RECHT(-sregels) en Niet Aangeboren Hersenletsel

[LekkerD1er]

Bijzonder veel mensen ondervinden in de loop van hun leven één of meerdere keren schade aan hun hersenen. De "gewone" hersenschudding kennen we haast allemaal wel, maar de iets ernstigere "hersenkneuzing" kan al voor langere tijd klachten bezorgen. Dat dit bij een TIA, herseninfarct of hersenembolie niet zelden zelfs tot blijvende schade leidt, is inmiddels algemeen bekend. In het Nederlandse CIVIEL recht hebben we de mogelijkheid om aan te geven dat iemand niet aansprakelijk is of verantwoordelijk kan zijn voor zijn/haar daden: de Non Compos Mentis - verklaring.
Die moet worden afgegeven door een psychiater of een ouderenpsycholoog/geriater, waarna de persoon in kwestie niet langer aansprakelijk gehouden wordt voor daden in het civiel recht: een huis kopen, mensen ontslaan of een handtekening zetten onder een overeenkomst.

Iemand die normaliter best kan functioneren, maar door de gevolgen van Niet Aangeboren Hersenletsel onder stress of door overprikkeling het overzicht in een situatie verliest, blijft echter aansprakelijk voor zijn/haar daden. Dat leidt tot diverse onterechte vonnissen waar de betrokkenen niets tegen kunnen doen: ze hebben immers hun handtekening gezet of de juridische procedure bijgewoond waar het vonnis is gewezen. Vooraf waren ze niet "gek" verklaard - en dat de situatie waarin de rechtshandeling plaats had voor hen te lang duurde, te veel stress of prikkels gaf waardoor zij de kluts kwijtraakten, valt juridisch niet meer te repareren. Een omissie in het rechtssysteem! Wie heeft daar ervaring mee?

[NeoDutchio]

Iemand die normaliter best kan functioneren, maar door de gevolgen van Niet Aangeboren Hersenletsel onder stress of door overprikkeling het overzicht in een situatie verliest, blijft echter aansprakelijk voor zijn/haar daden. Dat leidt tot diverse onterechte vonnissen waar de betrokkenen niets tegen kunnen doen: ze hebben immers hun handtekening gezet of de juridische procedure bijgewoond waar het vonnis is gewezen. Vooraf waren ze niet "gek" verklaard - en dat de situatie waarin de rechtshandeling plaats had voor hen te lang duurde, te veel stress of prikkels gaf waardoor zij de kluts kwijtraakten, valt juridisch niet meer te repareren. Een omissie in het rechtssysteem! Wie heeft daar ervaring mee?

Draait u het eens om. Blijvend hersenletsel zegt het al, het is blijvend. Deze personen ondervinden blijvend problemen en moeten daarvoor beschermd worden.
Iemand die tijdelijk last heeft van stress of overprikkeld is is niet een blijvend iets. Het zal wat zijn als iedereen dan een psychiater moet gaan opzoeken om zich tijdelijk ongeschikt te laten verklaren. En daarna regelmatig een soort van APK moet krijgen om te zien wanneer iemand wel weer handelingsbekwaam is. Daarmee zullen een hoop onschuldige mensen in de problemen gaan komen als ze niet meer zelfstandig mogen functioneren.

[J. Deltoer]

In ons rechtsysteem is al veel te veel compassie voor een dader. Oneindig zijn de argumenten die gezocht worden door uitgekookte advocaten en worden gevonden om daders met een fopstraf praktisch vrijuit te laten gaan. De slachtoffers en hun omgeving hebben levenslang.
U komt hier met nog meer munitie voor die advocaten. En je zult zien dat de in nederland door een partij gedomineerde rechtspraak hierin mee zal gaan. Het gevolg is dat de rechtspraak zich opblaast en anarchisme ontstaat omdat op justitie en politie niet meer te bouwen is.

[Lady1234]

Het zal wel meevallen met die onterechte vonnissen.

Dit lijkt me eerder een smoes om ergens onder uit te komen.

