‘Dermatologisch getest’ misleidende claim
De term ‘dermatologisch getest’ kan consumenten snel de indruk geven dat een product veilig of huidvriendelijk is. Het klinkt betrouwbaar, alsof je ervan uit kunt gaan dat het goed zit. Maar dat klopt niet: de term zegt niets over de uitkomst van de test. Toch zit dit label nog altijd op talloze verpakkingen.
Wat betekent ‘dermatologisch getest’?
De claim ‘dermatologisch getest’ betekent vaak minder dan consumenten denken. Volgens woordvoerder Femke Theunissen van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) houdt de term alleen in dat het product op huidreacties is getest. Er bestaan echter geen vaste regels voor de opzet of de kwaliteit van zo’n test.
Dat komt doordat er geen wettelijke eisen aan verbonden zijn. Theunissen licht toe: “Fabrikanten mogen de claim gebruiken zolang ze enigszins kunnen aantonen dat er een test is uitgevoerd. Meestal gebeurt dit bij een kleine groep vrijwilligers onder gecontroleerde omstandigheden, maar het aantal deelnemers, de duur van de test en de beoordelingscriteria verschillen per fabrikant. Er bestaat dus geen gestandaardiseerde norm voor wat een dermatologische test precies inhoudt.”
Geen wet, wat dan wel?
“Dermatologisch getest’ is dus een claim die medisch klinkt, maar waarvoor geen specifieke wet bestaat. Woordvoerder Lex Benden van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) legt uit volgens welke regels zij dan wel controleren. “Beweringen of claims op cosmetische producten moeten onderbouwd worden op grond van Europese wet- en regelgeving,” zegt hij. “Dat zijn Verordening 1223/2009 (artikel 20) en Verordening 655/2013, die gemeenschappelijke criteria vaststelt voor de rechtvaardiging van claims op cosmetische producten.”
Volgens Benden hoort bij die laatste verordening ook een technisch document van de Europese Commissie. Daarin staat dat de claim ‘dermatologisch getest’ betekent dat het product op mensen is getest onder toezicht van een dermatoloog. Afhankelijk van hoe de claim wordt gepresenteerd, kan dat verwijzen naar de werking of de verdraagzaamheid van het product.
De NVWA benadrukt: “Dat bij een dergelijke claim het product daadwerkelijk getest moet zijn. Dat houdt niet direct in dat het product “huidvriendelijker” o.i.d. is dan andere vergelijkbare producten.”
Resultaten niet bekend voor consumenten
Bovendien hoeven fabrikanten de testresultaten niet openbaar te maken. De NVDV legt uit: “Dit wordt vaak gemotiveerd met vertrouwelijkheid of commerciële redenen. Consumenten weten daardoor niet hoeveel mensen getest zijn, welk huidtype zij hadden, hoe lang de test duurde of wat de criteria voor “geslaagd” waren.”
De NVDV legt verder uit wat er gebeurt wanneer een claim te misleidend blijkt te zijn. “Toezichthouders zoals de NVWA kunnen optreden als een product aantoonbaar misleidend is, bijvoorbeeld wanneer het veel huidproblemen veroorzaakt ondanks het label ‘dermatologisch getest’. Controle vindt echter steekproefsgewijs plaats, waardoor de term in de praktijk nauwelijks inhoudelijk wordt gehandhaafd.”
Waarom is er nog geen wet?
Als de claim ‘dermatologisch getest’ zo snel als misleidend kan worden ervaren, waarom bestaan er dan geen strengere regels om consumenten meer duidelijkheid te geven? De Consumentenbond herkent dit probleem: “Wij vinden dit soort claims inderdaad vaak onduidelijk,” zegt woordvoerder Babs van der Staak. “Het moet duidelijk zijn wat er precies is getest, door wie en hoe, en hoeveel mensen eraan hebben meegedaan. In theorie kan zo’n test al op drie mensen zijn uitgevoerd. In het Technical Document staat bovendien niet hoeveel deelnemers er minimaal moeten zijn.”
Ook de NVDV sluit zich daarbij aan: “De claim ‘dermatologisch getest’ geeft consumenten nu nauwelijks houvast. Er bestaat geen wettelijke definitie, geen transparantie over de gehanteerde testmethoden en geen garantie dat een product daadwerkelijk huidvriendelijk is. Strengere regels zijn nodig om te waarborgen dat deze claim alleen mag worden gebruikt op basis van gestandaardiseerde tests én met een duidelijke toelichting over wat precies is onderzocht. Alleen dan krijgen consumenten eerlijke en betrouwbare informatie.”
Radar vroeg het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) waarom er momenteel geen strengere regels bestaan voor het gebruik van de claim ‘dermatologisch getest’. Ook vroegen we of het ministerie vindt dat zulke regels er wel zouden moeten komen, bijvoorbeeld door verplicht te stellen dat wordt vermeld welke test is uitgevoerd, wat de uitkomst was en op hoeveel mensen de test is gedaan?
Het ministerie heeft niet gereageerd op onze vragen.