[ archief ] Te weinig geld voor het indexeren van pensioen

[Peter van de Water]

Al jaren worden we bang gemaakt met het gegeven dat er te weinig geld is voor het kunnen indexeren van de pensioen. De politiek en hun rekenmeesters gebruiken hiervoor allerlei dure en ingewikkelde formules, waarbij de realiteit volledig uit het oog is verloren.

1. Als we het vermogen (ofwel de voorzieningen) van de Pensioenfondsen voorstellen als een grote pot met knikkers, dan zitten er per eind 2016 1.257 miljard knikkers in (gegevens Nederlandsche Bank). Voor het gemak laten ik het woord miljard in het vervolg even weg, want dat leest wat makkelijker. Ter vergelijking: De totale begroting van Nederland omvat 285 knikkers en die van de EU 160 knikkers.
2. Ok, we hebben dus afgerond 1250 knikkers en daarvan moeten jaarlijks knikkers (lees pensioen) van worden uitgekeerd, thans 30 (gegevens Nederlandsche Bank) en vermoedelijk i.v.m. de vergrijzing de komende jaren oplopend tot zo’n 40 knikkers per jaar. Indien de pensioenfondsen geen inkomsten zouden hebben kunnen ze dat ca. 35 jaar volhouden (1250 gedeeld door 35).

3. Gelukkig hebben de pensioenfondsen ook nog inkomsten, premie ook ca. 30 knikkers (vermoedelijk de komende jaren afnemend tot stel 20 knikkers) en daarnaast nog opbrengsten uit beleggingen e.d. , waardoor ze de afgelopen 10 jaar gemiddeld zelfs nog, na uitkering van de pensioenen, ca 19 knikkers aan de grote pot konden toevoegen.

4. Als we nu eens er van uitgaan (doemscenario) dat de inkomsten (premie en beleggingen) in de toekomst niet meer zullen bedragen dan stel 35 knikkers = gelijk aan de gemiddelde te betalen pensioenen, dan is de simpele conclusie dat de huidige knikkerpot tot in lengte van jaren gevuld zal zijn met die 1250 stuks die er nu zijn. De jongeren van nu hoeven zich dus geen zorgen te maken over hun pensioen!

5. De politiek komt dan met allerlei verhalen over de babyboom (effect is dat er dan de komende jaren extra knikkers moeten worden uitgekeerd, naar verwachting 30% meer, hé dat is gelijk aan mijn aanname hiervoor ; 30 knikkers + 30% = 40 knikkers). Ook verwacht de politiek dat er in de toekomst minder premieknikkers zullen binnen rollen, voor mij reden om de binnenkomende en uitgaande knikkers gelijk te houden (4.)

6. Een ander gegeven is dat de gemiddelde leeftijd in Nederland de komende jaren geleidelijk aan zal toenemen. Volgens het CBS neemt de gemiddelde levensverwachting van thans 81,77 jaar toe tot 88,19 in het jaar 2060. Een persoon van thans 65 jaar mag, op basis van dezelfde tabel hopen dat hij gemiddeld ongeveer 85 jaar oud wordt, en hij/zij kan dus, met de huidige AOW leeftijd, hopen nog zo 19 jaar van zijn/haar pensioen te kunnen genieten. Voor het jaar 2060, (AOW leeftijd 70 jaar?) , zou je dan nog gemiddeld ca. 20 jaar van je pensioen kunnen genieten.

7. Als ik met al deze gegevens en ook aannames naar de knikker pot blijf kijken, dan komt bij mij toch de vraag boven; Waarom moeten we nu toch ook weer zoveel knikkers blijven bewaren en kunnen we niet wat meer knikkers aan pensioenen uitgeven. De politiek wil dit (nog) niet en gunt de gepensioneerden dus geen behoud van koopkracht !! Andere (foutieve??) gedachte mijnerzijds; Heeft de politiek een geheime agenda en wil ze straks een groot deel van de knikkers (eigendom van alle deelnemers in de pensioenfondsen) gaan gebruiken voor mooie plannetjes, aanvullen van tekorten in hun knikkerbegroting, of erger nog een deel gaan afstorten in de grote (grotendeels) lege Europese knikkerpot.