“Ik was overstresst, daarom heb ik mijn handtekening gezet”. Hoe wring ik mij daaruit.

[Kokka1]

er zijn heel veel mensen die door omstandigheden zoals stress, burnout of ptss op bepaalde momenten niet goed weten waar ze voor tekenen. het is ook niet te doen om voor al deze mensen het risico dan maar neer te leggen bij de tegenpartij op het contract

[Moneyman]

In het Nederlandse CIVIEL recht hebben we de mogelijkheid om aan te geven dat iemand niet aansprakelijk is of verantwoordelijk kan zijn voor zijn/haar daden: de Non Compos Mentis - verklaring. Die moet worden afgegeven door een psychiater of een ouderenpsycholoog/geriater, waarna de persoon in kwestie niet langer aansprakelijk gehouden wordt voor daden in het civiel recht: een huis kopen, mensen ontslaan of een handtekening zetten onder een overeenkomst.

Kan je eens concreet maken hoe deze verklaring volgens jou een positie in het civiele recht heeft? Wat is volgens jou de wettelijke basis van deze verklaring? Het is vooral een medische, maar geen juridische term.

Een omissie in het rechtssysteem! Wie heeft daar ervaring mee?

Nee. Er is geen sprake van een omissie in het rechtssysteem, maar vaak wél van onvoldoende kennis of te laat handelen.

Als er sprake is van gedeeltelijke of volledige wilsonbekwaamheid, dan zijn er allerhande mogelijkheden. De meest voor de hand liggende zijn bewind, mentorschap en curatele. Maar die moeten wél aangevraagd worden, vaak door mensen uit de omgeving. De realiteit is echter dat dat vaak te lang duurt, om allerlei praktisch of emotionele redenen.

Maar, heel kort door de bocht: dat risico ligt bij de betreffende persoon, niet bij de onwetende derden die (te goeder trouw) een rechtshandeling heeft verricht. En daar waar de goede trouw ontbreekt, zijn er ook nu al voldoende instrumenten om de rechtshandeling te vernietigen.

Ik ben wel benieuwd. Je duidt hier een verondersteld probleem. Wat is dan volgens jou de oplossing?

[witte angora]

Eigenlijk denk ik dat je bedoeld dat mensen op sommige momenten tegen zichzelf beschermd moeten worden? Die mogelijkheden zijn er volgens mij al. In de rechtspraak kan het inderdaad wat lastig zijn als een verdachte/aangeklaagde plotseling niet uit zijn woorden kan komen, want daar heb je het kennelijk over. Maar daar zijn dan weer advocaten voor.

[Erthanax]

(...) In het Nederlandse CIVIEL recht hebben we de mogelijkheid om aan te geven dat iemand niet aansprakelijk is of verantwoordelijk kan zijn voor zijn/haar daden: de Non Compos Mentis - verklaring.
Die moet worden afgegeven door een psychiater of een ouderenpsycholoog/geriater, waarna de persoon in kwestie niet langer aansprakelijk gehouden wordt voor daden in het civiel recht (...)

Daar ligt dus het probleem niet, als ik u goed begrijp. In het strafrecht ook niet echt, want daar bestaat het begrip toerekeningsvatbaarheid, die ook tijdelijk verminderd kan zijn.

(...) Dat leidt tot diverse onterechte vonnissen waar de betrokkenen niets tegen kunnen doen (...)

Heeft u daar een concreet voorbeeld van?

Overigens nemen mensen die volledig gezond zijn ook wel eens onverstandige beslissingen of doen ze domme dingen. Wat moet je daar dan mee?

Ik geloof echt wel dat het wel eens fout gaat, maar ik geloof niet dat het zo'n groot probleem is als u doet voorkomen.

[HandigeHarrie]

Uit onderzoek is gebleken dat mensen die chronische stress hebben door financiele problemen, ook niet rationeel beslissingen kunnen nemen. Dat betekent dat de komende tijd alle mensen die financieel vastlopen, ontoerekeningsvatbaar zijn. Hoe passen die in het verhaal, terwijl geen sprake is van NAH ?

