Zo bestrijd je slakken in de tuin

Wat doen slakken voor de natuur?

Het is ten eerste goed om te weten dat de meeste slakkensoorten in Nederland je tuin juist schoonhouden door verrotte plantenresten en dode bladeren op te eten. "Ze vinden jouw planten niet interessant." Het gaat hier bijvoorbeeld om huisjesslakken.

Welke slakken kunnen wél een plaag vormen in je tuin?

Er is echter ook een bepaalde soort huisjesslak die wél voor 'overlast' kan zorgen in je tuin. Zo kan de segrijnslak jonge groene planten opeten of scheuten. Dit zijn nieuwe stengels met bladeren en/of bloemen. Voor een tuinliefhebber die graag plantjes plant, kan dit erg vervelend zijn. Je kunt de segrijnslak herkennen aan het slangachtige motief op zijn huisje.

Naaktslakken in je tuin

De bekende naaktslak kan je levende planten ook behoorlijk aantasten, waaronder de wegslak en de gevlekte akkerslak. De wegslak herken je aan zijn gerimpelde huid met langwerpige bultjes. Als de slak nog jong is, is hij bruin. Een oude wegslak is meestal zwart, maar hij kan ook rood-/oranjeachtig, grijs of wit zijn. "Sommige grote naaktslakken eten dagelijks wel de helft van hun lichaamsgewicht", aldus Milieu Centraal.

De gevlekte akkerslak

De gevlekte akkerslak, de naam zegt het al, heeft vlekjes op zijn huid. De slak staat bekend om zijn vraatzucht. Hij doet zich graag te goed aan jouw groene plantjes. Je herkent deze slak aan zijn inwendige schelp, waarop groeilijnen te zien zijn door de huid heen. Het weekdiertje kan witgeel of lichtbruin zijn, maar ook bruin tot bijna zwart.

Tips tegen (het bestrijden van) slakken

De voorlichtingsorganisatie heeft een aantal handige tips voor je op een rijtje gezet om slakken in je tuin te bestrijden:

• Slakken hebben een hekel aan bepaalde planten en kruiden, waaronder: akelei, goudsbloem, anjer, geranium, viooltjes, varens, Oost-Indische kers, lavendel, salie, tijm en knoflook. Je kunt er dus voor kiezen om (ook) deze plantjes en kruiden te planten in je tuin om slakken op afstand te houden.
• Je kunt barrières leggen met een rand van vijf centimeter, van bijvoorbeeld koffiedik, cacaodoppen of eierschalen rond kwetsbare planten. "Máár let op: cacaodoppen zijn giftig voor honden."
• Leg rondom je planten een slotgracht met water aan, van 10 tot 20 centimeter diep. Adriaan Gmeling Meyling, voorzitter van een stichting die weekdieren onderzoekt, geeft deze tip in een Volkskrant-artikel. Hij legt uit dat slakken weliswaar van vocht houden, maar niet kunnen zwemmen. 
• Sproei je tuin ‘s ochtends in plaats van 's avonds, anders blijft je tuin de hele nacht vochtig. Zet kwetsbare planten daarnaast niet in de buurt van vochtige plekken, zoals je composthoop. Slakken houden van vochtige plekken. Ruim dus ook je tuinafval snel op. 
• Je kunt een val maken of een slakkenverzamelplek, zodat je de diertjes op een andere plek (ver weg van je tuin) kunt uitzetten. "Maak een slakkenschuilplaats van dakpannen, vochtige planken, koolbladeren of een halve citrusvrucht. Slakken kruipen hier ’s morgens in – het zijn nachtdieren – waarna je ze er alleen maar uit hoeft te halen."
• Controleer regelmatig de bladeren in je tuin, zodat je de slakken eraf kunt plukken.
• Bewerk je grond in het voorjaar. Hierdoor breng je namelijk slakkeneitjes naar boven waardoor ze uitdrogen. "Hetzelfde geldt voor zelfgemaakte compost: laat die drogen in de zon voor je het aanbrengt."

Aaltjes tegen slakken

Je kunt ook natuurlijke vijanden kopen of lokken. Zo kun je bijvoorbeeld aaltjes kopen bij een tuincentrum. "Dit zijn 'ultrakleine wormpjes die slakken infecteren met een (alleen voor hen) dodelijke bacterie." Je kunt deze wormpjes het beste uitgieten op plekken waar veel slakken zijn. De insecten gaan vervolgens zelf zoeken naar naaktslakken in de (vochtige) bodem.

Doe-het-zelf klussen met koperringen of plastic flessen

Je kunt ook gebruikmaken van een koperen ring of koperhoudende tape rond een pot of plant. Dit houdt slakken weg. Er wordt geadviseerd om de koperen barrières weg te halen zodra je geen slakken meer ziet. Je kunt ook kippengaas plaatsen om de stam van grotere planten of een 'huisje' maken van een plastic drankfles voor jonge plantjes. Snijd de boven- en onderkant van de fles af. Het middenstuk kun je gebruiken om de plant te beschermen door dit zo’n vijf centimeter in de grond te steken.Tip: "Je kunt de bovenste rand naar buiten vouwen of gekarteld maken, om het de slakken nog moeilijker te maken."

Gebruik van zout wordt afgeraden

Gebruik geen zout om slakken te bestrijden. Milieu Centraal meldt dat dit een "bijzonder dieronvriendelijke oplossing is, omdat de slak dan langzaam wordt weggevreten." Weetje: "Als zout in de bodem komt, is het ook schadelijk voor planten en zorgt het voor verzilting van het water."

Bestrijdingsmiddelen slakken

Je kunt natuurlijk ook een bestrijdingsmiddel kopen. Let wel op dat je alleen middelen koopt die zijn toegelaten op de Nederlandse markt, zodat je het milieu in acht neemt. Zo zijn er bijvoorbeeld slakkenkorrels op basis van ferrifosfaat, die onschadelijk zijn voor andere dieren. Er is wel een nadeel: ze doden álle slakken, ook de soorten die onschadelijk zijn voor jouw tuin.

Pas ook op met metaldehyde, een chemisch bestrijdingsmiddel dat je als particulier mag gebruiken tegen slakken. Het is namelijk erg giftig voor álle zoogdieren. Houd het dus buiten bereiken van kinderen, maar ook van honden.

Dit artikel werd voor het laatst bijgewerkt op 12 mei 2023

Bron: Milieu Centraal, Volkskrant