Dexia biedt gedupeerden slechts een fractie van een rechtmatige vergoeding

Mensen die al jaren tegen Dexia vechten vanwege een aandelenleaseproduct dat hen duizenden euro’s kostte, krijgen nu een mooie belofte van Dexia. De bank wil 'een goed gesprek' aangaan en een 'substantieel bedrag' aanbieden. De werkelijkheid is anders. Radar sprak zeven klanten die geen royale schikking krijgen, maar afgescheept worden met een fractie van het bedrag waar ze recht op hebben. Zo biedt Dexia een klant in eerste instantie 500 euro, terwijl die recht heeft op 30.000 euro.

Dexia stuurt klanten geen aangetekende brief of mail, maar laat via een gerechtsdeurwaarder een ‘exploot’ (een soort proces-verbaal) bezorgen. Klanten ervaren dit als intimiderend. De tekst luidt: 'Omdat ook uw dossier na al die jaren moet worden afgerond, verzoekt Dexia Nederland u nu om binnen veertien dagen na vandaag contact op te nemen. Anders ziet Dexia Nederland geen andere mogelijkheid meer dan afronding te realiseren via de rechter.' 

Verder schrijft Dexia dat ze een 'substantieel aanbod' kan doen. Wim Hautekiet, topman bij Dexia roept in een filmpje op tot een goed gesprek (bekijk de video video de groene button). 'We kunnen uw verhaal in alle eerlijkheid en vertrouwelijkheid doornemen om tot een gepast voorstel te komen,' zegt hij.

Wanneer heb je recht op schadevergoeding?

Als je aan deze vier voorwaarden voldoet:

  • Je hebt één of meer effectenlease-overeenkomsten met Dexia gesloten 
  • Je bent niet akkoord gegaan met de Duisenberg-regeling
  • Je hebt een schriftelijke opt-outverklaring afgegeven 
  • En je hebt niet eerder met Dexia een schikking getroffen 

Rechters hebben inmiddels duizenden uitspraken gedaan via het 'Hofmodel'. Onder deze vier omstandigheden krijgen consumenten hun hele of grofweg tweederde van de schade vergoed:

  1. Als de klant minderjarig was toen die een aandelenleaseproduct afsloot.
  2. Als je getrouwd was of een geregistreerd partner had en je partner heeft geen handtekening gezet onder het contract. Dit zijn zaken van de claimstichting eegalease.
  3. Als je beleggingsadvies kreeg van een financieel adviseur (tussenpersoon) die niet beschikte over de juiste vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
  4. Er is sprake van een onaanvaardbare last. Je kon de financiële lasten van zo'n leaseproduct niet dragen. 

In de eerst drie gevallen moeten klanten hun volledige inleg terugkrijgen, moet de eventuele restschuld kwijtgescholden worden en moet er wettelijke rente betaald worden over de hele periode. In het vierde geval krijg je grofweg tweederde van je schade gecompenseerd en moet er wettelijke rente betaald worden over de hele periode.   

Dexia bood 500 euro voor een zaak van tienduizenden euro's

Gerhardus Hagénus voert in 2020 zo'n 'goed en eerlijk gesprek' met Dexia - zonder juridisch advies van Leaseproces, de claimstichting die duizenden Dexia-gedupeerden juridisch bijstaat. In zijn geval zette zijn vrouw geen handtekening onder het contract. Bij zo'n eegalease-zaak heb je recht op 100 procent compensatie. Dexia biedt in eerste instantie 500 euro, dat bedrag vindt Gerhardus veel te laag. Er rolt een schikking uit van ruim 5500 euro. Dit is nog steeds te weinig. Dexia betaalt 10.450 euro extra na een gerechtelijke procedure van Leaseproces. Gerhardus heeft nog recht op ruim 20.000 euro extra. Hierover loopt nog een juridische procedure.

'Dexia wil zo goedkoop mogelijk van de dossiers af'

Gerhardus zegt: 'Ik voel mij ondanks de gemoedelijk sfeer, dat je denkt… Het regent niet, maar je wordt wel nat.' Hij vindt het 'normvervaging' dat Dexia nog steeds niet uitkeert waar klanten recht op hebben 'en een deel voor zichzelf willen houden'. Sebastiaan Pinxter, zijn jurist bij Leaseproces, zegt: 'Dexia wil nu twintig jaar later zo goedkoop mogelijk van de dossiers af. Vanuit hun optiek begrijpelijk, maar met alle rechtspraak die er nu ligt kun je mensen geen vergoeding aanbieden van 5000 euro, terwijl iemand recht heeft op meer dan 30.000 euro.'

