Zo spoor je jouw werkgever aan om over te gaan naar het nieuwe pensioenstelsel

In november waarschuwde regeringscommissaris Fieke van der Lecq dat veel werkgevers nog niet bezig zijn met de overstap naar het nieuwe pensioenstelsel. Doet je werkgever dit niet op tijd? Dan kan dat grote financiële gevolgen voor je hebben. Jim Kaldenberg, pensioenrechtadvocaat bij Delissen Martens, legt uit wat jij als werknemer kunt doen.
Uiterlijk 1 januari 2028 over naar nieuw pensioenstelsel
Kaldenberg legt uit dat de Wet toekomst pensioenen (Wtp) op 1 juli 2023 in werking is getreden. Deze wet stelt dat pensioenen simpeler en duidelijker moeten worden, “In plaats van een pensioenstelsel waarin allerlei soorten pensioenregelingen mogelijk zijn (zoals eindloon, middelloon of kapitaalverzekeringen) mag een pensioenregeling onder de Wtp alleen nog een premieregeling zijn.”
“Simpel gezegd: iedere maand wordt premie ingelegd en die premies worden belegd. Op de pensioendatum wordt van de premies en de (hopelijk) behaalde rendementen een pensioenuitkering aangekocht. De premies zijn leeftijdsonafhankelijk (dus voor ieder een gelijk percentage van de pensioengrondslag).”
Op 2 december 2025 heeft de Eerste Kamer een wetsvoorstel aangenomen, waarmee de einddatum om alles op orde te hebben op 1 januari 2028 is gesteld. Doet je werkgever dit niet op tijd? Dan kan dat grote financiële gevolgen hebben voor jou als werknemer. En omdat het wijzigen van een pensioenregeling veel tijd in beslag neemt, is het verstandig om nu al actie te ondernemen.
Voor wie geldt dit?
Wanneer je pensioen opbouwt bij een verplicht bedrijfstakpensioenfonds (denk aan ABP, BpfBOUW, Pensioenfonds Vervoer, PFZW, PME, PMT etc.), hoef je je volgens Kaldenberg in principe geen zorgen te maken. Hij vertelt: “Betrokken werkgevers- en werknemersverenigingen (sociale partners) en het pensioenfonds, zijn dan verantwoordelijk voor een tijdige aanpassing aan de Wtp. Die wijzigingen werken automatisch door.”
Wanneer je via jouw werkgever pensioen opbouwt bij andere pensioenuitvoerders (zoals Zwitserleven, ASR (Aegon), NN, Allianz, Achmea), dan is dit artikel wel belangrijk voor jou. “Dan zijn normaal gesproken geen sociale partners betrokken en is jouw eigen werkgever verantwoordelijk voor het tijdig omzetten van de pensioenregeling volgens de Wtp”, aldus Kaldenberg.
Overgangsrecht
Voor sommige bestaande pensioenregelingen, die uitgaan van een leeftijdsafhankelijke premie, geldt een uitzondering (eerbiedigende werking). Maar ook dan moeten andere onderdelen van de pensioenregeling alsnog op tijd worden aangepast.
Wat als je pensioenregeling niet op tijd is aangepast?
Gaat jouw werkgever niet op tijd over? Dan gaat de Belastingdienst je pensioen als ‘onzuiver’ zien. Dit betekent dat de pensioenregeling niet meer voldoet aan de fiscale eisen en grenzen. Kaldenberg legt uit dat dit drie nare gevolgen heeft:
1. Grote belastingaanslag over al het opgebouwd pensioen
“Normaal betaal je geen belasting over je pensioenopbouw. Je betaalt pas belasting als je het pensioen uitgekeerd krijgt. Dat is de zogenoemde omkeerregel. Voldoet jouw pensioenregeling uiterlijk 1 januari 2028 niet aan de Wtp, dan draait dat om: dan wordt je hele tot dan toe opgebouwde pensioen in één keer gezien als belast inkomen. Daarbovenop komt een extra heffing (revisierente) die kan oplopen tot 20 procent van de waarde van je pensioen.”
Hij geeft een voorbeeld ter illustratie: heb je 200.000 euro aan pensioen opgebouwd? Dan wordt dit, indien niet tijdig aan de Wtp wordt voldaan, in één keer belast als loon uit vroegere dienstbetrekking. Als de waarde van het pensioen in de hoogste belastingschijf valt (49,5 procent), dan zal je 99.000 euro aan belasting verschuldigd zijn. Daar komt de revisierente van 20 procent nog bovenop. De totale fiscale claim bedraagt dan 139.000 euro.
