'Zonder geraffineerde suiker': wat klopt van de gezondheidsclaim?

We hebben suiker nodig om goed te functioneren, maar zoals zo vaak geldt ook hier: te veel is niet goed. Daarom pakken fabrikanten uit met het voordeel 'zonder geraffineerde suiker' op hun verpakking. Maar zijn alternatieve suikersoorten zoals honing, rietsuiker, dadelstroop en ahornsiroop dan beter voor je gezondheid?

'Suiker is suiker', stelt de Consumentenbond. Voor ons lichaam maakt het niet uit welke soort suiker we opnemen, of het nu gaat om suiker die van nature aanwezig is in de voedingswaren die we eten, suiker dat eraan is toegevoegd, geraffineerde suiker of een alternatieve soort. Suiker uit je appel is dus niet beter of slechter voor je dan de suiker in je glas cola. Alle suikers worden afgebroken tot dezelfde brandstof: glucose. 

Wat is geraffineerde suiker?

Wat betekent de gezondheidsclaim 'zonder geraffineerde suiker' op verpakkingen dan? Daarvoor moeten we eerst begrijpen wat geraffineerde suiker is en hoe het wordt gemaakt. 

Suiker komt van nature voor in veel voedingsmiddelen, waaronder fruit, groenten, zuivelproducten, granen, en zelfs noten en zaden. Deze natuurlijke suiker kan worden geëxtraheerd om de geraffineerde suiker te maken die we overvloedig aantreffen in bewerkte voedingsmiddelen en frisdranken.

Meestal kristalsuiker

Kristalsuiker (tafelsuiker of sacharose) is een veelvoorkomend voorbeeld van geraffineerde suiker die op deze manier is gemaakt. Het wordt meestal gewonnen uit suikerrietplanten of suikerbieten. Die worden gewassen, gesneden en in heet water geweekt om het suikersap eruit te halen. 

Het sap wordt dan gefilterd en omgezet in een stroop die verder wordt verwerkt tot suikerkristallen die worden gewassen, gedroogd, gekoeld en verpakt tot de tafelsuiker die in de schappen van de supermarkt te vinden is.

Geraffineerd betekent: gezuiverd

Geraffineerde suikers zijn dus suikers die industrieel worden 'gezuiverd'. Daardoor verliezen ze ook de voedingsstoffen die de oorspronkelijke suiker wel nog had, en blijven lege calorieën over. Het vergaande zuiveren gebeurt vooral om de suiker wit te maken, een neutrale smaak te geven en een langere houdbaarheid te bereiken.  

Alternatieve suikersoorten zijn niet gezonder

Alternatieve suikers zijn suikers die niet uit suikerriet of -biet, maar uit andere gewassen worden gehaald. Daar vallen bijvoorbeeld palmsuiker en honing onder, en alle soorten stroop en siroop zoals ahorn-, dadel- en agavesiroop.

Omdat ze een andere bron hebben smaken ze anders dan geraffineerde suiker, maar ze zijn net zo goed bewerkt. Als het op voedingswaarden aankomt, is er nauwelijks verschil. Ze worden wel gepromoot als gezonder dan kristalsuiker omdat ze vitaminen en mineralen zouden bevatten, maar volgens het Voedingscentrum gaat dat om verwaarloosbare hoeveelheden.

Rietsuiker

Veel consumenten vinden rietsuiker er gezonder of natuurlijker uitzien omwille van de bruine kleur. Goed om te weten: rietsuiker wordt uit de stengel van suikerriet gehaald, maar wordt korter gecentrifugeerd dan kristalsuiker, waardoor er wat donkerbruike stroop overblijft die de suiker zijn kleur geeft. Voor de voedingswaarden maakt dat geen verschil. Rietsuiker bevat wel mineralen, maar een zodanig kleine hoeveelheid dat het volgens het Voedingscentrum niet revelant is. Bruine rietsuiker is dus geen gezonder alternatief voor gewone suiker.

Geloof niet in 'ongeraffineerde suikers'

Soms worden ook 'ongeraffineerde suikers' op verpakkingen gepromoot. Dat is gebakken lucht: alle suikers zijn namelijk tot op zekere hoogte geraffineerd (gezuiverd dus). Fabrikanten gebruiken de term vermoedelijk als valse gezondheidsclaim.