Dexia-klanten willen anoniem blijven vanwege lopende rechtszaken

Gerhardus Hagénus is de enige Dexia-klant die herkenbaar in beeld zijn verhaal wil vertellen. De andere zes klanten willen alleen anoniem aan onze uitzending meewerken, omdat ze nog in onderhandeling zijn met Dexia en hun zaak niet willen schaden. Radar sprak nog een klant die een 'goed gesprek' aanging met Dexia. Ook deze klant krijgt 500 euro aangeboden, maar noemt dit bedrag 'zakgeld' en weigert het aanbod. Leaseproces voert vervolgens een procedure voor de rechtbank en wint. De klant heeft recht op de totale inleg plus wettelijke rente en krijgt uiteindelijk ruim 10.000 euro: dat is twintig keer meer dan Dexia aanvankelijk biedt. 

Waar gaat het over in de Dexia-aandelenlease-affaire?

Tussen 1991 en 2003 zijn er in Nederland bijna 1 miljoen aandelenleasecontracten afgesloten, met een totale waarde van 6,5 miljard euro. Klanten verhogen bijvoorbeeld hun hypotheek en stoppen de overwaarde in producten als Winstverdriedubbelaar, Legio Feestplan of Capital Effect. Klanten krijgen mooie rendementen voorgespiegeld. Wat ze niet weten is dat er met geleend geld wordt belegd. Door de beurscrash in 2001 vallen de beleggingsopbrengsten vies tegen en blijven deelnemers zitten met hoge restschulden in plaats van winst. 

Duisenberg-regeling zorgt voor gedeeltelijke kwijtschelding

In 2005 wordt de Duisenberg-regeling bedacht om een stortvloed aan rechtszaken te stoppen. Iedereen die akkoord gaat, heeft recht op kwijtschelding van twee derde van de restschuld. Ga je niet akkoord, dan moet je dat via een zogenoemde ‘opt-out’-verklaring kenbaar maken. Zo’n 50.000 klanten kiezen voor zo’n verklaring en blijven doorprocederen. Ze willen al hun geld terug. Claimstichting Leaseproces voerde namens 44.000 consumenten met een aandelenleasecontract van verschillende aanbieders juridische procedures. Inmiddels is voor ongeveer 30.000 gedupeerden een schikking getroffen of is de zaak uitgeprocedeerd voor de rechter.

100 procent schadevergoeding bij ongecertificeerde tussenpersonen

Radar besteedde in 2016 aandacht aan een uitspraak van de Hoge Raad in twee Dexia-zaken. De rechter vindt dat klanten die via tussenpersoon Spaar Select een leasecontract hebben afgesloten, recht hebben op 100 procent schadevergoeding. De tussenpersoon beschikte niet over de juiste AFM-vergunning om dit soort producten te mogen verkopen. Alle gedupeerden krijgen hun volledige inleg terug, hun restschuld wordt weggestreept en ze ontvangen de wettelijke rente over de hele periode. Dit is een veel betere deal dan de Duisenberg-regeling. 

Dexia wil 'geen juridische discussie' en biedt een tiende

Radar interviewt nog een klant. Zij zou samen met Joost Both, juridisch adviseur bij Leaseproces, een gesprek voeren met Dexia. Vijf minuten voor het gesprek zegt Dexia af. De reden: Dexia wil geen jurist bij het gesprek en wil 'geen juridische discussie'. De klant is boos. Ze zegt: 'Het voelt weer op dezelfde manier als hoe ik het ervaren heb, sinds ik door heb dat ik er ingeluisd ben.' Dexia biedt haar 10.760 euro, terwijl ze recht heeft op 84.000 euro inclusief wettelijke rente. Een andere klant krijgt van Dexia op papier een aanbod van zo'n 5000 euro, terwijl hij minimaal recht heeft op 50.000 euro. Het tienvoudige!

