2 op 3 zou liever minder spullen hebben - waarom doen we ze niet weg?

Spullen. Véél spullen hebben de meeste Nederlanders. En we kopen iedere dag meer, getuige de winkels die maar nieuwe collecties blijven ontwikkelen en de eindeloze stroom bezorgdiensten die af en aan rijden.

Ook de markt voor opslagbedrijven groeit hier hard. Een van de grote aanbieders wil de komende 10 jaar van 44 naar 240 locaties groeien in Nederland, zo schreef het AD begin dit jaar. We hebben zoveel spullen dat we ze niet in ons huis kwijt kunnen.

Hoog tijd om eens te onderzoeken hoe dit zo komt, hoe blij mensen nou echt met hun spullen zijn, en wat hun ervaringen zijn met betaalde opslag. Eerst wat harde cijfers uit het Radar Panelonderzoek onder bijna 19.000 deelnemers:

Bekijk ook onze video op Instagram over de onderzoeksresultaten ↓Daaronder loopt de tekst verder.

Waarom kopen we zo veel spullen?

Waarom kopen we zo veel dingen die we niet nodig hebben, niet gebruiken en waar we eigenlijk liever vanaf willen? Volgens Reint Jan Renes, lector Psychologie voor een Duurzame Stad aan de Hogeschool van Amsterdam, komt dat door twee dingen.

“Om te beginnen zit het in onszelf. We worden simpelweg blij van nieuwe spullen kopen of bestellen. Tegelijkertijd balen we ook van onszelf als we een winkel uitlopen met 20 dingen die we niet nodig hebben. Het niet kopen van spullen vraagt om een soort zelfregulering, en daar zijn we als mensen niet heel goed in.”

En dan komt de rol van reclame om de hoek kijken. “Reclame creëert het idee dat je iets wilt kopen en dat je gelukkig wordt als je het hebt. En dan komen daar vaak ook nog allerlei kortingen bij kijken, wat het extra aantrekkelijk maakt om dingen te kopen.”

Al die verleidingen kun je best een tijdje weerstaan, maar omdat je zo veel verleiding ziet op een dag geef je toch toe. Renes vertelt bovendien dat we met z’n allen een norm hebben gecreëerd dat spullen kopen oké en leuk is. “We onderschatten hoe normaal we het vinden dat we massaal spullen kopen.”

Slechts 2 procent heeft helemaal geen enkel spulletje waar ze niets of nauwelijks iets mee doen. De helft heeft weinig ongebruikte spullen, maar de andere helft heeft er redelijk wat, of zelfs veel.

Bijna driekwart van de invullers heeft een huisgenoot. Huisgenoten blijken een bron van ongebruikte spullen: 84 procent geeft aan dat hun huisgenoot ongebruikte spullen heeft.

De meest gebruikte plekken om spullen op te slaan zijn:

1. De zolder (62%)
2. Bijgebouw (schuur, garage, tuinkast) (54%)
3. Berging (51%)
4. Kelder of trapkast (34%)
5. Onder meubels (bijvoorbeeld onder je bed) (17%)

4 procent heeft een betaalde opslag (bijna 700 mensen). Nog eens 3 procent (bijna 600 mensen) een onbetaalde. Bijvoorbeeld bij ouders op zolder of bij kinderen in de berging. Meerdere mensen geven aan dat zij zelf een (slaap)kamer over hebben. Of je dat onbetaald kunt noemen is nog maar de vraag: woonruimte is ook niet gratis, ook al betaalde je dat sowieso al.

71 procent heeft spullen die ze weinig nodig hebben, maar wel met regelmaat gebruiken. Denk hierbij aan seizoenskleding, vakantiespullen of bijvoorbeeld schaatsen.

Bijna de helft, 47 procent, heeft spullen waar ze niets mee doen en ook niets mee gáán doen, maar die ze toch bewaren. Veel mensen noemen fotoboeken die nooit worden ingekeken, spullen van overleden ouders en opa’s en oma’s, en kinderwerkjes.

Bewaren voor later. Misschien.