[Hophophop]

Bijzonder veel mensen ondervinden in de loop van hun leven één of meerdere keren schade aan hun hersenen. De "gewone" hersenschudding kennen we haast allemaal wel, maar de iets ernstigere "hersenkneuzing" kan al voor langere tijd klachten bezorgen. Dat dit bij een TIA, herseninfarct of hersenembolie niet zelden zelfs tot blijvende schade leidt, is inmiddels algemeen bekend. In het Nederlandse CIVIEL recht hebben we de mogelijkheid om aan te geven dat iemand niet aansprakelijk is of verantwoordelijk kan zijn voor zijn/haar daden: de Non Compos Mentis - verklaring.
Die moet worden afgegeven door een psychiater of een ouderenpsycholoog/geriater, waarna de persoon in kwestie niet langer aansprakelijk gehouden wordt voor daden in het civiel recht: een huis kopen, mensen ontslaan of een handtekening zetten onder een overeenkomst.

Iemand die normaliter best kan functioneren, maar door de gevolgen van Niet Aangeboren Hersenletsel onder stress of door overprikkeling het overzicht in een situatie verliest, blijft echter aansprakelijk voor zijn/haar daden. Dat leidt tot diverse onterechte vonnissen waar de betrokkenen niets tegen kunnen doen: ze hebben immers hun handtekening gezet of de juridische procedure bijgewoond waar het vonnis is gewezen. Vooraf waren ze niet "gek" verklaard - en dat de situatie waarin de rechtshandeling plaats had voor hen te lang duurde, te veel stress of prikkels gaf waardoor zij de kluts kwijtraakten, valt juridisch niet meer te repareren. Een omissie in het rechtssysteem! Wie heeft daar ervaring mee?

Nu moet ik zeggen dat het wel weer enige tijd geleden is dat ik in de collegebanken zat, maar van de 'Non Compos Mentis - verklaring' had ik nog nooit gehoord. Als iemand de gevolgen van zijn (juridisch) handelen niet kan overzien om wat voor reden dan ook, zal er voor gezorgd moeten worden dat die persoon handelingsonbekwaam wordt, bijvoorbeeld door hem of haar onder curatele te stellen. Mogelijk dat zo'n verklaring daarbij helpt, maar op zichzelf is dat volgens mij niks.

Voor wat betreft de rest van je betoog: zoals al door diverse forumleden is opgemerkt, ga je totaal voorbij aan de belangen van de wederpartij.

[juliomariner]

Ik vind het hele betoog iets te makkelijk om achter te verschuilen. Maar ja we hoeven geen verantwoording voor onze daden te nemen en leningen hoeven niet terugbetaald te worden blijkt uit een ander topic.

[LekkerD1er]