Hopelijk is mijn verhaal voor iedereen duidelijk en wie het juiste antwoord weet mag het zeggen, maar de indexatie achterstand op de pensioenen moet m.i. per direct worden ingelopen. Een knappe kop die zegt dat ik ongelijk heb, ja behalve als de hemel omlaag valt.

[sjohie]

Al jaren worden we bang gemaakt met het gegeven dat er te weinig geld is voor het kunnen indexeren van de pensioen. De politiek en hun rekenmeesters gebruiken hiervoor allerlei dure en ingewikkelde formules, waarbij de realiteit volledig uit het oog is verloren.

1. Als we het vermogen (ofwel de voorzieningen) van de Pensioenfondsen voorstellen als een grote pot met knikkers, dan zitten er per eind 2016 1.257 miljard knikkers in (gegevens Nederlandsche Bank). Voor het gemak laten ik het woord miljard in het vervolg even weg, want dat leest wat makkelijker. Ter vergelijking: De totale begroting van Nederland omvat 285 knikkers en die van de EU 160 knikkers.
2. Ok, we hebben dus afgerond 1250 knikkers en daarvan moeten jaarlijks knikkers (lees pensioen) van worden uitgekeerd, thans 30 (gegevens Nederlandsche Bank) en vermoedelijk i.v.m. de vergrijzing de komende jaren oplopend tot zo’n 40 knikkers per jaar. Indien de pensioenfondsen geen inkomsten zouden hebben kunnen ze dat ca. 35 jaar volhouden (1250 gedeeld door 35).

3. Gelukkig hebben de pensioenfondsen ook nog inkomsten, premie ook ca. 30 knikkers (vermoedelijk de komende jaren afnemend tot stel 20 knikkers) en daarnaast nog opbrengsten uit beleggingen e.d. , waardoor ze de afgelopen 10 jaar gemiddeld zelfs nog, na uitkering van de pensioenen, ca 19 knikkers aan de grote pot konden toevoegen.

4. Als we nu eens er van uitgaan (doemscenario) dat de inkomsten (premie en beleggingen) in de toekomst niet meer zullen bedragen dan stel 35 knikkers = gelijk aan de gemiddelde te betalen pensioenen, dan is de simpele conclusie dat de huidige knikkerpot tot in lengte van jaren gevuld zal zijn met die 1250 stuks die er nu zijn. De jongeren van nu hoeven zich dus geen zorgen te maken over hun pensioen!

5. De politiek komt dan met allerlei verhalen over de babyboom (effect is dat er dan de komende jaren extra knikkers moeten worden uitgekeerd, naar verwachting 30% meer, hé dat is gelijk aan mijn aanname hiervoor ; 30 knikkers + 30% = 40 knikkers). Ook verwacht de politiek dat er in de toekomst minder premieknikkers zullen binnen rollen, voor mij reden om de binnenkomende en uitgaande knikkers gelijk te houden (4.)

6. Een ander gegeven is dat de gemiddelde leeftijd in Nederland de komende jaren geleidelijk aan zal toenemen. Volgens het CBS neemt de gemiddelde levensverwachting van thans 81,77 jaar toe tot 88,19 in het jaar 2060. Een persoon van thans 65 jaar mag, op basis van dezelfde tabel hopen dat hij gemiddeld ongeveer 85 jaar oud wordt, en hij/zij kan dus, met de huidige AOW leeftijd, hopen nog zo 19 jaar van zijn/haar pensioen te kunnen genieten. Voor het jaar 2060, (AOW leeftijd 70 jaar?) , zou je dan nog gemiddeld ca. 20 jaar van je pensioen kunnen genieten.

