermd
Allereerst: de forumgebruiker is lang niet de enige die onder druk een overeenkomst is aangegaan. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) krijgt regelmatig klachten binnen. “Je hoort dat mensen zich overvallen voelen en niet rustig kunnen nadenken, waardoor ze onder druk ‘ja’ hebben gezegd", aldus een woordvoerder. "Maar niet iedereen weet dat je er nog vanaf kunt komen."
Bedenktijd van twee weken
Hoe dan? Voor mensen die spijt hebben van hun aankoop aan de deur of op straat is er goed nieuws: er is meestal sprake van een bedenktijd. Een van veertien dagen, om precies te zijn. Binnen deze termijn kun je de aankoop, zoals een energiecontract, zonder reden ongedaan maken.
Het is wel goed om te weten dat er enkele uitzonderingen zijn op de bedenktijd. Zo geldt die bijvoorbeeld niet voor digitale producten die je via het internet kan downloaden, zoals films of games. De Consumentenbond heeft een overzicht van al deze uitzonderingen.
De bedenktijd gaat in op de dag nadat je het product hebt ontvangen of je de dienst hebt afgesloten. Als je een product wilt terugsturen, kun je gebruikmaken van het zogeheten modelformulier herroeping. Straat- en deurverkopers zijn verplicht dit formulier mee te geven. Is dat niet gebeurd? Je kunt er ook een van de website van de ACM downloaden.
Koop ongedaan maken na bedenktijd
Binnen de bedenktijd een aankoop ongedaan maken, is volgens de ACM het makkelijkste. Daarbij is het, ook na de bedenktijd, mogelijk om de koop te annuleren. Dat kan als eerste als je bent misleid of wanneer de verkoper agressief was. Dat is namelijk verboden volgens de Wet Oneerlijke Handelspraktijken. Ook voor het ongedaan maken van een overeenkomst heeft de ACM een voorbeeldbrief.
Straat- en deurverkopers hebben zich daarbij aan meerdere regels te houden. Ze hebben namelijk een zogeheten informatieplicht. Dat betekent dat onder andere de levertijd en bijkomende kosten duidelijk moeten worden gecommuniceerd. Kom je erachter dat de verkoper je niet alle verplichte informatie volgens de informatieplicht heeft gegeven? Dan kan het zomaar mogelijk zijn dat je recht hebt op verlenging van je bedenktijd. Je kan de verkoper hierop wijzen met weer een andere voorbeeldbrief.
Kom je er met het bedrijf niet uit? Dan kun je vervolgstappen ondernemen, zoals een klacht indienen bij de ACM. Ook kun je naar de Geschillencommissie of de rechter stappen.
Regels worden strenger
Het is overduidelijk dat veel Consumenten onprettige ervaringen hebben met deur- en straatverkoop. Onder meer omdat er bij de Consumentenbond en de ACM veel klachten binnenkomen, scherpt het kabinet de regels aan. Demissionair minister Micky Adriaansens (Economische Zaken) wil bijvoorbeeld dat consumenten bij colportage straks niet meer direct aan een contract gebonden zijn.
"Ik wil dat consumenten de tijd krijgen om bewust een keuze te kunnen maken, net zoals in de winkel of online, door bijvoorbeeld verschillende producten of diensten te vergelijken", zei de bewindspersoon in juni 2023. Dat betekent dat aan deur geen contract meer mag worden getekend, maar dat de klant later expliciet toestemming moet geven.
De ACM vindt dat een goed plan. “Verkoop op straat vinden mensen vervelend, maar dan kun je nog doorlopen. Aan de deur wordt als nog intimiderender gezien.”
De Kamer nam in mei 2023 een motie van CDA en GroenLinks aan waarin staat dat er snel een einde moet komen aan de verkoop van energiecontracten aan de deur en via de telefoon. Maar zo ver komt het dus nog niet.