De slimme meter: wat gebeurt er met jouw gegevens?
Meer dan de helft van de huishoudens in Nederland maakt gebruik van een slimme energiemeter. Deze meter stuurt alle meterstanden door naar de netbeheerder en geeft jou als gebruiker meer inzicht in je energieverbruik. Maar wat wordt er met die gegevens gedaan? Radar zocht het uit.
Het beheer en de levering van de Nederlandse elektriciteit en energie zijn gescheiden. De slimme meter wordt volgens de woordvoerder van de Autoriteit en Consument & Markt (ACM) niet uitgelezen door de energieleverancier, maar door de netbeheerder.
Wat doet een slimme meter?
'Een slimme meter meet je gas- en elektriciteitsverbruik. De meter geeft de meterstanden twaalf keer per jaar automatisch door aan de netbeheerder. De netbeheerder geeft deze standen elke maand weer door aan de energieleverancier', aldus de woordvoerder van de ACM.
De netbeheerder moet zich aan strenge regels houden
De netbeheerder moeten zich aan strenge regels houden. Zo mag de meter bijvoorbeeld niet continu uitgelezen worden. Volgens de ACM legt de meter je leefpatroon niet bloot. Hij laat niet zien of je televisie kijkt of onder de douche staat. Ook het energiegebruik per apparaat is niet zichtbaar.
Volgens de wet mag de netbeheerder op de volgende momenten jouw meterstanden uitlezen:
- Voor je jaarafrekening
- Een keer per maand, voor je maandelijkse gebruik- en kostenoverzicht
- Als je verhuist of van energieleverancier verandert
- Op momenten dat het nodig is voor beheer of onderhoud van het energienet; dit moet de netbeheerder je vooraf laten weten.
Meer informatie vind je in de ACM ConsuWijzer.
Energieleveranciers zijn in bezit van jouw gegevens. Zitten hier gevaren aan?
Maar toch zijn deze energieleveranciers in het bezit van jouw gegevens. De netbeheerder, die de eigenaar is van de meter, deelt namelijk de gegevens met de leverancier. Zitten hier gevaren aan? Radar gaat in gesprek met beveiligingsexpert Brenno de Winter.
'De vraag met betrekking op alles wat met data te maken heeft is: wat gaat die partij erna met de gegevens doen? En wordt dit helder aan de burgers verteld?' aldus De Winter. 'Als zo'n slimme meter veel verschillende data oplevert, kan dat natuurlijk heel interessant zijn voor een energiebedrijf.'
'Een groot risico is dat de gegevens als statistische informatie worden doorgeleverd aan andere partijen. Zo kan op bijvoorbeeld wijkniveau een beeld van mensen worden geschapen en dat zou kunnen leiden tot stigmatisering', zo vertelt De Winter.
De netbeheerder en energieleverancier moeten zich aan regels houden die opgesteld zijn door de Rijksoverheid. Zij moeten de gegevens van jou als gebruiker goed beveiligen. De meterstanden mogen alleen gebruikt worden voor wettelijke taken. Hierdoor wordt de kans dat de meetgegevens doorverkocht worden minimaal.
Toch blijft De Winter kritisch: 'De afspraken die er zijn gemaakt zijn hopeloos verouderd en niet aangepast op de Algemene Verordening Gegevensbescherming,' aldus De Winter. 'De garantie met betrekking tot de beveiliging van de meters zijn niet concreet. Zelfs het niveau van beveiliging is niet geregeld.'
'Neem contact op met het energiebedrijf'
Volgens De Winter kunnen gebruikers van de slimme meter het best een keer contact opnemen met de energieleverancier zelf. Je kunt ze vragen welke gegevens ze nou precies hebben en wat zij met die gegevens doen. 'Het verschilt namelijk per bedrijf welke gegevens worden verzameld'.
Het is belangrijk om te weten dat je de slimme meter altijd mag weigeren. Ook het automatisch uitlezen van de meter kan geweigerd worden. Het uitzetten kan via de netbeheerder.