Wat is het verschil tussen pandan-, basmati-, jasmijn- en zilvervliesrijst? En wat is nou écht gezonder?

Rijstsoorten: het begint met zilvervliesrijst

Rijst is een graansoort. Het wordt voornamelijk verbouwd in China en India. Andere belangrijke exportlanden zijn Thailand, Vietnam en de Verenigde Staten. Na het oogsten worden de korrels uit de rijstplanten gehaald. De korrels hebben dan nog een kaf, oftewel een oneetbare huls. Na het verwijderen van de kaf heb je zilvervliesrijst.

Hoe wordt witte rijst geproduceerd?

Maar wat is witte rijst dan precies? 'Deze rijst is ontdaan van het vezelrijke vliesje dat om zilvervliesrijst heen zit', meldt het Voedingscentrum. Hierdoor bevat het weinig vezels. Vaak wordt het nog verder bewerkt om de de kookeigenschappen en smaak te beïnvloeden. Zo kun je de de kooktijd verkorten door rijst in kleinere stukjes te breken. Snelkookrijst is bijvoorbeeld voorgestoomd en parboiled rijst is ongepeld geweekt, gestoomd, daarna gedroogd, gepeld en geslepen. 'Hierdoor behoudt het meer vitamines en mineralen.'

Wat is het verschil tussen basmati-, jasmijn- en pandanrijst?

Basmati-, jasmijn- en pandanrijst zijn droogkokende rijstsoorten. De korrels zijn lang en stevig. Maar wat zijn de verschillen

Basmatirijst

Basmatirijst wordt voornamelijk verbouwd in India. De rijst staat bekend om zijn aromatische smaak. De korrel is wat fijner, waardoor het iets sneller gaar is dan witte rijst. Qua voedingswaarde is er echter niet veel verschil, tenzij je volkoren basmatirijst koopt. De rijst  is dan nog omhuld door het vezelrijke vliesje.

Jasmijnrijst

Jasmijnrijst lijkt soms op basmatirijst, omdat ook deze rijst erg aromatisch is. Ook de voedingswaarde en structuur zijn vergelijkbaar. De Thaise rijstkorrel is wel wat steviger. Het verschil zit hem voornamelijk in de sterkere smaak.

Pandanrijst

Wist je dat pandanrijst eigenlijk geen échte rijstsoort is? Er is uiteraard een verschil in smaak, maar dit komt vooral door de aroma van pandanbladerenextract. Hiermee wordt eigenlijk de smaak van jasmijnrijst geïmiteerd. Hierdoor lijken jasmijn en pandanrijst soms erg op elkaar.

'Wilde' rijst, marketingpraat?

Ook wilde rijst is eigenlijk geen échte rijstsoort, maar wat is het dan wel? Gras! Het is een grassoort waarvan de zaden worden vermengd met witte rijst. Er is dus niets 'wilds' aan. De zaden worden gewoon gekweek en de witte rijst ook. Je betaalt wat meer voor deze nootachtige rijst, maar je krijgt er een hoog gehalte aan eiwitten en vezels voor terug.

Het verschil tussen witte en zwarte rijst

Zoals eerder al uitgelegd is witte rijst ontdaan van het vezelrijke vliesje, waardoor het weinig vezels bevat. Zwarte rijst is echter volkoren. De nootachtige rijst bevat hierdoor meer vezels, ijzer, vitamine E en antioxidanten. Ook geeft het je langer een vol gevoel. De rijst bevat de antioxidant anthocyanine, die ook in zwarte en blauwe bessen zit.

Is zilvervliesrijst echt het gezondst?

Je hebt het vast weleens gehoord: 'Je kunt beter zilvervliesrijst eten.' Maar klopt dit? Het Voedingscentrum meldt dat witte rijst vooral koolhydraten bevat. 'Verder bevat deze rijst eiwitten, B-vitamines en mineralen, zoals fosfor en kalium.'

Omdat het dus voornamelijk koolhydraten zijn, luidt het advies dat je witte rijst beter kunt vervangen met zilvervliesrijst. 'Dit komt doordat zilvervliesrijst vezels bevat en die zorgen voor een goede darmwerking. Het is een volkoren graanproduct en deze producten hebben positieve effecten op de gezondheid.'

Diabetes

Het Diabetesfonds voegt hieraan toe: 'Bruine zilvervliesrijst in plaats van witte rijst eten zorgt voor een gezondere bloedsuikerspiegel. Zilvervliesrijst bevat langzamere koolhydraten, waardoor het een lagere zogeheten glykemische index heeft. Dit zorgt ervoor dat de koolhydraten uit de rijst langzamer als suiker in het bloed worden opgenomen.'

Dit wil uiteraard niet zeggen dat je witte rijst moet vermijden als woekerpolissen of drammerige telefonische verkopers. Wel kan het geen kwaad om soms dus een andere keuze te maken.

Bron: Voedingscentrum / Diabetesfonds