Waarom betaal je na je 18e zelf voor het HPV-vaccin?
HPV is een virus dat verschillende soorten kanker kan veroorzaken, waarvan baarmoederhalskanker de meest voorkomende is. Tegen dit virus bestaat een vaccin dat kinderen via het Rijksvaccinatieprogramma krijgen aangeboden. Heb je als kind geen HPV-vaccin gekregen en wil je die alsnog halen? Na je achttiende moet je hem zelf betalen. Waarom wordt het vaccin na die leeftijd niet meer vergoed, en waarom kost het dan ineens zoveel geld?
Rijksvaccinatieprogramma (RVP)
Het humaan papillomavirus (HPV) valt onder het RVP. Wietse schooltink van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) legt uit: “Het RVP is om kinderen te beschermen tegen ernstige infectieziekten en bevat in de basisvaccinaties voor kinderen tot een leeftijd van 18 jaar. De keuzes voor de vaccinaties in het programma zijn gebaseerd op adviezen van de Gezondheidsraad, die kijkt naar effectiviteit en de meest geschikte doelgroep.”
Buiten het RVP
Als je na je achttiende toch het vaccin wilt halen, kun je bij de GGD in jouw regio terecht. In de regio Utrecht kost het HPV-vaccin (Gardasil 9®) 209 euro per dosis, waarvan je er twee nodig hebt. In Amsterdam is de prijs 225,50 euro per dosis. GGD GHOR legt uit hoe deze prijsverschillen mogelijk zijn: “De prijzen van vaccinaties buiten het RVP verschillen per GGD, omdat elke GGD zelfstandig georganiseerd en gefinancierd wordt.”
“De prijs wordt bepaald door verschillende factoren, zoals inkoopkosten van vaccins (die kunnen schommelen), kosten voor personeel en dienstverlening (zoals consulten en administratie), huisvestingskosten (die per regio kunnen verschillen) en de mate van gemeentelijke financiering (sommige GGD’en krijgen subsidie, andere niet).”
“Regionale verschillen in kosten en beleid spelen hierbij een rol (bijvoorbeeld het verschil in kosten van locaties tussen Friesland en Amsterdam). Daarnaast mogen GGD’en volgens de Mededingingswet geen prijsafspraken maken. Dit om concurrentievervalsing te voorkomen, aangezien ook andere partijen zoals commerciële vaccinatiecentra en huisartsen vaccinaties aanbieden. Ondanks deze organisatorische en financiële verschillen werken alle GGD’en volgens dezelfde landelijke richtlijnen en medische standaarden, zodat de kwaliteit van de zorg overal hetzelfde blijft.”
Vergoeding slechts tot 18 jaar oud
De HPV-vaccinatie wordt alleen tot en met 18 jaar volledig vergoed via het RVP. Dat heeft te maken met de manier waarop het virus wordt overgedragen, namelijk via seksueel contact met een besmet persoon. Jeanne-Marie Hament van Centrum voor Infectieziektebestrijding Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) legt uit: “Als je 18 bent kan je al seksueel actief zijn en het virus hebben opgelopen, als je het dan al bij je draagt kan een vaccinatie daar niets tegen doen.”
Hans Bogaards van het Amsterdam Institute for Immunology and Infectious diseases vult aan: “Het vaccin beschermt tegen het oplopen van een infectie, maar eenmaal opgelopen infecties kunnen niet meer worden opgeruimd. Om die reden is het beter om gevaccineerd te worden voor blootstelling, zeker omdat HPV een heel makkelijk overdraagbaar virus is. De piek van infecties treed vrij snel na seksuele initiatie op, oftewel rond de 20 jaar. Om die reden heeft vaccinatie minder zin na je achttiende dan (ver) daarvoor, maar zinloos is het zeker niet.”
Vaccineren
Kinderarts Jan Taminiau benadrukt dat het belangrijk is dat jongens en meisjes worden gevaccineerd. “Pas als de hele bevolking gevaccineerd is, raak je het virus echt kwijt.” Bovendien kan HPV bij jongens ook geslachts- en keelkanker veroorzaken. Echter hament vult aan: “De opkomst onder jongens is bijna even hoog als bij meisjes. Dat is een enorme stap vooruit, die toekomstige generaties beter zal beschermen en de verspreiding van het virus helpt tegengaan.”
Volgens Hament is “het allerbelangrijkste dat je je of jouw kind laat vaccineren tegen HPV en bij voorkeur zo vroeg mogelijk, dus vanaf 10 jaar.”