7. Als ik met al deze gegevens en ook aannames naar de knikker pot blijf kijken, dan komt bij mij toch de vraag boven; Waarom moeten we nu toch ook weer zoveel knikkers blijven bewaren en kunnen we niet wat meer knikkers aan pensioenen uitgeven. De politiek wil dit (nog) niet en gunt de gepensioneerden dus geen behoud van koopkracht !! Andere (foutieve??) gedachte mijnerzijds; Heeft de politiek een geheime agenda en wil ze straks een groot deel van de knikkers (eigendom van alle deelnemers in de pensioenfondsen) gaan gebruiken voor mooie plannetjes, aanvullen van tekorten in hun knikkerbegroting, of erger nog een deel gaan afstorten in de grote (grotendeels) lege Europese knikkerpot.

Hopelijk is mijn verhaal voor iedereen duidelijk en wie het juiste antwoord weet mag het zeggen, maar de indexatie achterstand op de pensioenen moet m.i. per direct worden ingelopen. Een knappe kop die zegt dat ik ongelijk heb, ja behalve als de hemel omlaag valt.

Dit legt het verhaal achter de (lage) rekenrente wel aardig goed uit. Verder is het een oerconservatief systeem, wat er itt bijvoorbeeld het veel meer door de staat gedragen systeem van de Grieken, of het meer zelf doen via beleggingen in de VS, ervoor gezorgd heeft dat "wij" nu nog steeds een degelijk pensioen hebben, en het daar sappelen is voor veel mensen. In Griekenland moest de overheid ineens pensioenen met tientallen procenten jaar op jaar korten, en in de VS raken medewerkers bij een faillissement, bijvoorbeeld dat grote van Enron, hun hele in aandelen van de werkgever belegde pensioengeld kwijt.

Nee, dan heb ik liever het systeem zoals wij het hebben, het is netjes door de crisis gekomen, en biedt ook werkenden nu, in de toekomst een werkbaar pensioen. En ja het kan met risicovollere beleggingen harder groeien, en ja veel mensen denken dat het wel wat meer kan, maar grosso modo vind ik het een prima werkend systeem.

[Peter van de Water]

Sjohie, duidelijk, maar wel jammer dat je de huidige gepensioneerden en hun opgelopen achterstand in koopkracht niet noemt in je reactie, mogen zij er niets bij hebben, zoals ik heb aangegeven?

[staraad]

Het ligt toch nog `iets`complexer, die opgelopen achterstand geldt net zo goed voor toekomstige gepensioneerden......

[Peter van de Water]

Staraad, dat klopt, ook hun pensioentoezegging zal gelijktijdig moeten worden aangepast, zal zeker welke enkele knikkers kosten, doch ondergraaft de kern van mijn verhaal niet.

[Mk]

Even los van dat ik niet weet of de (veronderstelde) aantallen knikkers kloppen maak je in ieder geval de denkfout dat er 1 pot knikkers is. In werkelijkheid zijn er tientallen (misschien wel meer) potten en potjes. En elk van die potjes heeft eigen deelnemers met eigen statistieken en prestaties qua rendement.

De verwachtingen mbt het benodigde aantal knikkers maken de pensioenfondsen ook. Die vertrouw ik eerlijk gezegd meer dan jouw knikkerverhaal. Dat ze daarbij rekening moeten houden met een laag verwacht rendement vind ik eigenlijk wel prettig. Dan maar pas indexeren als de golf weg is die bijna geen premie heeft betaald maar wel al lekker met 55 jaar eruit ging.

[Peter van de Water]

Beste MK, ik sluit zeker de mogelijk niet uit dat enkele pensioenfonds mogelijk minder presteren, maar als je het verhaal terug vertaalt naar deze pensioenfondsen, dan zul je ongetwijfeld tot de conclusie komen dat ze, ondanks het feit dat ze niet volledig aan de huidige door de politiek gestelde regels voldoen (geknutseld opgelegd laag rendement (gevolg van het beleid van de ECB) met daarbij behorende te lage dekkingsgraad) toch over meer dan voldoende vermogen beschikken om ook te kunnen indexeren in dit knikker verhaal. Om dan voorts maar niet te indexeren voordat de golf weg, getuigt niet bepaald van een sociaal gevoel, want die mensen hebben wel premie moeten betalen. En de relatieve enkeling die al met z'n 55 met pensioen ging heeft dan wel minder pensioen kunnen opbouwen, dan iemand die tot z'n 65e heeft doorgewerkt.

