Trap niet in deze waardebon-winacties!

Update 19 juli: appje over Lidl-waardebonnen van 250 euro

Heb jij een WhatsApp-bericht gekregen dat Lidl waardebonnen weggeeft van 250 euro? Lees dan ook: 'Lidl geeft waardebon van 250 euro weg': geloof dit WhatsApp-bericht niet

Hoe herken je deze dubieuze mailtjes?

Ook vandaag kregen we er weer eentje binnen: 'Win een Efteling cadeaukaart ter waarde van € 450!' Het is de nieuwste variant in een lange reeks frauduleuze e-mails met telkens dezelfde opzet:

• Onderwerp: iets in de trant van 'Win een waardebon twv [bedrag X] voor [bedrijf / merk Y]!'
• Afzender: meestal de naam van een bedrijfje waar je nog nooit van gehoord hebt, en een e-mailadres (zichtbaar als je de details opvraagt of er met je rechtermuisknop op klikt) die NIET correspondeert met de officiële site van bedrijf of merk Y.
• Bericht: een wervend tekstje met de melding dat jouw e-mailadres 'geselecteerd' is. In de tekst is ook de naam van het bedrijf nogmaals vermeld.
• Beeld: een aanklikbaar plaatje met het logo van bedrijf of merk Y erin verwerkt.

Voorbeeld van waardebon-winactie-spam:

De meeste consumenten voelen gelukkig al aan hun water dat er iets niet pluis is wanneer een mail van een onbekende afzender hen feliciteert met een waardebon of winkeltegoed, of wanneer een website hen vraagt om allerlei persoonsgegevens.

Voorbeeld van waardebon-winactie-spam:

Maar hoe weet je zeker dat hier sprake is van fraude? En welke bedrijven zitten hier eigenlijk achter? We geven antwoord op deze en andere vragen over waardebon-winacties.

Voorbeeld van waardebon-winactie-spam:

Wat gebeurt er eigenlijk wanneer je op een van de links in zo'n e-mail klikt?

In de meeste gevallen word je doorgesluisd naar een telefonische quiz.

Eerst krijg je een stuk of vier simpele en irrelevante vraagjes voorgelegd. Het is onmogelijk om deze fout te beantwoorden: de uitkomst is altijd een nieuwe felicitatie ('Gefeliciteerd, je maakt nu kans op de cadeaukaart').

In het volgende scherm moet je je naam en telefoonnummer invullen. Hier zie je ook foto's van blije mensen met stukken papier in hun handen, maar dit zijn geen 'recente winnaars' van de waardebon-winactie, zoals website suggereert.

Daarna krijg je een 0909-nummer te zien. Dit moet je bellen om mee te spelen met de daadwerkelijke quiz. Deze bestaat uit 300(!) vragen die je moet beantwoorden via je telefoon. Kosten: 90 cent per minuut.

Het zijn vragen als 'Welke auto is Italiaans, Ferrari of Renault?' en 'Met wie is Yolanthe getrouwd, Jan of Wesley?' - en daar dus 300 van. Wij zijn na een stuk of 20 afgehaakt; we hadden toen 2200 punten.

Ik heb op de link geklikt. Heb ik nu een virus op mijn computer?

Nee, dat is zeer onwaarschijnlijk. Deze site lijkt er puur op gericht om je lang te laten bellen met een duur telefoonnummer.

Zijn er nog meer varianten?

Ja. Er zijn ook waardebon-acties die je een duur sms-abonnement proberen aan te smeren, of die je aan zoveel mogelijk proefpakketten en abonnementen proberen te helpen.

Update 20 juli 2017: Verder zijn er regelmatig WhatsAppjes in omloop die waardebonnen beloven. Hiervoor gelden dezelfde tips en waarschuwingen als voor de e-mail-varianten.

