Wat gebeurt er met een kunstheup of sieraden na een crematie?
De hoeveelheid Nederlanders die zich laat cremeren na hun overlijden blijft jaarlijks stijgen. In 2002 koos nog 50% van de sterfgevallen voor een crematie. In 2023 geldt dit voor 68% van de sterfgevallen. Daar zijn veel mensen met medisch metaal in hun lichaam bij, bijvoorbeeld een kunstheup. Wat gebeurt er dan met die metalen?
Wat blijft er aan metalen over?
Misschien heb je je weleens afgevraagd wat er met het medische metaal in je lichaam gebeurt na een crematie. Sommige mensen kiezen er ook voor om sieraden te dragen. Naast botschroeven, kunstheupen of edelmetalen als goud en zilver, blijven ook vaak onderdelen van de kist over. Wat wordt daarmee gedaan?
Bij een crematie kan de temperatuur oplopen tot rond de 1100 graden Celsius. Bij die hitte smelten de meeste juwelen tot kleine klompjes. Medisch metaal smelt pas bij hogere temperaturen en blijft vaak intact. Deze metalen worden na afloop van de crematie gescheiden van de as en gerecycled. Radar vroeg verschillende crematoria in Nederland hoe dat zit.
Wat gebeurt er met de opbrengsten?
Nagenoeg alle crematoria leggen uit dat zij de metalen aan het goede doel doneren, via het Vaillantfonds. Zij zijn aangesloten bij de LVC (Landelijke Vereniging van Crematoria), dat het Vaillantfonds oprichtte om de opbrengsten van de metalen aan het goede doel te geven. Bij het LVC zijn 110 crematoria in Nederland aangesloten. Hiervan kun je een lijst vinden op hun website.
“In het bezit komen van edelmetalen waar je moreel of ethisch geen eigenaar van bent. De opbrengsten daarvan behoren de maatschappij toe en niet een individueel crematorium,” licht een woordvoerder van het Vaillantfonds toe.
“De bulk van wat er wordt opgehaald zijn kunstheupen en kunstknieën. Alle opgehaalde metalen worden gerecycled en per type verkocht. De opbrengst gaat met een open boekhouding naar het Vaillantfonds. Vanuit daar gaat het meeste terug naar de geestelijke- en lichaamszorg.”
In 2023 werd op die manier 4,7 miljoen euro door het Vaillantfonds gedoneerd. Op de website van het Vaillantfonds kun je bekijken welke goede doelen het steunt. Je kunt ook zelf een goed doel voorstellen om financiële ondersteuning te krijgen via een aanvraag op hun website. Er zijn wel een aantal criteria waar het doel aan moet voldoen.
Hoe werkt dat recyclingproces?
De metalen worden door een recyclebedrijf opgehaald bij de crematoria. Vervolgens worden ze naar een sorteercentrum gebracht. Daar worden de materialen effectief gescheiden, gewogen en gedocumenteerd. Die rauwe materialen kunnen gebruikt worden om iets nieuws te maken.
Radar sprak met Jan-Willem Gabriëls, één van de twee directeuren van Orthometals, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het recyclen van metalen uit crematies. “Bij het crematorium willen ze daar wel met een respectvolle manier mee omgaan. Wij vinden het ook belangrijk dat dat op een gepaste manier gebeurt, omdat we weten waar het vandaan komt. Het is altijd onderdeel van een persoon geweest,” vertelt hij.
De wens van Orthometals is dat de materialen goed terechtkomen en op een circulaire manier gerecycled worden. Dat betekent ook dat ze niet een half jaar op een stapel komen te liggen, maar snel worden omgesmolten om nieuwe producten of materialen van te maken.
“Wij willen nu graag toe naar echte circulariteit, dus dat van het materiaal van de heup ook weer een heup wordt gemaakt,” aldus Jan-Willem Gabriëls.
Hoe weet je of jouw crematorium aan het goede doel doneert?
Als jij wilt weten wat het crematorium van jouw voorkeur doet met medisch metaal of sieraden na een crematie, kun je eerst de website van het LVC bekijken. Alle deelnemers in het ledenoverzicht doneren de opbrengsten aan het Vaillantfonds.
Is een crematorium niet aangesloten bij het LVC? Dan kun je ze bellen om te vragen of zij zelf doneren, een eigen stichting hebben, of hier anders mee omgaan.