Ik ben een beetje verbaasd over de felle reacties van sommigen. Het probleem dat ik hier beschrijf is echt aanzienlijk ernstiger dan menigeen zich kennelijk realiseert. Om te beginnen: Niet Aangeboren Hersenletsel begint vaak ernstig, maar kan in de loop der jaren aanzienlijk in effect afnemen. Wat wèl vaak langdurig blijft is de vergrote kwetsbaarheid in het functioneren. Dan is er plotsklaps bij iemand die je toch echt dacht om een boodschap te kunnen sturen, opeens een draadje of twee los en verdwijnt het spreekvermogen of de taalvaardigheid. Met name onder druk - tijdsdruk, stress, bedreiging - wil dit vaak gebeuren. Ten tweede: UITERAARD moeten wij allen aanspreekbaar blijven op onze verantwoordelijkheden en gaat het er niet om, dat personen met een malafide intentie zich middels een beroep op hersenletsel onder hun afspraken kunnen uitwurmen. Ten derde: het gaat hier expliciet over CIVIEL RECHT: de rechtsregels tussen personen die afspraken met elkaar hebben gemaakt. In het STRAFRECHT is er wèl een mogelijkheid om te bewijzen dat iemand die in het normale leven als een normaal functionerend persoon werd gezien, op sommige specifieke momenten plotsklaps zichzelf niet meer was ÈN daar geen grip op blijkt gehad te hebben. Deze beoordeling van de "handelingsbekwaamheid" of "het vermogen om de eigen verantwoordelijkheid te dragen" gebeurt ACHTERAF, dus nadat het in het strafrecht betwistte feit al heeft plaatsgehad; in retrospectief.
Nu het voorbeeld: een cliënt van mij is een vakbekwaam ambachtsman, wiens vaardigheden op het sociale vlak echter sterk belemmerd worden door trauma en autisme. "Nee" zeggen, iets niet doen, ruzie maken of anderszins een conflict aangaan zit niet in zijn repertoire. De werkgever waar hij 5 jaar bij werkte, vernam dat hij ziek geworden was. Diagnose: diverse ernstige lichamelijke klachten, door het UWV als werk gerelateerd aangemerkt; en een extreme burn-out.
Ondanks dat de wet stelt, dat iemand niet ontslagen mag worden tijdens ziekte, stelt de werkgever voor dan maar "als goede vrienden uit elkaar te gaan; dat is voor hemzelf toch ook het beste. Niet dan?" De werkgever stelt een VSO op, een VastStellingsOvereenkomst, waarin beide partijen verklaren gezond te zijn, niets meer van elkaar te vorderen te hebben en elkaar vrij te laten zonder nadere claims.
Mijn cliënt heeft zeer ernstige problemen met lezen en schrijven, dus ziet wel wat er voor hem neergelegd werd maar snapt het nog totaal niet en wil om die reden dan ook niks tekenen. De werkgever belt hem -tig keer per dag op - tijdens zijn ziekte thuis! - "om nog even een karweitje af te maken", en sommeert hem om ook nog maar even naar kantoor te komen. Aldaar krijgt hij weer de papieren voor zijn neus; en om zich maar te bevrijden van de druk die op hem wordt uitgeoefend, tekent hij voor akkoord. Daarna voelt hij zich toch weer onveilig en wendt hij zich tot mij om hulp.
Verdere details zijn overbodig, behalve dat ik er nu, 9 maanden na dato, nog steeds niet in geslaagd ben om de advocaten van zijn rechtsbijstandverzekering ervan te overtuigen dat deze man op dat speciale moment a.h.w. niet "compos mentis" genoeg was om te beseffen wat hij deed door te tekenen. De medische bewijslast voor zijn burn-out is niet opgetekend door een psychiater maar door een psycholoog/GGZ-praktijkondersteuner van de huisarts. Juridisch gewicht in de schaal: minder dan nul. De cliënt zit nu thuis met een bijstandsuitkering en een verwoest lichaam.
Tenslotte: waar ik hopen mag dat bovenstaand, in redelijk correct Nederlands weergegeven verhaal toch weinig ruimte voor twijfels aan mijn geestelijke-, emotionele-, intellectuele- of neurologische vaardigheden overlaat, kan ik u helaas melden dat ik na een herseninfarct al drie rechtszaken verloren heb omdat ik niet uit mijn woorden kon komen ( en inderdaad, de advocaten die mij daarin hadden moeten bijstaan, al was het alleen al door de rechter op grond van mijn gestotter en gestamel te vragen een nieuwe datum af te spreken, volledig faalden en alleen oog en oor hadden voor hun persoonlijke relaties in de rechtbank.)
Conclusie: dit kan echt iedereen overkomen, ook u! En dient daarom gevat te worden in een nieuwe regel waarin de onderbouwing voor de tijdelijke ontoerekeningsvatbaarheid van iemand die zich voor iets gecommitteerd heeft, achteraf alsnog duidelijk gemaakt kan worden.

[Nijogeth]

Maar hoe zie je dat dan voor je? Je gaat afspraken aan en die worden dan kwijt gescholden en de ander moet op de blaren zitten?