2. Nieuwe opbouw van pensioen wordt direct belast
Vanaf het moment dat de pensioenregeling niet tijdig voldoet, worden nieuwe pensioenpremies belast als gewoon loon. Gevolg: je nettoloon zakt, terwijl je het geld niet echt ‘in handen’ krijgt (aangezien het nog steeds naar je pensioen gaat).
3. Risico’s op uitkeringen bij overlijden of arbeidsongeschiktheid
“Als de pensioenuitvoerder de regeling niet meer wil uitvoeren omdat deze niet aan de Wtp voldoet, kunnen verzekerde dekkingen (partnerpensioen, wezenpensioen, premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid, arbeidsongeschiktheidspensioen) wegvallen”, legt Kaldenberg uit. “De regeling bestaat civielrechtelijk nog wel, maar je loopt dan het risico dat er geen verzekeraar meer achter staat. In het ergste geval is er bij pech geen (of te late) uitkering.”
Andere bijkomende gevolgen
Je (eenmalig) hogere belastbare inkomen kan ook nog eens invloed hebben op toeslagen en drempels voor aftrekposten. Je opgebouwde pensioen kan meetellen als vermogen (box 3), wat je fiscale positie verder kan raken.
Wat kun jij als werknemer nu praktisch doen?
“De deadline lijkt ver weg, maar het wijzigen van pensioenregelingen kost veel tijd. Er moeten offertes opgevraagd worden, een nieuwe regeling gekozen, documenten aangepast, eventueel overleg met medezeggenschapsorganen, communicatie van de gevolgen met werknemers en een schriftelijke vastlegging”, vertelt Kaldenberg. “Werkgevers zijn hierbij sterk afhankelijk van pensioenadviseurs en naarmate de transitiedatum nadert, zullen deze steeds minder beschikbaar zijn (te druk).”
Wacht niet af, adviseert hij daarom. “Zeker niet, als jij via jouw werkgever nog niets vernomen hebt over een wijziging van de pensioenregeling vanwege Wtp. Hoe eerder je werkgever in actie komt, hoe kleiner de kans dat de deadline niet gehaald wordt.”
Hij geeft 8 concrete stappen die je kunt ondernemen:
- Stel je werkgever (bijvoorbeeld HR of directie) gerichte, vriendelijke vragen en vraag om een helder tijdpad. Heeft de wijziging van de pensioenregeling vanwege de Wtp de aandacht en zo ja, per wanneer is de verwachting dat de pensioenregeling aan de Wtp zal voldoen?
- Bundel – waar mogelijk – je vragen en maak het makkelijk. Spreek met collega’s en stuur één gezamenlijke mail aan HR of directie met de vragen hierboven en het verzoek om een duidelijke planning en voortgangsrapportage.
- Vraag of er een contactpersoon is.
- Vraag om regelmatige updates.
- Vraag om een toelichting wat de wijzigingen voor jou concreet zullen betekenen.
- Betrek, indien van toepassing, de ondernemingsraad (OR) en/of personeelsvertegenwoordiging.
- Let op je loonstrook en pensioencommunicatie, zie je ineens dat de pensioenpremie als belast loon wordt meegenomen? Trek direct aan de bel. Dat kan een signaal zijn dat de regeling (nog) niet klopt.
- Ontvang je bericht dat de pensioenuitvoerder de uitvoering stopt? Vraag meteen welke (tijdelijke) oplossingen er zijn om verzekerde dekkingen te behouden.
Betrek de Belastingdienst
“Soms kan het zinvol zijn om de nieuw beoogde pensioenregeling tijdig voor te leggen aan de Belastingdienst voor een zogenoemde ’19c-beschikking’. Dan bestaat zekerheid of de pensioenregeling voldoet aan de Wtp. Onzuiver worden van de pensioenregeling kan hiermee, onder voorwaarden, worden voorkomen”, geeft Kaldenberg als laatste tip.
Wat als je werkgever niet (tijdig) in actie komt?
Heb je bij jouw werkgever al meerdere keren, op een vriendelijke manier, gevraagd naar de stand van zaken maar reageert deze niet of neemt deze geen tijdige actie? Dan kan het zinvol zijn een brief te versturen. Kaldenberg heeft een voorbeeldbrief opgesteld die je hier kunt vinden (stuur deze bij voorkeur per mail naar je werkgever):
Voorbeeldbrief aanspring wijziging pensioenregeling
Brengt ook een brief de werkgever niet in beweging, dan is aan te raden tijdig juridisch advies in te winnen.