Waarom is de ene leesbril spotgoedkoop en de andere zo duur?
Voor een paar euro koop je bij de drogist een leesbril. Even op je neus schuiven en je kunt het menu, de krant of je telefoon weer lezen zonder turen. Wel zo handig. Wie naar de opticien gaat, betaalt soms tien tot twintig keer zoveel voor een bril die op het oog hetzelfde doet. Is zo’n goedkope bril dan wel goed genoeg? En wanneer is het wel een goed idee om bij de opticien langs te gaan?
Radar zoekt het uit en legt de vragen voor aan opticien Joep Eggink van Van der Linden & de Vos Optiek.
Zo werkt het prijsverschil
Wanneer je bij de opticien een leesbril koopt, betaal je niet alleen voor het montuur en de glazen. Daarbij hoort ook een oogmeting, persoonlijk (stijl)advies en een bril die precies wordt afgestemd op jouw gezicht en kijkafstand. De glazen zijn meestal ontspiegeld, kraswerend of voorzien van een uv-filter. En als hij toch niet lekker op je gezicht zit, kun je terug voor bijstelling of controle.
Bij een drogist koop je een kant-en-klare bril met dezelfde sterkte in beide glazen. Ze zijn niet aangepast aan de afstand tussen je pupillen of aan mogelijke cilinderafwijkingen. De monturen zijn vaak minder stevig en simpeler afgewerkt.
Maar dat maakt die goedkope brillen nog niet automatisch ‘slecht’, benadrukt opticien Joep Eggink: “De meeste wegwerpbrillen zijn een prima hulp. Ze zijn op zoveel plekken te koop, supermarkten, musea, tankstations. Ze zijn eigenlijk niet meer weg te denken.” Hij legt uit dat deze brillen vooral zijn bedoeld voor mensen die geen bril nodig hebben voor veraf, maar wel beginnende leesklachten ervaren.
Is het slecht om een goedkope bril langdurig te dragen?
Dat idee leeft bij veel mensen: dat je je ogen ‘verpest’ als je een verkeerde bril draagt. De opticien is duidelijk: “Dat zo’n bril langdurige gevolgen zou hebben voor de ogen, daar geloof ik helemaal niets van."
Wel kan het dat de bril niet goed aansluit en daardoor ongemak veroorzaakt. Denk aan wazig zicht, vermoeide ogen of hoofdpijn. Je ogen moeten harder werken om scherp te stellen, zeker als de glazen niet op precies de juiste plek voor je pupillen staan. Dat is niet schadelijk, maar wel vervelend, zeker als je de bril lange perioden achter elkaar draagt.
Voor wie is een goedkope bril voldoende?
Heb je alleen moeite met lezen van dichtbij, bijvoorbeeld je telefoon of de kleine letters op een bijsluiter, en heb je verder geen klachten? Dan is een goedkope leesbril vaak een prima oplossing. Zeker als je beide ogen ongeveer dezelfde sterkte nodig hebben en je de bril maar af en toe gebruikt.
Volgens Eggink is dat een goed begin. “Als uit de oogmeting blijkt dat je ogen een eenvoudige correctie nodig hebben, kun je prima beginnen met een standaardbril. Dat zal geen opticien je afraden, tenzij ze vreselijk commercieel zijn. En als je ogen wel veranderen, of je wil een goed afgestelde, dan kom je wel een keer langs.”
“Waarom zou je je ogen niet even laten controleren om het zeker te weten? Bij veel opticiens kan het gewoon gratis.”
Hoe weet je wat voor bril jij nodig hebt?
Of jij een bril van de opticien nodig hebt, heeft te maken met de bouw van je ogen en met hoe gevoelig je bent voor kleine afwijkingen. Sommige mensen merken direct of een bril net niet goed zit of precies scherp stelt, anderen kunnen er dagenlang mee lezen zonder iets door te hebben.
En soms is een standaardbril gewoon niet genoeg. Bijvoorbeeld als je een cilinderafwijking hebt, als je ogen verschillende sterktes hebben, of als je structureel klachten houdt zoals hoofdpijn, vermoeidheid of wazig zicht. Zeker als je de bril veel gebruikt, zoals op je werk, loont het om je ogen eens goed te laten nakijken.
“Niet iedereen heeft zichtklachten, maar veel mensen hebben wel hoofdpijnklachten,” zegt Eggink. “Er zijn mensen die met vage klachten rondlopen, waarvan zij denken dat een leesbrilletje het oplost, maar dat is niet altijd zo. Soms gaat het om de samenwerking tussen de ogen.”
Klachten? Deze oplossingen biedt de opticien
In zulke gevallen werkt een ander soort bril of aangepaste leesoplossing beter. “Steeds meer mensen die een leesbril zoeken, komen uit op een ‘officebril’ voor het beeldscherm, dat werkt op dezelfde manier,” legt Eggink uit. "En natuurlijk ook contactlenzen. Veel mensen willen helemaal geen bril. Alle tekenen van ouderdom vinden ze irritant. Je kunt de lenzen dan ‘s ochtends in doen en lezen wat je wilt, dat is prima mogelijk.”
Hij ziet dat maatwerk vooral zinvol is voor wie dagelijks intensief kijkt, bijvoorbeeld bij beeldschermwerk of langdurig lezen. “Ga voor comfort,” adviseert hij. “Zoek iets wat lekker zit. Zeker als je acht uur per dag achter een beeldscherm zit. Een opticien kijkt daar goed naar, het montuur wordt afgestemd op je gezicht, de glazen op je kijkafstand.”
Leesbrillen worden meestal niet vergoed door de zorgverzekering. Bij een medische reden kan dat wel, maar bij gewone verziendheid bij ouderdom is dat bijna nooit zo.