[Mk]

De vraag is of die mensen niet relatief te weinig premie hebben betaald. De huidige lage rente is misschien wel het nieuwe normale rentepeil. Of in ieder geval was de 4% van vroeger te hoog. Dat zou sowieso al betekenen dat iedereen die nu met pensioen is vroeger te weinig heeft opgebouwd.

De huidige lage rente zorgt ervoor dat een fonds alleen kan indexeren als het beleggingsrendement in een bepaald jaar voldoende is geweest. Er zijn ook genoeg fondsen die dat doen.

[kweenie]

Peter, je gaat aan een paar belangrijke zaken voorbij. Zo bouwen mensen tegenwoordig veel meer pensioen op dan pak m het veertig jaar geleden. Je komt er dus niet als die zaak met knikkers niet of nauwelijks groter wordt. Ter indicatie, het totaal aan aanspraken is de afgelopen tien jaar ongeveer verdubbeld.

Verder houd ik er niet van om de huid te verkopen voor de beer geschoten is. Dus pas indexeren als er ook echt een overschot is. Zit er werkelijk (te) veel geld in de pensioenpotten? Bijvoorbeeld omdat er structureel veel meer rendement wordt behaald? Dan komt er vanzelf meer ruimte om te indexeren. Maat om bij voorbaat al met toekomstige meevallers rekening te gaan houden.... Dat heeft in het verleden niet bepaald tot goede resultaten geleid.

[sjohie]

Sjohie, duidelijk, maar wel jammer dat je de huidige gepensioneerden en hun opgelopen achterstand in koopkracht niet noemt in je reactie, mogen zij er niets bij hebben, zoals ik heb aangegeven?

Mwoa, die hebben al het "voordeel" dat hun pensioendaling tov andere landen een scheet in een tornado was, een paar procent op jaarbasis is niet zoveel als je weet dat ~2000km verderop, nog steeds in de EU overigens, het met 20 tot 30% naar beneden ging, en dat jaar op jaar. Mijn ouders zijn bijelkaar ~10% kwijt geraakt in de hele crisis, jammer en zeker wel merkbaar, maar komend jaar komt er vml weer iets bij, waar hun Griekse vrienden, en leeftijdgenoten, meer dan 50% kwijt zijn, en er voorlopig helemaal niks bij gaan krijgen. Zij hebben dus veel minder verloren dan lotgenoten elders.

In dat kader vind ik ook dat die groep ook een deel van de verantwoordelijkheid mag dragen, daarmee bedoel ik dat hún generatie zich niet allerbeste rentmeesters hebben getoond van het door hun ouders opgetuigde pensioensysteem, en de huidige werkenden dragen door bijvoorbeeld het invoeren van het middelloon pensioen en de hogere premies ook al hun steentje bij aan het werkbaar houden van het héle systeem, dus ook voor de mensen die er nu al van genieten. Dit heb ook wel met mijn ouders besproken, en die waren het daar, weliswaar schoorvoetend, ook wel wat mee eens.

Ik ben dus voorstander van gedeelde smart, want solidariteit werkt wat mij betreft in dit geval twee kanten op.