1 op de 3 bewaart spullen voor later: ze gaan er nu niets mee doen, maar (misschien) in de toekomst wel. Zoals deze paneldeelnemers toelichten:

• “Ik bewaar nog maar even, je weet maar nooit, of iemand anders het nog eens kan gebruiken, of wij zelf later ooit nog eens.”
• “Misschien nog als ik weer afval (ben 3 maten gegroeid).”
• “Gewoon wat voorbeelden; Een grote doos LEGO. Maar misschien worden we ooit opa en oma...”
• “Leesboeken die ik 1x gelezen heb die ik misschien nog eens ooit lees.”
• “Koop graag op rommelmarkten en weet vaak niet direct wat ik ermee wil, maar kan ze niet laten staan. Soms komen ze alsnog van pas. We hebben 4 kamers over, die fungeren ook als opslag.”
• “Ovens van Blokker, toen ze failliet gingen sterk afgeprijsd.”
• “Ik zeg altijd tegen mensen ‘mijn zolder is net het magazijn van de Action’... Er ligt veel te veel. En een heel groot percentage is ongebruikt. Kleding, speelgoed (heb ook wel een cadeaukast staan voor verjaardagen/feestjes waar ik ongebruikt en nieuw speelgoed in leg dat ik in uitverkoop koop) Heel veel ongebruikte spullen zou ik graag verkopen maar ontbreekt me aan tijd en energie om eraan te beginnen…”

2 op de 3 paneldeelnemers noemt een mogelijk gebruik in de toekomst als reden om ongebruikte spullen te bewaren. De meest genoemde reden, door 71 procent, is dat de spullen emotionele waarde hebben.

Redenen om ongebruikte spullen te bewaren zijn:

1. Emotionele waarde (71%)
2. "Ik weet niet zeker of ik het écht nooit meer zal gebruiken" (66%)
3. Geen zin/tijd om op te ruimen (28%)
4. Voor anderen die het mogelijk kunnen gebruiken (22%)
5. Voor onderdelen (15%)
6. “Ik wil het eigenlijk repareren” (9%)

Ook zijn er mensen die spullen verzamelen om ze weer te verkopen: “Neem ze mee naar een kofferbak verkoop.”

Langer dan 20 jaar niet gebruikt

Hoewel veel mensen aangeven dat ze spullen hebben die ze niet vaak, maar wel regelmatig gebruiken, heeft 85 procent spullen waar ze langer dan een jaar niets mee gedaan hebben. Bijna de helft spullen die al langer dan 5 jaar ongebruikt zijn. 1 op de 5 heeft zelfs spullen waar al langer dan 20 jaar niets mee gebeurd is.

Wat er zoal zolang niet gebruikt wordt? Dit zijn zaken die veel worden genoemd:

• Boeken om te herlezen
• Werkjes van kinderen (of eigen kindertekeningen)
• Administratie
• Waardevolle spullen die niet gebruikt worden, zoals zilveren bestek
• Trouwjurken
• Restanten van bouwmaterialen

Bij sommigen bestaat nog steeds de hoop dat het alsnog wordt gebruikt, zoals deze paneldeelnemer aangeeft: “Speelgoed op zolder van toen ik klein was. Ik ben inmiddels bijna dertig en hoop dat als ik kinderen krijg, mijn kinderen er veel plezier aan gaan beleven.” En dat gebeurt ook weleens: “Babybadje. Maar nu na 10 jaar toch weer gebruikt.”

De ballast van je spullen

Maar liefst 2 op de 3 mensen zouden liever minder spullen willen. Voor 1 op de 3 voelt het hebben van spullen waar je niet of nauwelijks iets mee doet als een ballast: zij vinden het vervelend om deze spullen te hebben.