Over WhatsApp gesproken: we zien ook vaak dat spam-appjes (al dan niet over waardebonnen) je aanmoedigen om het bericht naar tenminste 10 mensen door te sturen. Voor dit soort kettingberichten geldt: verbreek de ketting. Open de link in het bericht (of in soortgelijke berichten!) niet, en probeer het al helemaal niet door te sturen. Gooi het bericht weg, en waarschuw degene van wie je het bericht hebt gekregen.

Lees meer: Trap niet in WhatsApp-'kettingbericht' dat nieuwe emoji belooft

Komen deze mails daadwerkelijk van de bedrijven waar je de waardebonnen kunt besteden?

Nee.

Doen de misbruikte merken iets tegen deze misleiding?

Ja. Veel merken en bedrijven distantiëren zich nadrukkelijk van deze e-mails. Veel van hen plaatsen zelfs waarschuwingen voor dit soort acties op internet. Zie bijvoorbeeld de waarschuwing van Albert Heijn op ah.nl, die van Kruidvat op Facebook en die van de Bijenkorf op de site van het warenhuis.

De kleine lettertjes onderaan de actie-website vermelden doorgaans wel dat deze niet gelieerd is aan het genoemde bedrijf of merk. Dat weerhoudt de maker er echter niet van om vertrouwde logo's te gebruiken en foto's te tonen van de desbetreffende winkels.

De Albert Heijn-winactie is inmiddels uit de lucht. De supermarktketen wil ontkennen noch bevestigen dat zij hier iets mee te maken heeft.

Wie zit er dan wél achter deze e-mails?

Pas op als je deze bedrijfsnamen ziet staan onderaan de website van een waardebon-winactie:

• MyMobia / PlayMobia
• Genji NV / Genji
• Tazoki / Quistos
• Conversion Factory / Quiz-fun
• PLANET49

Welke bedrijven / merken worden misbruikt?

Voor waardebon-winacties van onder andere de volgende merken en bedrijven moet je oppassen:

• Action (250,- euro)
• Albert Heijn (500,- euro)
• ALDI (850,- euro)
• Apple ('gratis finaleplaats'(?))
• BCC (500,- euro)
• Bijenkorf (500,- euro)
• DA (400,- euro)
• Efteling (450,- euro)
• Gamma (300,- of 500,- euro)
• HEMA (500,- euro)
• IKEA (1000,- euro)
• Jumbo (500,- euro)
• KARWEI (1000,- euro)
• Kruidvat (500,- euro)
• Leen Bakker (750,- euro)
• Lidl (250,- euro - verspreid via WhatsApp (juli 2017))
• MediaMarkt (500,- euro)
• Netflix (500,- euro + een iPad Air 2)
• Nuon (jaar lang gratis energie)
• NIKE (500,- euro)
• Opel (een Opel Astra)
• Plus (650,- euro)
• Praxis (150,- euro)
• Primark (100,- euro)
• Shell (150,- of 500,- euro)
• Thuisbezorgd.nl (50,- euro)
• Toyota (een Toyota Auris)
• Volkswagen (een Volkswagen Golf)
• ZARA (500,- euro)
• Zeeman (350,- euro)
• Mediamarkt (1349,- euro) (Mediamarkt waarschuwt)

Meest recente update: 20 juli 2017

Meer misbruikte namen en voorbeelden van de betreffende e-mails vind je in Radars Facebook-album met waardebon-spam.

Heb je spam ontvangen over een waardebon-winactie die hier nog niet tussen staat? Meld het bij Radar, dan zetten we het merk erbij.

Meer voorbeelden van waardebon-winactie-spam (klik op de afbeelding om het overzicht op Facebook te bekijken):

Ik heb een ander soort mail ontvangen en ik vertrouw het niet helemaal. Hoe weet ik of dit phishing is?

Check ons Facebook-album met waardebon-spam en lees onze consumententip Hoe herken je phishing?

Artikel geüpdatet op 19 en 20 juli 2017 met informatie over waardebonactie van Lidl