Als zelfstandig ondernemer ben je niet, zoals mensen in loondienst, standaard verzekerd. Je mag nu nog zelf kiezen of je een verzekering wilt afsluiten tegen arbeidsongeschiktheid. Op moment heeft 1 op de 5 zzp’ers een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). 

Bij het afsluiten van een verzekering moet je een gezondheidsverklaring afleggen. Aan de hand daarvan bepaalt de verzekeraar hoeveel premie je moet betalen en waarvoor je je kunt verzekeren. Dit valt voor veel zzp’ers nog vies tegen.

Niet gedekt voor psychische klachten vanwege acupunctuur

Linda is zelfstandig ondernemer: ze adviseert bedrijven. Ze is dus niet in loondienst en daarom niet automatisch verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Daar wilde ze verandering in brengen en dus vroeg ze een verzekering aan en vulde daarvoor de gezondheidsverklaring in. Ze is helemaal gezond, en is in het verleden een paar keer naar de acupuncturist geweest tegen wat stress. Dat was voor de verzekeraar reden om haar uit te sluiten voor uitval door psychische klachten en een premie te laten betalen voor ruim 300 euro per maand.

AOV biedt zelfstandigen weinig zekerheid

Andere zzp’ers vertellen soortgelijke verhalen. Daaruit blijkt dat een AOV via een verzekeraar weinig zekerheid biedt:

• ‘Bij aanvraag wordt mij ‘t hemd van het lijf gevraagd. Toen ik vertelde dat ik op mijn zestiende een paar keer naar een psycholoog ben geweest, omdat ik toen worstelde met mijn coming out, vertelt de verzekeraar mij, dat dekking voor psychische problemen voor mij uitgesloten is.’
• ‘Ik heb uiteindelijk besloten geen AOV af te sluiten omdat ik vanwege een darmkanker gen én op basis van bezoek psycholoog ivm miskraam werd uitgesloten. Er bleef voor mij dus niet veel over om te verzekeren.’

Verzekeraar betaalt niet uit vanwege een pilletje voor plankenkoorts

En al ben je verzekerd, dan nog kan de verzekeraar alsnog besluiten je niet uit te betalen, zodra je beroep doet op de uitkering.  Dat overkomt Arno, die als financieel consultant voor bedrijven werkt. 

Als hij een paar maanden in een burn-out zit, vraagt de verzekeraar zijn medisch dossier op en spit het door. ‘Vervolgens hebben ze in dat dossier een regel gevonden dat ik voor een congres op basis van plankenkoorts een pilletje heb gevraagd bij de huisarts’, legt Arno uit. De verzekeraar besluit niet uit te keren. 

Arno zegt: ‘Bij het afsluiten van de verzekering heeft de bemiddelaar geadviseerd om dit zo volledig mogelijk in te vullen, maar de vragenlijst gaat met name over ziekte. Op het moment dat je je ziekte gaat invullen dan ga je niet aangeven dat je ooit angst had voor een congres. Er wordt gesproken over ziekte en behandeling en niet over een doktersbezoek. Als ik één keer voor een pilletje kom, dan is het voor mij geen behandeling of ziekte.’

Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering

In het coalitieakkoord is een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering opgenomen. Hoe de invulling eruit zal zien is nog niet bekend. Het idee is dat de verplichting vanuit de Belastingdienst en het UWV uitgevoerd moet worden. 

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt: ‘Alle werkenden, dus ook zelfstandigen, moeten zich kunnen verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. In het Pensioenakkoord is afgesproken dat er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering komt voor zelfstandigen. In het Coalitieakkoord heeft het kabinet dat voornemen herbevestigd. Daarom zet de minister de beleidsvoorbereiding daarvoor door. Het beleid wordt op dit moment voorbereid, maar het is nog niet duidelijk wanneer deze ingaat.’

UWV kan verplichte arbeidsongeschiktheidsuitkering niet uitvoeren

UWV zegt in een reactie dat het de capaciteit op dit moment niet heeft voor het uitvoeren van de verplichte arbeidsongeschiktheidsuitkering. De instantie reageert: ‘De mismatch tussen vraag en aanbod van sociaal-medische beoordelingen, die bij ongewijzigd beleid oploopt tot meer dan 25% in 2027, maakt dat mensen te lang moeten wachten op een beoordeling, wat leidt tot nog meer onzekerheid en stress en een te late vaststelling van uitkeringen. De wachttijden voor cliënten lopen nu al verder op dan een jaar geleden was voorzien. Het eerst oplossen van deze mismatch is randvoorwaardelijk voor een aantal maatregelen uit het akkoord, zoals de AOV ZZP.’

Verzekeren bij een Broodfonds als zzp’er

Een andere optie om je als zzp’er te verzekeren is via een Broodfonds. Inmiddels heeft Broodfonds meer dan 28.000 ondernemers door heel Nederland die meedoen aan een van de 622 broodfondsgroepen. Het Broodfonds voor zelfstandige ondernemers is ooit gestart omdat veel van deze mensen worden uitgesloten door verzekeraars. Bij een broodfonds ben je voor de eerste twee jaar gedekt - vaak tegen een veel lagere maandelijkse bijdrage dan bij een verzekeraar. Maar ben je blijvend ziek (langer dan twee jaar) dan wordt dit niet gedekt.

Reactie Verbond van Verzekeraars

Het Verbond van Verzekeraars reageerde als volgt op de werkwijze van de verzekeraars:

'Verzekeraars streven ernaar zoveel mogelijk mensen een arbeidsongeschiktheidsverzekering aan te bieden. Zij spannen zich vanuit hun maatschappelijk en bedrijfsbelang maximaal in om de toegankelijkheid van hun verzekeringsproducten te borgen. Onder meer door het bieden van een breed scala aan producten om het aanbod zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de diversiteit van hun klanten. Zo’n 95 procent van alle zzp’ers die een aanvraag voor een verzekering doen wordt door verzekeraars geaccepteerd.
 
Soms is daarbij sprake van een verhoogde premie of een beperking in de dekking. Dit hangt onder andere samen met medische factoren en de aard van het werk dat de verzekerde doet. Voor het afsluiten van een private verzekering wil de verzekeraar zo goed mogelijk inschatten wat het risico is dat de zzp’er arbeidsongeschikt wordt. Zo bepaalt de verzekeraar welke premie nodig is. Hiervoor kijkt de medisch adviseur van de verzekeraar bijvoorbeeld naar gezondheidsfactoren die invloed hebben op het te verzekeren risico. De medisch adviseur baseert zich hierbij op medische en statistische data. Soms zijn er meerdere medische aandoeningen tegelijk die samen tot een hoger risico leiden.
 
Elke verzekeraar is zelf verantwoordelijk voor zijn eigen risico-inschatting waardoor er tussen verzekeraars onderling sprake kan zijn van variatie. Het is dus zeker niet zo dat je nergens terecht kunt als je van één verzekeraar een aanbod met een beperking in dekking hebt ontvangen. Het kan dus lonen om aan te kloppen bij diverse verzekeraars en meerdere offertes aan te vragen. Heb je vragen over het aanbod? Dan adviseert het Verbond klanten om bij de medisch adviseur van de verzekeraar een toelichting te vragen om na te gaan of de medisch adviseur een goed en compleet beeld heeft.'