"Veel te veel om op te noemen. Ben nu wel aan het opruimen maar het is zoveel dat het bijna onbegonnen werk is. Al heel veel weggegooid maar er zijn toch altijd dingen die je wilt bewaren. Maar het wordt wel tijd om daar langzaam mee te beginnen (leeftijd 60)"

- Paneldeelnemer over de ballast van spullen

Opruimcoach: maak kleine stapjes

Opruimcoach Lammy Wolfslag van Mijn Opruimcoach verbaast het niet dat mensen spullen niet weggooien terwijl ze ze als ballast bestempelen. Ze heeft er meerdere verklaringen voor. “Ten eerste is de berg vaak te hoog. Mensen weten simpelweg niet waar ze moeten beginnen en beginnen daarom ook niet”, vertelt ze.

Daarnaast kan het soms confronterend zijn om spullen op te ruimen. “Je wordt niet alleen geconfronteerd met het feit dat je deze spullen nog steeds niet opgeruimd hebt, je wordt misschien ook herinnerd aan een lastige periode in je leven door spullen op te ruimen die je toen gebruikte. Het kan lastig zijn om daarmee aan de slag te gaan.”

Tot slot legt Wolfslag uit dat mensen soms te veel nadenken. “Juist omdat mensen zo in hun hoofd zitten, is het soms moeilijker in beweging te komen. Ze hebben een perfect plaatje in hun hoofd, maar dit is bijna onrealistisch of zoveel werk dat ze de kleine stapjes die gemaakt kunnen worden over het hoofd zien.“

Spullen als bron van conflict in je huishouden

Van degenen die met een huisgenoot leven, geeft 1 op de 3 aan dat ongebruikte spullen een bron van ergernis zijn binnen hun huishouden. Voor 7 procent vormt het conflict hierover een motivatie om spullen weg te doen. 

Net iets meer dan de helft (52%) zegt niet iemand te zijn die makkelijk spullen wegdoet. Er zijn mensen (2%) die anderen vragen om ze te helpen keuzes te maken. Wat zijn voor andere mensen motivators om spullen weg te doen?

Dit zijn de belangrijkste motivators om wél iets weg te doen

1. Als iets kapot of niet meer bruikbaar is (76%)
2. Als ik er anderen blij mee kan maken (69%)
3. Rust/ruimte creëren (50%)
4. “Ik ben op leeftijd en wil niet heel veel spullen achterlaten” (40%)
5. Als het via verkoop geld op kan brengen (30%)
6. Geen plek meer hebben om spullen op te slaan (en er niet extra voor willen/kunnen betalen (29%)
7. Verhuisplannen (13%)

Onverwachte kosten bij betaalde opslag

De bijna 700 mensen (4% van de ondervraagden), die een betaalde opslagruimte hebben, zitten voornamelijk bij Shurgard en ALLSAFE, twee grote spelers op deze markt. De meeste mensen zijn tevreden over hun opslag, al is 1 op de 10 weleens voor onverwachte kosten komen te staan. Begin dit jaar maakten we een uitzending over Inbox Storage, waarover we veel klachten binnen kregen:

Fragment: Vele klachten over Inbox Storage

Een grote groep, van maar liefst 42 procent, weet niet of de opgeslagen spullen (voldoende) verzekerd zijn. Een kwart weet zeker dat de verzekering zit inbegrepen in de huurprijs, nog eens een derde heeft zelf een (extra) inboedelverzekering afgesloten.

Lees: spullen in de opslag beschadigd: ben je verzekerd?

Hoe lang willen mensen spullen opslaan, en hoe lang doen ze dat uiteindelijk? Dat loopt nogal uiteen. De mensen die maximaal een half tot 1 jaar spullen willen opslaan, daarvan heeft bijvoorbeeld bijna driekwart de opslag uiteindelijk langer, en niet zelden véél langer: bij 1 op de 5 maximaal een jaartje langer, maar 31 procent tot maar liefst 5 jaar langer, en bijna een kwart 5 jaar of langer.

Dat kan in de papieren lopen. De grootste groep respondenten (35%) betaalt 50 tot 100 euro per maand, nog eens 29 procent betaalt tussen de 100 en 200 euro en 1 op de 8 zelfs 200 euro of meer. Minder dan een kwart blijft onder de 50 euro per maand.

Geïnspireerd? Lees hoe je een minimalistisch leven begint