[Peter van de Water]

1. Bij de meeste bedrijven met een CAO werd je automatisch, als 25 jaar werd of eerder ging trouwen, opgenomen in een pensioenfonds, zo ook bij mij in 1975. Al die jaren werd en wordt er dus voor werknemers en werkgevers pensioenpremie afgedragen. Eerst was er de eindloonregeling en later werd die keurig (na aanpassing van de pensioenwet) aangepast naar de zgn. middelloonregeling, waardoor je, incl. de AOW nooit meer zou kunnen krijgen dan ca. 70% van je salaris. Deze mensen hebben dus wel al die jaren premie afgedragen (dat zijn dus de babyboomers, die nu van hun pensioen hopen te kunnen genieten of dat binnenkort gaan doen.
Vanaf 2006 zijn de financiële gegevens van alle pensioenfondsen goed in beeld en dan zie je dat de knikkerpot is toegenomen van 500 knikkers toen tot 1250 knikkers toen. Uit het kasstromenoverzicht, zeg maar het huishoudboekje van de pensioenfondsen blijkt dat ze vanaf 2006 ieder jaar gemiddeld, na uitbetaling van de pensioenen, 19 knikkers hebben overgehouden. Ook bij een forse stijging van de pensioenen, verwachtte toename door babyboom van 30% houden ze in principe nog steeds ieder jaar enkele knikkers over en blijft de totale pot volledig in stand, want ook in de toekomst moet er premie worden betaald door de huidige generatie en ook door onze kleinkinderen etc. en maken de fondsen hun rendement.
Mijn stellingname is alleen dat de huidige pot zo groot is, dat er best ruimte is voor het inlopen van de indexerings/koopkracht achterstand.
2. Een vergelijking met bijv. de inwoners van Griekenland is in deze niet zinvol. Hun belasting en pensioenstelsel is totaal anders dan bij ons en uit wat ik zo gelezen heb zou de betalingsmoraliteit v.w.b. belastingen daar erg laag zijn, met alle gevolgen van dien. Om nu onze gepensioneerden, die trouw wel belastingen en premie hebben betaald te moeten straffen, omdat ze dat in Griekenland niet hebben gedaan, is volstrekt absurd. Niemand durft daar bijvoorbeeld de scheepsmagnaten e.d. echt aan te pakken en daar zit juist het geld.
3. Over het door de overheid opgelegde rendement waarmee de pensioenfondsen moeten rekenen (duidelijk is anders dan het werkelijk behaalde rendement) wil ik het volgende zeggen: Midden in de afgelopen financiële crisis heeft de Europese Centrale Bank (ECB) besloten om, ter stimulering van de economie in de EU, de rente fors te verlagen en daarnaast miljarden euro's uit te geven om slechte bancaire leningen e.d. uit het zuid van Europa op te kopen. Het gevolg hiervan was en is nog steeds dat je op een spaarrekening nauwelijks meer rente ontvangt en anderzijds de hypotheekrente ook fors omlaag ging, met als gevolg een 2e hype op de woningmarkt, met alle risico's van dien.
De politiek heeft toen in haar 'wijsheid' besloten om de rekenrente, waarmee de fondsen hun rendement moeten berekenen, ook fors omlaag te brengen. Ze hebben echter vergeten dit bijvoorbeeld ook de voor belastingdienst te voeren, getuige het nieuwe tarief voor de vermogensrendementsheffing. De belasting gaat er van uit dat je tot € 100.000,- een rendement haalt van 1,63% en daar boven een rendement van 5,39%. Onze overheid meet dus duidelijk met meerdere maten die haar goed uitkomen. Het verschil tussen het door de overheid opgelegde rendement en het werkelijk behaalde rendement is evident, maar daar mogen de pensioenfondsen van de overheid niet mee rekenen. (die hebben het m.i. niet op met die lastige ouderen)

[sjohie]

