Reinder ter Horst kreeg te maken met een erfenis die veranderde in een blok aan zijn been.

Twee jaar geleden overleed zijn moeder en heeft ze haar grootste bezit aan haar zoon nagelaten: een (hypotheekvrije) vrijstaande woning. De waarde van het huis is de erfenis, maar dan slaat de crisis toe. Het huis staat inmiddels twee jaar te koop en meneer ter Horst is al flink met de prijs gezakt. Intussen lopen de vaste lasten als gas, water en licht, verzekeringen door. Maandelijks is hij daar zo € 500,- euro aan kwijt.

Ook krijgt meneer Ter Horst te maken met onverwachte kosten. Er komt een hoge gasrekening. De geiser van het huis blijkt te lekken en ook deze rekening moet betaald worden. Allemaal kosten die meneer en mevrouw ter Horst uit hun eigen zak moeten betalen, met alle gevolgen van dien. De familie is al twee jaar niet op vakantie geweest, onderhoud aan het eigen huis staat op een laag pitje: alle extraatjes schieten er bij in.

Je hoopt dat je bij een erfenis een fortuin erft, maar wanneer je met een onverkoopbaar huis zit, valt de erfenis flink tegen. Wanneer je een erfenis krijgt, kan je deze aanvaarden. Dat doet bijna iedereen en dat gaat ook vanzelf, met alle mogelijke gevolgen van dien. Maar er zijn mogelijkheden om je te beschermen tegen een erfenis die mogelijk problemen oplevert.

Als erfgenaam kun je drie dingen doen met de erfenis.

1. Je kunt de erfenis aanvaarden, de hele nalatenschap met de complete inboedel en eventuele schulden is dan voor de erfgenamen.
2. Je kunt de erfenis verwerpen; in dit geval geef je aan dat je niets met de erfenis te maken wil hebben. Je kan dan ook geen enkele aanspraak meer maken op de erfenis.
3. Dan is er nog de mogelijkheid om de erfenis beneficiair te aanvaarden, in dit geval aanvaard je de erfenis, maar pas nadat de schulden uit de erfenis zijn betaald met de baten van de overledene. Je zet als het ware een hek om je eigen vermogen. Als iemand schulden heeft, dan moeten die betaald worden uit de nalatenschap, de schuldeiser kan niet zomaar bij jou, de erfgenaam, aankloppen. Je eigen vermogen loopt zo geen gevaar.

Charise Durfort en haar zussen Elone en Vanessa komen er bij het plotseling overlijden van hun moeder achter dat je niet altijd weet wat je erft. Hun moeder had niet veel spaargeld en de zussen verwachten dan ook dat de erfenis uit weinig tot niets zou bestaan. Al snel komen ze er helaas achter dat er wel iets is: een enorme belastingschuld. De zussen snappen er niets van. Wanneer ze contact opnemen met de belastingdienst horen ze in eerste instantie dat de schuld € 2700,- is euro. Voor de zussen is dit te overzien, maar helaas komen ze er al snel achter dat het om veel meer geld gaat, namelijk € 10.000,-. Hun moeder blijkt jarenlang huurtoeslag te hebben ontvangen, terwijl ze dacht dat die stop was gezet. De belastingdienst wil het geld in een jaar terug ontvangen, dat betekent dat de zussen € 900,- per maand moeten betalen, een bedrag dat ze eigenlijk niet kunnen missen.

De zussen draaien nu op voor de schuld van hun moeder, dit had kunnen voorkomen worden als zij de erfenis beneficiair had aanvaard. Volgens hoogleraar successierecht aan de Radboud Universiteit Bernard Schols is het een bescherming van jezelf, terwijl je wel de nalatenschap netjes afwikkelt. De schulden worden keurig betaald aan de schuldeisers uit de nalatenschap.

Je kan in het geval van schulden in de nalatenschap de erfenis ook verwerpen, maar dan kan er wel een ander probleem ontstaan. Volgens juridisch directeur van netwerk notarissen Lucienne van der Geld kan het zijn dat je kinderen dan erfgenaam worden, zo verplaats je het probleem een generatie en zullen de schuldeisers zich bij je kinderen melden.

Aan beneficiair aanvaarden zitten wel kosten verbonden, je moet een verklaring van beneficiaire aanvaarding afleggen bij de rechtbank, hiervoor betaal je griffiekosten van € 117,-

Als je de erfenis beneficiair wil aanvaarden, dan mag je je in de tussentijd niet gedragen als erfgenaam. Dus geen inboedel bij het vuil zetten, rekeningen betalen of sieraden mee naar huis nemen.

Je mag wettelijk gezien maar één keer een keuze maken over de erfenis. Als je een erfenis eenmaal hebt aanvaard, dan kun je niet meer terug, ook al krijg je te maken met schulden. Schols en van der Geld zien liever dat anders. Ze vinden dat erfgenamen in de huidige wet niet voldoende beschermd zijn tegen schulden van de overledene.

Volgens Schols en van der Geld zouden mensen een herkansing moeten krijgen als ze opeens geconfronteerd worden met schulden. Staatssecretaris Teeven staat open voor deze wijziging van het erfrecht. Ook al is staatsecretaris Teeven voornemens om de wet aan te passen zodat je beter beschermd  bent tegen onverwachte schulden. Deze aanpassing kan nog wel een aantal jaar duren, tot die tijd moet je goed opletten met een erfenis.