Uitschakelen omvormers - Reactie ministerie van Economische Zaken en Klimaat
In de uitzending van 18 september 2023 besteedt Radar aandacht aan het uitschakelen zonnepanelen. Omvormers worden uitgeschakeld, omdat het stroomnet overbelast is. Radar heeft demissionair minister Rob Jetten van Klimaat uitgenodigd in de uitzending, maar het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft een schriftelijke reactie gegeven. Die is hieronder te lezen.
Hoe kan het dat het elektriciteitsnet momenteel overbelast is, terwijl we op de hoogte waren van de naderende energietransitie en er aanzienlijke stimulering is geweest voor de installatie van zonnepanelen?
- Het gebruik van het stroomnet groeit explosief door de energietransitie. Bedrijven en huishoudens verduurzamen en schakelen over van fossiele brandstoffen op elektriciteit en er komen in record tempo meer warmtepompen, laadpalen en zonnepanelen bij. Dat is goed nieuws, maar zorgt voor ook voor grote uitdagingen op ons volle elektriciteitsnet.
- Eén van die uitdagingen is het afschakelen van omvormers van zonnepanelen. Dit wordt zoveel mogelijk voorkomen, maar is wel van belang om grotere problemen met het stroomnet te voorkomen. Gelukkig is afschakelen van omvormers alleen nodig voor korte periodes met veel zon en een lage energievraag.
- Door de snelheid van de energietransitie kunnen we steeds vaker te maken krijgen met overbelasting van onze elektriciteitsnetten. Het afstemmen en dicht bij elkaar brengen van opwek en vraag van elektriciteit draagt bij aan het voorkomen dat omvormers van zonnepanelen afschakelen.
- Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat werkt met alle betrokken partijen (netbeheerders, medeoverheden, kennisinstellingen) via het Landelijk Actieprogramma Netgongestie (LAN) aan oplossingen om de overbelasting van de elektriciteitsnetten aan te pakken.
Onlangs heeft Netbeheer Nederland kritiek geuit over het tijdsbestek dat nodig is voor vergunningsverlening in vergelijking met de bouw van een transformatorstation. Hoe kijkt u naar deze kwestie, waarbij de bouw van een station slechts twee jaar duurt in contrast met acht jaar voor vergunningen?
- Het proces rondom de ruimtelijke ordening bij de bouw van een nieuw groot transformatorstation kan relatief lang duren. Transformatorhuisjes met een oppervlakte tot 15m2 zijn vergunningvrij.
- Binnen het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) wordt hard gewerkt om dit proces te versnellen. Zo zijn in alle provincies Energy Boards ingericht om projecten per gebied integraal aan te pakken.
Wat is de prognose voor het elektriciteitsnet voor consumenten in de komende jaren, en welke maatregelen neemt het ministerie om hiermee om te gaan?
- De energietransitie in Nederland is in volle gang. Samen wordt gewerkt aan het verduurzamen van Nederland en zetten bedrijven en huishoudens steeds meer in op gebruik van (eigen) opgewekte elektriciteit. Nederland behoort tot de Europese kopgroep als het gaat om de opwek van zonnestroom per hoofd van de bevolking. Deze succesvolle ontwikkeling brengt ook uitdagingen met zich mee die impact hebben op het elektriciteitsnet.
- Eén van die uitdagingen is netcongestie, dat ook steeds vaker voorkomt op laagspanningsnetten waar huishoudens aan zijn gekoppeld. Door spanningsproblematiek (overspanning) op het net in verschillende woonwijken op momenten dat er veel zonnestroom wordt ingevoed maar weinig wordt verbruikt, kan het voorkomen dat omvormers van zonnepanelen afschakelen.
- Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat is bewust van dit probleem en werkt via het Landelijk Actieprogramma Netcongestie nauw samen met samen met netbeheerders, medeoverheden, kennisinstellingen om dit probleem aan te pakken.
- Het flexibeler omgaan met elektriciteit, zoals energie gebruiken op het moment dat het wordt opgewekt, is één van oplossingen. De afbouw van de salderingsregeling kan zorgen voor een prikkel om het eigen verbruik achter de meter te verhogen en de elektriciteitsvraag beter af te stemmen op het aanbod. Het voorstel om de salderingsregeling af te bouwen ligt nu ter goedkeuring bij de Eerste Kamer.
- Netbeheerders investeren jaarlijks 4 miljard euro om het net te verzwaren en uit te breiden. Vorige week heeft het kabinet aangekondigd 500 miljoen euro in netbeheerder Stedin te investeren.
- In de tussentijd wordt op de websites van netbeheerders geadviseerd welke maatregelen consumenten en installateurs kunnen nemen om zoveel mogelijk het afschakelen van omvormers van zonnepanelen te voorkomen.