Jouw voorbeeld geeft voor mij al aan waarom dat niet gaat werken. Iemand handelt impulsief, nadat ie jaren alles heeft opgekropt. Het probleem is niet die impulsieve beslissing om maar te tekenen, maar het probleem zit al veel eerder bij zijn gebrek aan vragen om hulp.

[Moneyman]

Ik ben een beetje verbaasd over de felle reacties van sommigen.

Ik zie die felle reacties niet. Wat ik wélk zie, is inhoudelijk tegengas - waar jij overigens grotendeels niet op reageert, terwijl dat wel een vereiste is om een fatsoenlijke discussie te voeren.

Het probleem dat ik hier beschrijf is echt aanzienlijk ernstiger dan menigeen zich kennelijk realiseert.

Nou nee. Ik denk eerder dat jij een aantal instrumenten die er al lang zijn, niet (goed genoeg) op je netvlies hebt.

UITERAARD moeten wij allen aanspreekbaar blijven op onze verantwoordelijkheden en gaat het er niet om, dat personen met een malafide intentie zich middels een beroep op hersenletsel onder hun afspraken kunnen uitwurmen.

Ja, dat is leuk Maar het punt is natuurlijk dat een manier van werken die jij voorstelt, de deur wél wagenwijd openzet voor mensen met malafide intenties. En mocht je denken dat die er niet zijn: de praktijk bewijst dagelijks het tegendeel.

Nu het voorbeeld: een cliënt van mij... enz..

Hier is gewoon niet de geëigende route gevolgd. Deze VSO had prima op wettelijke gronden vernietigd kunnen worden. De wet voorziet al lang in oplossingen voor dit soort zaken.

Tenslotte: waar ik hopen mag dat bovenstaand, in redelijk correct Nederlands weergegeven verhaal toch weinig ruimte voor twijfels aan mijn geestelijke-, emotionele-, intellectuele- of neurologische vaardigheden overlaat, kan ik u helaas melden dat ik na een herseninfarct al drie rechtszaken verloren heb omdat ik niet uit mijn woorden kon komen ( en inderdaad, de advocaten die mij daarin hadden moeten bijstaan, al was het alleen al door de rechter op grond van mijn gestotter en gestamel te vragen een nieuwe datum af te spreken, volledig faalden en alleen oog en oor hadden voor hun persoonlijke relaties in de rechtbank.)

Los van de vraag of hier niet vooral sprake is van een gekleurde eigen invulling van de feitelijke situatie, is ook dit geen enkele reden om de wet aan te passen. Als er hier al een probleem is, dan is het toch vooral het probleem dat je blijkbaar geen goede advocaat had.

Conclusie: dit kan echt iedereen overkomen, ook u!

Klopt. Maar tegelijk kan vrijwel iedereen hier ook prima maatregelen voor treffen. Denk alleen al aan het bespreekbaar maken van je wensen met je naasten, en het opmaken van een levenstestament.

En dient daarom gevat te worden in een nieuwe regel waarin de onderbouwing voor de tijdelijke ontoerekeningsvatbaarheid van iemand die zich voor iets gecommitteerd heeft, achteraf alsnog duidelijk gemaakt kan worden.

Nope. Je voorgaande betoog overtuigt niet en onderbouwt niet je voorstel. En áls je al gelijk zou hebben met betrekking tot het beweerdelijke probleem, dan nog is jouw voorstel niet de oplossing. Het middel zou dan erger zijn dan de kwaal.

[dmv]

Trauma, autisme en Burnout zijn geen NAH. De beperkingen in executieve functies kunnen belemmerend zijn. Tegelijkertijd geen "vlaag van verstandverbijstering". Als deze beste persoon al zo lang werkzaam is en zijn eigen kwetsbaarheden (h)erkent, had hij hier eerder hulp bij kunnen vragen. Er is altijd nog een stuk persoonlijke verantwoordelijkheid, óók bij psychische kwetsbaarheden