Full body deo: fris of vooral flauwekul?
Deodorant is allang niet meer alleen voor je oksels. Steeds meer merken brengen zogenoemde whole body deo’s op de markt: sprays, sticks en crèmes beloven 72 uur geurcontrole over je hele lichaam, van onder je borsten tot tussen je dijen. Handig, zegt de reclame. Onnodig en onveilig, zeggen experts.
Een nieuwe belofte in het schap
Bij verschillende drogisterijen ligt inmiddels een opvallende nieuwe categorie: deodorant voor het hele lichaam. Volgens fabrikanten komt slechts één procent van ons lichaamszweet uit de oksels. De rest, 99 procent, zou verspreid over het lichaam vrijkomen, dus daar hoort volgens hen ook geurcontrole bij.
De producten zijn vaak alcoholvrij, “geschikt voor de gevoelige huid” en verrijkt met oliën en glycerine. De marketing speelt in op herkenbare situaties: warme dagen, sporten of schurende dijen. “Van top tot teen fris en zelfverzekerd,” beloven de verpakkingen.
Hebben we dit echt nodig?
“Eigenlijk is die term misleidend,” zegt Chris Callewaert, microbioloog aan de Universiteit Gent (UGent), beter bekend als dokter Oksel. “Alleen de apocriene zweetklieren veroorzaken geur, en die zitten enkel onder de oksels en tussen de benen. De rest van het lichaam zweet wel, maar dat zweet ruikt niet.”
Volgens Callewaert is de hype overgewaaid uit de Verenigde Staten, waar zwaarlijvigheid vaker voorkomt. Daardoor ontstaan daar soms geurtjes onder huidplooien, zoals onder de borsten of tussen de dijen. “Maar dat geldt lang niet voor iedereen.”
Toch ziet hij risico’s in de trend. “Zelfs kort gebruik van antibacteriële deodorants heeft een grote impact,” zegt hij.
“Het is alsof we een atoombom gooien, en daarna verwachten dat er bloemetjes groeien.”
Deodorants doden het volledige huidmicrobioom, waardoor resistente bacteriën — vaak de soorten die geur veroorzaken — als eerste terugkeren. “Zo sturen we ons eigen microbioom richting meer geur, niet minder,” zegt Callewaert. “Onze grootouders gebruikten geen deodorant en waren perfect oké. Nu heeft 90 procent van de bevolking er één. Geen ideale evolutie.”
Ook dermatologen waarschuwen
In een eerder interview met CNN zei Chris Adigun, dermatoloog in Chapel Hill (North Carolina, VS), dat we “niet overal stinken”.
“Wie zich gewoon wast met water en zeep heeft geen full body deo nodig,” zegt ze.
Veel van dit soort producten bevatten geurstoffen of zuren die de huid kunnen irriteren, zeker rond intieme zones. “Zelfs als een merk zegt ‘alleen voor uitwendig gebruik’, is die grens niet altijd duidelijk,” waarschuwt Adigun.
Wat dan wél? Callewaert benadrukt dat gewone deodorant onder de oksels geen probleem is, zolang er geen agressieve antibacteriële middelen in zitten. “Wie last heeft van geur, kan beter kiezen voor een milde deo zonder alcohol of parfum. En vooral: was je regelmatig, draag luchtige kleding en let op voeding, dat helpt veel meer.”
Van zelfvertrouwen naar schaamte
In Nederland zegt Hubert van Wensen, business creatief bij The USP Company en columnist voor Adformatie, dat de strategie achter dit soort producten tegenstrijdig voelt.
“Dat juist een merk dat al jarenlang strijdt tegen het opgelegde schoonheidsideaal nu met de boodschap komt dat je een deodorant voor je hele lichaam moet gebruiken, voelt tegenstrijdig,” zegt Van Wensen. “Het past niet bij de Real Beauty-campagne van dit merk, waarmee zij vrouwen juist meer zelfvertrouwen wil geven.”
Retail en toezicht
Wie online zoekt naar full body deo krijgt bij webwinkels vooral resultaten van bodysprays van bestaande merken, producten die nooit bedoeld waren voor gevoelige zones. De grens tussen een gewone bodyspray en een ‘intimate-safe deodorant’ vervaagt daarmee.
Een woordvoerder van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) laat aan Radar weten dat claims als ‘pH-balancing’ of ‘72h odor control’ waarschijnlijk onder het toezicht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) vallen.
“Voor ons klinkt dit in eerste instantie meer als een gezondheidsclaim op een product,” zegt Saskia Bierling, woordvoerder van de ACM. “Dan zou het onder het toezicht van de NVWA vallen.”
Volgens de NVWA moeten claims op cosmetische producten voldoen aan de Europese Cosmeticaverordening (1223/2009) en Claimsverordening (655/2013).
“Fabrikanten en verkopers zijn zelf verantwoordelijk voor de veiligheid van hun product,” zegt Marloes van Kessel, woordvoerder van de NVWA. “Wij richten ons toezicht vooral op veiligheid. Claims zonder gezondheidsrisico vallen grotendeels onder zelfregulering via de Reclamecode Cosmetische Producten.”
De NVWA meldt dat over deodorants voor het hele lichaam momenteel geen veiligheidswaarschuwingen bekend zijn. Pas bij meerdere klachten of mogelijke risico’s onderzoekt de toezichthouder een product verder.
Wat zegt Dove?
In een reactie aan Radar laat Unilever weten dat Dove’s Whole Body Deodorant is getest op meerdere lichaamsdelen, niet alleen onder de oksels.
“De producten zijn klinisch getest buiten de okselzone en bevatten duidelijke aanwijzingen voor veilig gebruik,” aldus het bedrijf.
De veelgebruikte claim dat slechts “één procent van al het lichaamszweet uit de oksels komt” is volgens Unilever gebaseerd op intern onderzoek. Daarnaast zegt het merk dat sommige varianten “door gynaecologen zijn goedgekeurd” en “pH-balancerend” werken. Daarmee bedoelt Dove dat de producten volgens hen de natuurlijke zuurgraad van de huid (ongeveer pH 5,5) helpen behouden, met ingrediënten zoals melkzuur en glycolzuur.
Het bedrijf benadrukt dat alle producten voldoen aan de Europese cosmeticawetgeving en beschikken over een verplichte veiligheidsbeoordeling (Cosmetic Product Safety Report). Radar kon geen onafhankelijke publicaties vinden waarin deze resultaten of claims zijn onderbouwd.
Fris of vooral flauwekul?
Volgens experts komt lichaamsgeur slechts van een klein deel van onze zweetklieren. De rest is vooral een kwestie van marketing en maatschappelijke geurangst.
“Bedrijven creëren onzekerheid over iets wat normaal is,” zegt Callewaert. “En dan verkopen ze het antwoord.”
De Consumentenbond laat weten dat er geen wetenschappelijke noodzaak is om deodorant op het hele lichaam te gebruiken.
Woordvoerder Babs van der Staak benadrukt dat consumenten kritisch moeten blijven op vage of niet-onderbouwde claims als ‘72 uur bescherming’ of ‘pH-balancing’.
Een schoon lichaam en gezonde huidverzorging beginnen volgens haar nog altijd met water en zeep, niet met een nieuw type deodorant.
Wie fris wil blijven, kan dus beter terug naar de basis: wassen, luchtige kleding dragen en gezond eten doen nog altijd meer dan welke whole body deo ook.
Claim versus realiteit
