Let op: De adressen die wij in beeld laten zien, zijn niet de woon- of werklocaties van de vermeende fraudeur Mark.

Dit gebeurde bij Nicole Ooijevaar, waardoor zij het slachtoffer werd van ‘spoofing’. Het begon allemaal op een middag toen Nicole een mail kreeg die van Woningnet afkomstig leek te zijn en die een betaallink bevatte. Nicole opende de betaallink en binnen één minuut ging de huistelefoon. 

'Er zou sprake zijn van cybercriminaliteit'

'Een man aan de lijn zei dat hij van de fraudehelpdesk was van ABN AMRO. De man gaf aan op te hangen en nogmaals te bellen met het nummer van ABN AMRO, zodat Nicole kon zien dat het veilig was. De man vroeg of er een verhuizing was doorgegeven naar Zeewolde. Ik vertelde dat dit niet zo was en vervolgens vertelde de man dat er op dat moment twee bedragen overgemaakt zouden zijn van mijn rekening en van die van mijn vader. Er zou sprake zijn van cybercriminaliteit.'
 
Om te voorkomen dat er meer geld van de rekening van Nicole afgehaald zou worden, adviseert de man om een programma op haar laptop te installeren en de code die getoond wordt door te geven. ‘Met mijn pasje en reader moest ik het geld overmaken naar een spaarrekening. Dit heb ik meerdere malen gedaan naar verschillende rekeningen.'

In totaal 23.000 euro kwijtgeraakt

Nicole hing in totaal twee uur aan de telefoon om, zo dacht zij, haar geld en het geld van haar vader te redden. 'Ergens twijfelde ik ook wel of het klopte wat de man zei, maar hij wist mij over te halen doordat hij dingen zei als: ‘Het is logisch dat u twijfelt, we hebben hier dagelijks mee te maken. U wilt toch niet dat ze nog meer geld van u afnemen'.' 
 
Op een gegeven moment besloot Nicole echter toch op annuleren te drukken en de zogenaamde medewerker van ABN AMRO hing direct op. In totaal raakten Nicole en haar vader 23.000 euro kwijt.

Schade door spoofing loopt in de tientallen miljoenen

Bij spoofing bellen oplichters je vanaf het echte telefoonnummer van de bank. Het lijkt dan dus alsof je gebeld wordt door je eigen bank. Degene aan de telefoon doet zich voor als helpdeskmedewerker van de bank, maar in werkelijkheid heb je een oplichter aan de telefoon die je vervolgens geld afhandig maakt. 
 
Maandelijks worden zo’n driehonderd mensen slachtoffer van spoofing, wat blijkt uit onderzoek van de Betaalvereniging. Verwacht wordt dat de schade door spoofing dit jaar in Nederland oploopt naar 40 miljoen euro, waar het vorig jaar nog 27 miljoen euro bedroeg. Slachtoffers zijn met name ouderen.

Coulanceregeling door banken

Wettelijk zijn banken niet verplicht om klanten te compenseren als zij de dupe worden van spoofingfraude, omdat klanten zelf opdracht hebben gegeven om een betaalopdracht uit te voeren. Maar gezien de hoge schade en het uiteenlopende beleid van banken, hebben de ABN AMRO, ING, Rabobank en De Volksbank (SNS) eind vorig jaar besloten om particuliere klanten die slachtoffer zijn geworden van spoofing, uit coulance te vergoeden. 
 
Nog een reden om tot dit besluit te komen is dat bij deze vorm van fraude misbruik wordt gemaakt van het vertrouwen dat klanten in hun banken hebben. De coulanceregeling geldt dus niet voor andere vormen van fraude waarbij klanten zelf de transacties goedkeuren.

Strengere controle en grote eigen verantwoordelijkheid

Er ligt dus ook nog een grote verantwoordelijkheid bij de klant zelf. De banken hebben daarom bepaalde toetsingscriteria opgesteld om te bepalen in hoeverre zij de schade vergoeden. Zo verwachten banken verantwoordelijk gedrag en oplettendheid. 
 
Zo zal er strenger getoetst worden op klanten die nalatig zijn geweest in het geven van inloggegevens of waarschuwingen door de bank voor fraudeurs naast zich neer hebben gelegd. Banken kunnen in deze gevallen besluiten om niet of gedeeltelijk het bedrag te vergoeden.