1. Bij de meeste bedrijven met een CAO werd je automatisch, als 25 jaar werd of eerder ging trouwen, opgenomen in een pensioenfonds, zo ook bij mij in 1975. Al die jaren werd en wordt er dus voor werknemers en werkgevers pensioenpremie afgedragen. Eerst was er de eindloonregeling en later werd die keurig (na aanpassing van de pensioenwet) aangepast naar de zgn. middelloonregeling, waardoor je, incl. de AOW nooit meer zou kunnen krijgen dan ca. 70% van je salaris. Deze mensen hebben dus wel al die jaren premie afgedragen (dat zijn dus de babyboomers, die nu van hun pensioen hopen te kunnen genieten of dat binnenkort gaan doen.
Vanaf 2006 zijn de financiële gegevens van alle pensioenfondsen goed in beeld en dan zie je dat de knikkerpot is toegenomen van 500 knikkers toen tot 1250 knikkers toen. Uit het kasstromenoverzicht, zeg maar het huishoudboekje van de pensioenfondsen blijkt dat ze vanaf 2006 ieder jaar gemiddeld, na uitbetaling van de pensioenen, 19 knikkers hebben overgehouden. Ook bij een forse stijging van de pensioenen, verwachtte toename door babyboom van 30% houden ze in principe nog steeds ieder jaar enkele knikkers over en blijft de totale pot volledig in stand, want ook in de toekomst moet er premie worden betaald door de huidige generatie en ook door onze kleinkinderen etc. en maken de fondsen hun rendement.
Mijn stellingname is alleen dat de huidige pot zo groot is, dat er best ruimte is voor het inlopen van de indexerings/koopkracht achterstand.
2. Een vergelijking met bijv. de inwoners van Griekenland is in deze niet zinvol. Hun belasting en pensioenstelsel is totaal anders dan bij ons en uit wat ik zo gelezen heb zou de betalingsmoraliteit v.w.b. belastingen daar erg laag zijn, met alle gevolgen van dien. Om nu onze gepensioneerden, die trouw wel belastingen en premie hebben betaald te moeten straffen, omdat ze dat in Griekenland niet hebben gedaan, is volstrekt absurd. Niemand durft daar bijvoorbeeld de scheepsmagnaten e.d. echt aan te pakken en daar zit juist het geld.
3. Over het door de overheid opgelegde rendement waarmee de pensioenfondsen moeten rekenen (duidelijk is anders dan het werkelijk behaalde rendement) wil ik het volgende zeggen: Midden in de afgelopen financiële crisis heeft de Europese Centrale Bank (ECB) besloten om, ter stimulering van de economie in de EU, de rente fors te verlagen en daarnaast miljarden euro's uit te geven om slechte bancaire leningen e.d. uit het zuid van Europa op te kopen. Het gevolg hiervan was en is nog steeds dat je op een spaarrekening nauwelijks meer rente ontvangt en anderzijds de hypotheekrente ook fors omlaag ging, met als gevolg een 2e hype op de woningmarkt, met alle risico's van dien.
De politiek heeft toen in haar 'wijsheid' besloten om de rekenrente, waarmee de fondsen hun rendement moeten berekenen, ook fors omlaag te brengen. Ze hebben echter vergeten dit bijvoorbeeld ook de voor belastingdienst te voeren, getuige het nieuwe tarief voor de vermogensrendementsheffing. De belasting gaat er van uit dat je tot € 100.000,- een rendement haalt van 1,63% en daar boven een rendement van 5,39%. Onze overheid meet dus duidelijk met meerdere maten die haar goed uitkomen. Het verschil tussen het door de overheid opgelegde rendement en het werkelijk behaalde rendement is evident, maar daar mogen de pensioenfondsen van de overheid niet mee rekenen. (die hebben het m.i. niet op met die lastige ouderen)

Als je me bij jouw punt 2 verwijt dingen met elkaar te vergelijken waar dat niet echt zou kunnen, moet je dat zelf bij punt 3 ook niet doen. Rendement op pensioenen, die oa in het kader van maatschappelijk en milieutechnisch verantwoord bijna nergens meer in kunnen beleggen, en gehouden zijn aan vele regels en bepalingen vanuit de overheid, kan je niet vergelijken met iemand die vermogen particulier belegd, en aandelen in de lekker goed renderende farmaceuten, defensie conglomeraten en oliebedrijven wél kan opnemen in de portefeuille, zonder dat er mensen moord en brand over schreeuwen.

Ik noemde 2 voorbeelden van landen waar het inderdaad anders, maar volgens alle objectieve maatstaven ook sléchter is geregeld als hier. Lomp gezegd, mijn ouders zijn veul liever pensionado hier in Nederland, dan in Griekenland of in de VS waar ze vrienden hebben die het veel slechter hebben.