Niets meer gehoord van Dexia

Een andere klant voert wel een telefoongesprek met Dexia. Dit keer is niet verteld dat jurist Joost Both meeluistert. Dexia's aanbod: 10.707 euro, terwijl deze klant recht heeft op een bedrag tussen 21.000 en 30.000 euro. In dit dossier is sprake van een onaanvaardbare last. Dat wil zeggen: de klant kon deze financiële lasten niet dragen toen die het product afsloot. Daarnaast is er beleggingsadvies gegeven door een tussenpersoon zonder de juiste vergunningen. Dexia belooft in het gesprek te kijken naar de financiële situatie en of de klant meer geld kan krijgen in verband met het advies. De klant stuurt het beleggingsadvies op en hoort daarna niets meer van Dexia. 

'Moedwillig een poot uitdraaien'

Wat blijkt uit al deze gesprekken is dat Dexia structureel een lager aanbod doet dan waarop klanten volgens juridische uitspraken recht hebben. Volgens Joost Both van Leaseproces is het in juridische kring 'not done' om achter de rug van de belangenbehartiger rechtstreeks contact te zoeken met een gedupeerde om een dealtje te sluiten. 'Als je mensen gaat bellen achter onze rug om en voorstelt om het voor een lager bedrag te doen, dan draai je iemand weer een poot uit. Ook om achter de rug van de belangenbehartiger te opereren. Moedwillig.' 

AFM kan niet ingaan op civielrechtelijke zaken

Radar vroeg de toezichthouder AFM om een reactie op deze handelswijze. 'De Autoriteit Financiële Markten vindt het vervelend om te horen dat deze zaak voor een groep klanten nog niet is afgerond. Wij kunnen als toezichthouder echter niet ingaan op deze specifieke cases omdat het gaat om civielrechtelijke zaken. Er zijn hierover in de afgelopen jaren diverse gerechtelijke uitspraken geweest. In algemene zin raden wij betrokken consumenten het volgende aan. Neem bij een compensatievoorstel in ieder geval goed kennis van de berekeningswijze en onderbouwing, de voorwaarden en de voor- en nadelen van het accepteren van het voorstel. Een juridisch adviseur kan daarbij helpen.'

Kamervragen aan minister van Financiën

Henk Nijboer volgt als Tweede Kamerlid voor de PvdA de financiële sector al ruim negen jaar. Hij zegt: 'Dexia-klanten worden voor de tweede keer bedonderd. Ze zijn in het verleden een waardeloos product aangesmeerd, waarop ze verlies hebben geleden. En als mensen recht hebben op compensatie worden ze voor de gek gehouden en bedonderd. Dexia probeert er zo goedkoop mogelijk vanaf te komen.' Nijboer gaat Kamervragen stellen over deze kwestie aan de nieuwe minister van Financiën, Sigrid Kaag. 

'Wrikken tussen de klantrelatie en Leaseproces'

Advocaat Hendrik Jan Bos voert al 32 jaar rechtszaken tegen financiële instellingen. Hij won in 2003 de eerste rechtszaak tegen Dexia voor een schadevergoeding voor een aandelenleaseproduct. Hij zegt tegen Radar dat ze na bijna twintig jaar nog steeds niet geleerd hebben. Hij noemt het een 'rattenstreek' dat Dexia achter de rug van Leaseproces de klanten benadert. 'Het is een methode om te wrikken tussen de klantrelatie en Leaseproces. Het is echter niet verboden dat Dexia direct contact opneemt met hun klant.' 

'Ga niet zonder juridische bijstand in gesprek met Dexia'

Bos raadt klanten af om zonder juridische bijstand in gesprek te gaan met Dexia. Hij zegt: 'Je gaat als het ware bij de wolven op bezoek. Je moet een goede onderhandelaar meenemen en iemand die weet hoe het juridisch zit, anders wordt je weer genaaid. Dus voor je een gesprek ingaat, moet je weten: wat is je schade en tot hoever wil je eventueel water bij de wijn doen bij zo'n schikking.'

Dexia reageert: 'Geboden oplossing accepteren'

Radar heeft Dexia uitgenodigd om live in de studio te reageren, maar het bedrijf wilde alleen een schriftelijke reactie geven. De bank gaat niet in op onze kritiek dat ze klanten structureel een te laag aanbod doen en dat klanten geen jurist mee mogen nemen naar het gesprek. De bank schrijft: 'Wij merken ook dat klanten in een groot aantal gevallen de geboden oplossing accepteren en het door Dexia Nederland gedane voorstel tot afronding aanvaarden.'