Waarom goede sport voornemens vaak stranden – en hoe je ze toch waarmaakt

De valkuil van impulsieve sportabonnementen

Veel mensen denken dat een sportschoolabonnement dé stok achter de deur is om in beweging te blijven. Maar in werkelijkheid werkt het vaak anders. Na een lange werkdag is het lastig om jezelf te motiveren voor de sportschool. Je moet je tas inpakken, weer de deur uit om naar de sportschool te gaan, dat kost tijd en moeite. Het is voor veel mensen een grote inspanning om de sportschool onderdeel te maken van dagelijkse routines.

Sport- en gezondheidspsycholoog Dr. Katja Cardol legt uit: "De kans dat je een nieuwe gewoonte volhoudt, is het grootst als de drempel zo laag mogelijk is. Thuis sporten of bewegen in je eigen omgeving voelt vaak toegankelijker dan een bezoek aan de sportschool."

Daarnaast benadrukt Cardol: "Veel mensen zien een abonnement als een verplichting en denken dat ze dan automatisch zullen gaan sporten." Maar als sporten als een moetje voelt en het geld dat je betaalt de enige motivator is, is de kans groot dat je afhaakt. "Voor sommigen werkt die financiële prikkel wel als extra motivatie, maar het is belangrijk om ook intrinsieke motivatie te vinden: waarom wil je dit écht doen?"  

Waarom voornemens mislukken

Het is nu februari, en het is algemeen bekend dat de goede voornemens uit januari bij de meeste mensen alweer zijn weggezakt. Dat komt omdat het vaak bij intenties blijft zonder concreet plan. In de gedragswetenschappen noemen we dit de 'intentie-gedrag kloof'. Om iets echt te doen, moet je een actieplan maken.

Dr. Cardol legt uit: "Uit onderzoek blijkt dat een ‘als-dan plan’ goed werkt om in actie te komen. Daarbij koppel je je nieuwe gedrag aan een dagelijkse gewoonte die je toch al hebt, waardoor het makkelijker in te passen is. Bijvoorbeeld: ‘Als ik op dinsdag thuiskom uit mijn werk, dan trek ik meteen mijn loopschoenen aan om een rondje te gaan hardlopen’. Eén plan tegelijk werkt het best. Pas als dat een routine is geworden, kun je verder met de volgende stap."

Hoe je sportvoornemens wél volhoudt

In plaats van meteen een duur abonnement af te sluiten, kan het slimmer zijn om klein te beginnen. Hier zijn enkele effectieve strategieën:

1. Kies een haalbaar doel – Begin met kleine, concrete stappen zoals dagelijks 10 minuten wandelen of een korte workout thuis. Dr. Cardol hanteert met cliënten soms de 1%-regel: "Hoe kom je vandaag één procentje dichter bij je doel?"
2. Koppel beweging aan bestaande gewoontes – Ga bijvoorbeeld na het tandenpoetsen even rekken of doe squats tijdens het televisie kijken.
3. Zorg voor sociale steun – Een sportmaatje kan helpen om elkaar te motiveren en afspraken na te komen.
4. Maak sporten leuk – Kies een vorm van beweging die jou echt plezier geeft, zoals dansen, fietsen of yoga in het park. Kies een sport die bij jou past.
5. Focus op jezelf – Sportscholen hangen vaak vol met spiegels, wat vergelijken met anderen in de hand werkt. Dr. Cardol adviseert: "Als je focust op jouw doelen en taken, bijvoorbeeld door voordat je naar de sportschool gaat een duidelijk doel te stellen, blijf je bij haalbare stappen voor jezelf." Stel bijvoorbeeld een procesdoel zoals ‘vandaag ga ik letten op het opstrekken van mijn lichaamshouding op de loopband’ of een tijdsplan ‘vandaag wil ik een constant tempo van 6:00 min/km lopen’.
6. Ben je eigen beste vriend - Ben mild voor jezelf, want terugval hoort echt bij gedragsverandering, het overkomt iedereen. Geef jezelf de peptalk die je een ander zou geven (deze techniek heet positieve self-talk in de sportpsychologie), maak een nieuw actieplan en pak de draad gewoon weer op!
7. Experimenteren is leren - Als je naar de sportschool wilt maar nog niet precies weet wat je leuk lijkt, dan kan het helpen om eerst eens een proefles of rittenkaart te nemen, in plaats van meteen een abonnement. Zo kun je ontdekken wat bij je past. Maar ook zonder sportschool kun je je sport voornemens omzetten in actie

Wil je sporten echt volhouden? Begin dan klein, maak het leuk en kies iets wat bij jouw levensstijl past. Een abonnement kan helpen, maar is geen garantie voor succes. Het gaat erom een routine op te bouwen die je kunt volhouden – al dan niet met een sportschool