[kweenie]

Het verschil tussen het door de overheid opgelegde rendement en het werkelijk behaalde rendement is evident, maar daar mogen de pensioenfondsen van de overheid niet mee rekenen.

Terecht. De rekenrente is wat er met grote waarschijnlijkheid in elk geval aan rendement kan worden behaald. En de aanspraken die daaruit volgen is dus wat de pensioenfondsen ook zonder al te veel risico kunnen toezeggen. Wordt er meer rendement behaald, wat op termijn ook wel waarschijnlijk is, maar wat alles behalve zeker is, dan pas kan dat extra rendement gebruikt worden voor bijvoorbeeld toeslagen.

En dus niet andersom, dat die extra mogelijke toekomstige rendementen alvast bij voorbaat worden opgesoupeerd voordat zeker is dat ze worden behaald.

[Peter van de Water]

Even voor de duidelijkheid. Ik ga niet uit van het toekomstige rendement, het enige waar ik echt naar kijk is die gigantische pensioenpot, waar momenteel meer dan 4x de jaarlijkse van de Nederlandse Staat in zit (om precies te zijn is de pot 4,3 zo groot als onze begroting). En niemand kan mij wijs maken dat er in de pensioenpot van € 1.250.000.000.000,- geen ruimte zou zitten om de verloren koopkracht voor de gepensioneerden in te halen. In mijn betoog geef ik ook aan dat al zouden er niet meer inkomsten zijn dan de uitgaven aan pensioenuitkeringen, dan blijft die pot tot in lengte van jaren bestaan. Dus....

[Mk]

Als niemand jou dat ‘wijs kan maken’ dan heeft discussie weinig zin. Grote getallen blijven lastig. Er zijn ongeveer 12 mln Nederlanders van 25 jaar en ouder. Stel dat 10 mln recht hebben op pensioen nu of in de toekomst. Dan is er dus gemiddeld maar 125K per persoon beschikbaar.

[Erthanax]

Maar dat geldt dan alleen als er geen inkomsten zouden zijn. Over dertig jaar weten we of de rekenrente van vandaag te laag was. Grote voorzichtigheid vind ik niet verkeerd in dit opzicht. Overigens zijn er pensioenfondsen die een rendement behalen dat hoger is dan de rekenrente, dat weer wel. En al mogen de meeste pensioenfondsen niet indexeren, dat betekent niet dat het armlastige organisaties zijn.
De overheid verandert ook nog wel eens van standpunt. Ik kan me herinneren dat de minister van financiën kapitaal wilde confisqueren, omdat de pensioenfondsen volgens hem (toen) veel te veel in kas hadden. Dat ging gelukkig niet door.

[sjohie]

Even voor de duidelijkheid. Ik ga niet uit van het toekomstige rendement, het enige waar ik echt naar kijk is die gigantische pensioenpot, waar momenteel meer dan 4x de jaarlijkse van de Nederlandse Staat in zit (om precies te zijn is de pot 4,3 zo groot als onze begroting). En niemand kan mij wijs maken dat er in de pensioenpot van € 1.250.000.000.000,- geen ruimte zou zitten om de verloren koopkracht voor de gepensioneerden in te halen. In mijn betoog geef ik ook aan dat al zouden er niet meer inkomsten zijn dan de uitgaven aan pensioenuitkeringen, dan blijft die pot tot in lengte van jaren bestaan. Dus....

Nou, in die pensioenpot zat ~1000 miljard te weinig rond 2009, daarom is de AOW leeftijd verhoogd, waar de pensioenleeftijd langzaam achteraan gaat, zijn er jaren van geen indexatie, of zelfs een paar procent verlaging geweest, zijn de middelloon pensioenen ingevoerd, en de premies verhoogd. Dingen die we veel beter 25 jaar eerder hadden kunnen doen, zie mijn opmerking over rentmeesterschap eerder.

