Telegram-baas gearresteerd: hoe veilig is het berichtenplatform?
Pavel Doerov, Russische miljardair en oprichter en topman van Telegram, is afgelopen zaterdagavond gearresteerd in Parijs. Volgens Franse tv-zender TF1 werd de Rus gezocht omdat hij medeplichtig is aan criminele zaken die op Telegram plaatsvinden, zoals drugshandel, fraude, terrorisme en het witwassen van geld. Wat zegt zijn arrestatie over het platform zelf?
Waarom is de topman van Telegram gearresteerd?
De 39-jarige oprichter en topman van Telegram stond volgens TF1 op een Franse opsporingslijst. Het berichtenplatform wordt wereldwijd door zo’n 900 miljoen mensen gebruikt. Voor veel gebruikers is krachtige bescherming en de sterke focus op privacy een reden om de app te gebruiken. Zo wordt het bijvoorbeeld gebruikt in de oorlog in Oekraïne.
Die ‘veiligheid’ is precies wat de app ook aantrekkelijk maakt voor criminele activiteiten. Volgens Franse justitie is Telegram, en daarmee Doerov, medeplichtig aan de criminaliteit die de vrijheid krijgt op het platform. Daar zou hij niet hebben meegewerkt aan onderzoeken naar cybercrime en financiële misdaden op Telegram. Telegram laat weten dat Doerov niets te verbergen heeft en noemt de arrestatie "absurd".
Privacy als tweesnijdend zwaard
Omdat meerdere landen met het platform te maken hebben, is de precieze reden voor de arrestatie van Doerov. Wel is het probleem met privacy op Telegram de laatste tijd al vaker ter sprake gekomen.
Een functie van Telegram is de mogelijkheid om een ‘geheim gesprek’ te starten. Het platform is veel geprezen voor de end-to-end encryptie die het hierin aanbiedt. Als je een ‘geheim gesprek’ start in de app, zorgt de encryptie ervoor dat niemand met je kan meelezen. Alleen op jullie apparaten is het bericht zichtbaar.
Maar er zijn zorgen over de risico’s die de vrijheid van zo’n encryptie met zich meebrengt. Zo zijn criminelen die de dienst gebruiken om niet getraceerd te kunnen worden namelijk ook beschermd, als Telegram dit niet openbaar wil maken voor onderzoek.
Hoe kijkt de Nederlandse politie hiernaar?
Bobby Markus, woordvoerder online criminaliteit bij de Landelijke Politie, noemde tegen de NOS de houding van Telegram “een doorn in het oog”.
Wanneer de politie zich meldt bij Telegram om informatie op te vragen die zij voor hun onderzoek nodig hebben, krijgen ze bijna nooit reactie. “9 van de 10 keer doet Telegram niets. Een enkele keer, bijvoorbeeld bij heel zwaar pornografisch materiaal, willen ze nog wel eens iets verwijderen.”
Is Telegram zo veilig als het zegt te zijn?
Behalve dat het ruimte biedt voor criminele communicatie houdt Telegram zich ook niet aan zijn eigen privacybelofte. Mariëlle Wijermars, universitair docent internetbestuur, sprak zich tegen NOS uit over de veiligheid op het platform. "Telegram is minder veilig dan het graag wil uitstralen. Het wordt vaak als berichtenservice gezien, maar de groepen en kanalen zijn minder veilig," aldus Wijermars.
Je moet namelijk op Telegram wel een ‘geheim gesprek’ starten om je berichten volledig te beveiligen. Grote groepschats, waar drugs, prostitutie en andere criminele activiteiten plaatsvinden, zijn dus niet end-to-end beveiligd. Vergelijkbare apps als WhatsApp en Signal hebben deze functie standaard ingebouwd.