Apothekers mogen best iets rekenen, maar de verhouding is soms zoek

Radar ondervroeg ruim 20.000 leden van het Radar Panel, die in de afgelopen 2 jaar medicijnen op doktersrecept hebben gehaald (of bezorgd gekregen) van de apotheek. Twee derde wist dat iedere keer dat je medicatie krijgt van de apotheek, je uitgiftekosten betaalt. Formeel heten deze ‘terhandstellingskosten’. 1 op de 3 was hier niet mee bekend.

Verplichte betaalde uitleg

72 procent weet dat de apotheker daarnaast in sommige gevallen verplicht is om betaalde uitleg te geven. Dit is het geval wanneer je een nieuw medicijn krijgt (dus een medicijn dat je niet eerder hebt gebruikt), of wanneer je het medicijn wel eerder hebt gehad, maar waarvan het langer dan een jaar geleden is dat de apotheek het aan jou verstrekte.

In zulke gevallen is de apotheker (of de assistent) verplicht om een begeleidingsgesprek met je te voeren, waarin je uitleg krijgt over de medicatie. Dit heet een ‘terhandstelling met begeleidingsgesprek’. 28 procent was hier niet van op de hoogte. 5 jaar geleden, toen we dit ook peilden, was het nog 33 procent die niet van deze kosten op de hoogte was.

Begrip én kritiek apothekerskosten

Meerdere respondenten laten weten dat ze begrip hebben voor de terhandstellingskosten: “De apotheek heeft ook beoordeeld of de medicatie paste bij m'n overige medicatie en heeft daarover contact gehad met de specialist”, schrijft een paneldeelnemer. “Ik zie het als een soort administratiekosten”, schrijft een ander, “het recept moet behandeld worden, gelezen, gecheckt. Pillen opzoeken, inpakken eventueel bestellen et cetera. Bezorgen.”

Iemand laat zelfs bezorgd weten: “Hopelijk gaan jullie nu geen apotheken bashen want die mensen hebben het gruwelijk druk en moeten ook maar werken met wat hen gegeven wordt.”

Dat er kosten worden gerekend, is voor veel mensen het punt niet. Wel hebben ze kritiek op bijvoorbeeld de hoeveelheid informatie: “Ik begrijp de uitgifte- en terhandstellingskosten wel. De apotheek heeft maar kleine marges op medicijnen”, schrijft een deelnemer. Om eraan toe te voegen: “Echter, de begeleidingsgesprekken stellen geen fluit voor. Alles wat ze vertellen staat ook in de bijsluiter.”

Een andere paneldeelnemer laat weten zich er bewust van te zijn dat er door de apotheker ook kosten worden gemaakt in de voorbereiding: “Volgens mij zijn de kosten ook voor de controle die de apotheek uitvoert op de medicatie.” Desondanks vindt deze persoon de kosten “aan de hoge kant”: “€15 voor een nieuw recept en €7,50 voor een herhalingsrecept. Uitleg over de medicatie wordt er niet gegeven omdat je deze zelf uit de machine haalt. Vorig jaar had ik voor meer dan €100 aan deze kosten.”

De twee kritiekpunten die hierboven worden genoemd, de hoeveelheid informatie en de hoogte van de kosten, worden door meer mensen gedeeld, zoals uit dit Radar Panel-onderzoek blijkt.

Uitleg kost meer dan medicatie zelf

De extra apothekerskosten die je betaalt, staan soms niet in verhouding tot de kosten van het medicijn. Zo geeft 29 procent aan dat de kosten van de apotheek hoger waren dan de kosten voor de medicatie zelf. 1 op de 3 weet niet eens wat de verhoudingen zijn tussen de kosten voor het medicijn en de kosten voor de apotheek.

Enkele voorbeelden van uitgiftes waarbij de terhandstellingskosten veel hoger zijn dan de kosten voor de medicatie zelf:

• "Een zalf van €1,15 en betaalde ook €7 en €15 voor uitgifte en uitleg"
• "Een belachelijk hoog bedrag van € 3,30 voor de afgifte van medicijnen met een waarde van €4,64"
• "Medicijnen kosten €0,50. Daar komt €8,50 bij als je binnen een jaar weer gaat halen. Als je net later dan een jaar bent, maar het recept al 15 jaar gebruikt, betaal je €0,50 + €8,50 + €15,00 (nieuw recept, zogenaamd)"

Onterechte kosten op factuur apotheek

48 procent geeft aan dat het ze in de afgelopen 2 jaar weleens, of zelfs meerdere keren, is overkomen dat ze de kosten voor een begeleidingsgesprek moesten betalen, terwijl ze geen uitleg kregen. Nog eens 28 procent weet dit niet, slechts een kwart (24%) zegt dat dit in de afgelopen 2 jaar niet is voorgekomen. Deze cijfers zijn nauwelijks veranderd ten opzichte van 5 jaar geleden: toen was de groep die “ooit” onterecht betaalde zelfs iets kleiner.

Wat ook voorkomt is dat mensen de kosten voor zo’n uitleggesprek moesten betalen, terwijl het helemaal niet om een nieuw medicijn ging en het óók niet langer dan een jaar geleden was dat ze het medicijn voor het laatst kregen. Dit overkwam 27 procent van de ondervraagden in de afgelopen 2 jaar. Ook dit is niet minder dan 5 jaar geleden.

Geen uitleg van de apotheker

Wie dus een nieuw medicijn krijgt, of een eerder gebruikt medicijn na langer dan een jaar weer afneemt bij de apotheek, hoort van de apotheker uitleg te krijgen. Slechts 30 procent van degenen voor wie dit in de afgelopen 2 jaar gold, heeft de meest recente keer daadwerkelijk een begeleidingsgesprek gehad met de apotheker of assistent. Veruit de grootste groep, 62 procent, had dat niet. Nog eens 8 procent weet het niet.

Wie geen begeleidingsgesprek had, kreeg soms wel op een andere manier informatie. Zo geeft 50 procent aan informatie mee te krijgen op papier, of in de mail. 17 procent geeft aan dat ze op de bijsluiter gewezen werden.

Te weinig of juist te veel informatie

De hoeveelheid informatie die mensen krijgen van de apotheker, beoordeelt 41 procent als goed. 20 procent vindt het echter te weinig informatie, en 31 procent juist te veel onnodige informatie. Informatie via een gesprek wordt vaker positief beoordeeld dan informatie op papier, in de mail op een verwijzing naar de bijsluiter.

Wat kun je doen als er onterecht kosten worden gerekend? Radar legt het uit en geeft aan wat je kunt doen als dit het geval is: