Zo controleer je jouw jaarafrekening energie

Deze informatie vind je in je jaarnota

Op de jaarafrekening verrekent je energieleverancier je echte verbruik met de voorschotbedragen die je maandelijks hebt betaald. De belangrijkste vraag die deze jaarnota oproept, wordt meestal al op de eerste pagina beantwoord: krijg je geld terug of moet je bijbetalen? 

Op de rest van de pagina’s zie je de details over je energieverbruik, leveringskosten, netbeheerkosten, energiebelasting en vermindering daarvan, btw, korting, eventuele terugleverkosten en - vergoedingen en het nieuwe termijnbedrag voor het komende jaar. 

Pim Holstvoogd, expert energie en verduurzamen bij Independer, vertelt dat het in de praktijk bijna nooit fout gaat, maar dat er wel verrassingen in je afrekening kunnen staan. “Even checken kan dus geen kwaad.”

Controleer deze punten

Als je jouw jaarafrekening wilt controleren, is het goed om naar deze punten te kijken:

1. Kloppen de jaartotalen van je verbruik met je (slimme) meterstanden? Dit kun je checken via de meter of de app van je netbeheerder. 
2. Zijn de tarieven conform je contract? In je energiecontract ben je akkoord gegaan met een bepaald tarief voor elektriciteit en gas. Controleer op je jaarafrekening of deze tarieven ook daadwerkelijk aangehouden zijn. Heb je een dynamisch energiecontract? Doe dan een steekproef op enkele dagen om dit te checken. 
3. Klopt de hoeveelheid teruggeleverde stroom? Check of de opgegeven teruglevering overeenkomt met wat je op je slimme meter ziet. 
4. Zijn de netbeheerkosten correct? Dit kun je controleren door je aansluiting te checken. De meeste consumenten hebben een aansluiting kleiner dan 3x80A. 
5. Kloppen de energiebelasting en de vermindering energiebelasting? In 2025 betaal je 0,12282 euro per kWh stroom en 0,69962 euro per kubieke meter gas. In 2024 was dit 0,13165 euro per kWh stroom en 0,70544 euro per kubieke meter gas. En omdat een deel van je energieverbruik wordt gezien als basisbehoefte, betaal je daar geen energiebelasting over. Deze vermindering energiebelasting is dit jaar 635,19 euro. In 2024 was het 631,39 euro. 
6. Is je beloofde welkomst- of loyaliteitsbonus meegenomen? Controleer of de korting of loyaliteitsbonus die in je contract stond ook echt verrekend is op je jaarafrekening. Bij veel leveranciers krijg je deze bonus namelijk pas aan het eind van je contractjaar of bij je jaarafrekening. Mis je de korting? Dan adviseert Holstvoogd om contact op te nemen met je leverancier, want het scheelt soms honderden euro’s. “Het kan ook voorkomen dat er een andere korting wordt gegeven op basis van je daadwerkelijke verbruik. Heb je minder verbruikt? Dan is de korting vaak lager, andersom is gelukkig vaak ook waar”, vertelt hij. 

“De meeste rekeningen kloppen gewoon, maar door deze punten te checken voorkom je verrassingen én leer je je eigen verbruik en opwek beter begrijpen”, benadrukt Holstvoogd. 

Extra aandachtspunt bij een dynamisch energiecontract

Een jaarafrekening lijkt nog moeilijker te controleren als je een dynamisch energiecontract hebt. Moet je je zorgen maken dat er foutjes insluipen? Holstvoogd vertelt: “Bij dynamische energiecontracten wordt er dagelijks gesaldeerd, wat betekent dat teruglevering en verbruik per dag tegen elkaar worden weggestreept. De energiebelasting wordt echter over het hele jaar berekend en gesaldeerd. Hierdoor kan het lijken alsof er iets niet klopt als je alleen naar een dag of maand kijkt, terwijl het bij de jaarafrekening meestal gewoon klopt.” 

Wel kan het volgens hem voorkomen dat je bij een dynamisch contract nog energiebelasting moet terugbetalen. “Dit gebeurt op het moment dat je over een heel jaar meer stroom hebt teruggeleverd dan je hebt verbruikt.” 

Extra aandachtspunten voor zonnepaneelhouders

Sommige leveranciers berekenen hun terugleverkosten per kWh, anderen werken met staffels. “Dit kan impact hebben op wat je uiteindelijk terugkrijgt of moet betalen, omdat je bijvoorbeeld meer of minder hebt teruggeleverd dan dat je hebt opgegeven.”

Krijg je terugleververgoeding? Controleer dan of deze vergoeding overeenkomt met de tarieven die in je contract staan. “Een terugleververgoeding krijg je alleen als je meer teruglevert dan je kan salderen”, benadrukt Holstvoogd. 

Voorkom verrassingen: check je energieverbruik vaker

Holstvoogd geeft een tip om een onverwacht hoge afrekening te voorkomen: controleer een paar keer per jaar of je geschatte verbruik overeenkomt met wat je hebt afgesproken met je leverancier. Vooral als je een vast contract hebt. Wijkt het af? Neem dan contact op met je leverancier en laat je maandbedrag hierop aanpassen. “Misschien op dat moment niet zo leuk, maar het scheelt je een vervelende eindafrekening.” 

Als je een slimme meter hebt is het volgens hem ook slim om drie tientjes te investeren in een P1-meter. “Op deze manier kun je op je mobiel of tablet je energieverbruik in de gaten houden. Dit kan alleen met een slimme meter, maar zorgt wel voor een goed inzicht in je verbruik.”

Overstappen? Gebruik je oude jaarafrekening

En ga je een nieuw energiecontract afsluiten? Zorg dan dat je je oude afrekening paraat hebt of dat je in ieder geval weet wat je hebt verbruikt en/of opgewekt afgelopen jaar. “Als je een goede inschatting maakt, kom je aan het einde van het jaar niet voor verrassingen te staan.”

“Weet je het niet? Laat je dan helpen door de ‘help mij inschatten’-knop. Hoewel deze tools nooit 100 procent accuraat zijn, geven ze je wel een idee. Wil je meer risico's afdekken? Vul dan 10 tot 20 procent meer in op je verbruik”.