De overheid bewaakt dit, in mijn ogen terecht, met een conservatieve bril op. In je betoog mis ik overigens inflatie, los van alle keren "stel" en "vermoedelijk" oftewel aannames die je bezigt in je bierviltje berekeningen, die oh hoe verrassend, er op uit komen dat er wel wat geld bij kan.

[kweenie]

niemand kan mij wijs maken dat er in de pensioenpot van € 1.250.000.000.000,- geen ruimte zou zitten om de verloren koopkracht voor de gepensioneerden in te halen.

Die indruk had ik al, dat je daar niet van te overtuigen bent. "Het klinkt veel, dus dat kan wel wat van af." Er zit ongeveer twee keer het nationaal inkomen in de pensioenpotten. Is dat veel? Dat betekent dus dat er gemiddeld van iedereen ongeveer twee jaarsalarissen in de pensioenpotten zit. Om ongeveer twintig jaar lang pensioenen van uit te keren. Dat lijkt mij niet overdreven veel.

[Peter van de Water]

De reacties op mijn stellingname zijn heel interessant en soms ook leerzaam. Wel wil ik nog een paar punten aanscherpen.
Pensioenopbouw; obv middelloon wordt 70% daarvan opgebouwd voor het pensioen, echter dit wordt gekort met de AOW franchise van € 13.344,- (gegevens 2018), waardoor iemand met een salaris van € 30.000,- bij een pensioenfonds een pensioen kan opbouwen van globaal (70% van € 30.000,- minus de AOW franchise € 13.344,=) ca. € 7.700,-, waarnaast hij of zij dan ook nog de AOW ontvangt. Rekeninghoudend met de gemiddelde levensverwachting na de pensioendatum van stel 20 jr zou er op de pensioendatum dus globaal € 155.000,- moeten zijn opgebouwd.
Stel voorts dat er in 2040 4 miljoen pensioengerechtigden zijn, met een gemiddeld opgebouwd pensioen van stel € 200.000,- dan zou er totaal € 800 miljard in de pot moeten zitten, alleen niet iedere pensioengerechtigde is dan even oud, gemiddeld zou de resterende levensverwachting dus op 10 jaar kunnen liggen, maar voor de beeldvorming ga ik uit van 15 jaar, waardoor er 25% minder in de pot hoeft te zitten, ofwel € 600 miljard.
Na het jaar 2040 neemt het aantal pensioengerechtigden weer geleidelijk af, waarmee de reservepot minder groot kunnen worden.
Feitelijk blijft er obv premiebetalingen en rendementen zelfs nog meer in de pot over, waardoor m.i. behoud van koopkracht mogelijk is en blijft.
Een ander, niet in mijn verhaal opgenomen, feit is dat de hui

[Jefdus]

Het punt is alleen dat de pot niet significant kleiner mag worden, omdat er ook genoeg reserve in dient te blijven voor toekomstige generaties. Je kunt dus niet zeggen dat een pot van 800 miljard in 2040 voldoende is. Als dat het geval zou zijn, zou in jouw voorbeeld de pot dus helemaal leeg gaan puur aan de mensen die op dat moment pensioen ontvangen. Een beetje jammer voor degenen die na hun komen...

Je zou kunnen zeggen dat de huidige uitkering gedragen moet worden door de huidige inleg + inkomsten uit rendement. Dit werkt echter alleen als de toekomstige uitkeringen niet zullen stijgen. En we weten allemaal dat dat wel het geval gaat zijn, aangezien door de vergrijzing meer mensen in de toekomst pensioen zullen ontvangen en waarschijnlijk omdat individuen meer pensioen zullen ontvangen omdat het huidige (en toekomstige) loonpeil hoger is dan het loonpeil van 20 of 10 jaar geleden. Het is dan dus niet genoeg als inleg + rendement gelijk is aan de uitkering. Er zal nog meer bij moeten om ook al te reserveren voor de toekomstige stijgende uitkering. En aangezien er door de vergrijzing ook minder werkenden zullen zijn die inleg betalen, moet de pot nog verder groeien.