Geen vergoeding bijzondere tandheelkunde
Wanneer je te horen krijgt dat je kanker hebt en behandeld moet worden met chemotherapie, dan is je gebit niet het eerste waar je aan denkt. Toch is dat wel belangrijk.
Uit onderzoek van de Nederlandse Federatie voor Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) blijkt dat ruim tweederde van de kankerpatiënten mond of gebitsproblemen ervaart. Deelnemers aan het onderzoek vermoeden dat dit door de behandeling tegen kanker komt.
Van de kankerpatiënten die gebitsproblemen ervaren, vermoedelijk vanwege de behandeling(en) tegen kanker, heeft 79 procent een tandheelkundige behandeling ondergaan. Slechts zes procent van de mensen kreeg de kosten die zij moesten maken voor behadeling van deze gebitsklachten vergoed vanuit de basisverzekering.
Vergoeding bijzondere tandheelkunde
Verzekeraars vallen volgens NFK in de praktijk maar weinig terug op de vergoeding bijzondere tandheelkunde. En dat is zonde volgens de koepelorganisatie, want kankerpatiënten worden hier de dupe van terwijl dit juist een heel mooi potje uit de basisverzekering is voor mensen die hun tanden of kiezen onvoldoende kunnen gebruiken als gevolg van een aangeboren of verworven aandoening.
Daarbij kreeg een overgrote meerderheid (85 procent) van de deelnemers aan de poll niet te horen dat ze bij gebitsproblemen na een kankerbehandeling een beroep kunnen doen op deze regeling.
Geen bewijs
Ook Jacoba Vos-Feenstra, bij wie in 2015 borstkanker wordt vastgesteld, vermoedt dat haar gebit achteruit is gegaan na behandeling met chemotherapie. Inmiddels mist zij zes kiezen. Om haar kauwfunctie te behouden, zou er een frame geplaatst moeten worden waarvan de kosten circa duizend euro zijn.
Jacoba komt er bij toeval achter dat ze aanspraak kan maken op de vergoeding bijzondere tandheelkunde via een besloten groep op facebook. Maar wanneer Jacoba een aanvraag indient, wordt deze tot haar verbazing afgewezen. Volgens de verzekeraar zou er geen bewezen relatie zijn tussen chemotherapie en haar gebitsproblemen.
Volgens prof. dr. Arjan Vissink hoogleraar Orale Geneeskunde van de Rijksuniversiteit Groningen is er slechts voor bepaalde groepen vastgesteld dat de behandeling tegen kanker kan leiden tot gebitsschade. Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen die bestraald zijn in het hoofd- halsgebied en patiënten met bepaalde hematologische kankers.
Toch ervaart een grotere groep patiënten problemen, zo blijkt ook uit het onderzoek van NFK. Hoe groot deze groep is, die als gevolgd van chemotherapie gebitsproblemen krijgt, is in nog onbekend aldus Vissink. Hier zou in de toekomst meer onderzoek naar gedaan moeten worden.
Aanvullende eisen
Maar ook als er wel voldoende wetenschappelijk bewijs is dat de aandoening tot gebitsproblemen kan leiden, is een vergoeding niet van zelfsprekend. Zo bemerkt de Nationale Vereniging Sjögrenpatiënten (NVSP). Bij patiënten met het Syndroom van Sjögren een auto-immuunziekte, komen veel gebitsproblemen voor omdat zij te maken kunnen krijgen met een droge mond. Hierdoor wordt het gebit ontvankelijker van cariës en kunnen patiënten op termijn delen of zelfs het hele gebit verliezen.
Van deze groep patiënten is volgens Arjan Vissink bekend dat als er droogteproblemen in de mond zijn, dit alleen maar erger wordt. Toch wil de zorgverzekeraar volgens Johan Mooi van de NVSP dan vaak toch nog aanvullend bewijs zien dat de droogte in de mond echt onomkeerbaar is. Patiënten moeten dan ook vaak een speekseltest inleveren.
'Maar als je geen speeksel hebt, hoe ga je dan een speekselproef inleveren?', aldus Johan Mooi. Ook kan het gebeuren dat de ene patiënt een behandeling wel vergoed krijgt en een ander niet.
Volgens Zorgverzekeraars Nederland heeft de zorgverzekeraar wettelijk de verplichting om vast te stellen of er een relatie is tussen behandeling en gebitsproblemen: 'Bij het Syndroom van Sjögren is niet altijd sprake van een oorzakelijk verband met tandheelkunde, dat kan per patiënt verschillen. Xerostomie (= droge mond) kán voorkomen bij bijvoorbeeld de ziekte van Sjögren, maar dat is niet altijd het geval.'
Uniforme afspraken
Ook het Centraal Overleg Bijzondere Tandheelkunde (Cobijt) ziet dat zorgverzekeraars soms uiteenlopend reageren op aanvragen vanuit de bijzondere tandheelkunde. Rick van de Pas, voorzitter bij Cobijt probeert al langer in overleg met Zorgverzekeraars Nederland tot meer uniforme afspraken te komen over wie er aanspraak kan maken op vergoeding.
In de praktijk blijkt echter dat iedere verzekeraar zijn eigen beleid hanteert, waardoor er toch onderlinge verschillen kunnen ontstaan. Volgens Van der Pas is het van belang omdat je een zoveel mogelijk gelijke toegang wil tot verzekerde zorg en omdat zorgverleners patiënten goed willen kunnen informeren over de kosten van een behandeling.
Zorgverzekeraars Nederland laat desgevraagd weten dat zorgverzekeraars, in het belang van hun verzekerden, voor verduidelijking zijn wie aanspraak kan maken op deze vergoeding. Het Zorginstituut Nederland, dat de minister adviseert over invulling van het basispakket, laat weten dat al voldoende duidelijk zou zijn dat er een relatie is tussen chemotherapie en gebitsproblematiek. Wel moet er dan sprake zijn van 'een causaal verband op basis van een medisch gecompromitteerde relatie: dat wil zeggen dat de medische behandeling (oorzaak) met het oogmerk tot genezing van de ziekte, als nevenwerking (gevolg) nadelige effecten heeft op het gebit'. Wel gaat het zorginstituut in gesprek met het NFK naar aanleiding van de resultaten van de poll.
Bij het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport zijn tot nu toe geen signalen binnen gekomen dat er grote onduidelijkheid over deze vergoeding bestaat. Het ministerie acht het wel positief dat Radar aandacht aan deze vergoeding besteedt, omdat omdat dit bijdraagt aan de bewustwording van mensen over hun recht op vergoeding in bijzondere gevallen.
Wat kun je doen?
Om in aanmerking te komen voor een vergoeding bijzondere tandheelkunde is het belangrijk dat je voorafgaand aan behandeling met bijvoorbeeld chemotherapie naar je tandarts of mondhygiënist gaat voor een uitgebreide tandheelkundige controle. Het is van belang dat hierbij een uitgebreide reportage wordt gemaakt van de staat van je gebit, zodat je een eventuele verslechtering daadwerkelijk kunt aantonen.
Wanneer je vermoed dat de behandeling tegen kanker daadwerkelijk gebitsschade heeft veroorzaakt, vraag dan aan je tandarts om de problemen in kaart te brengen en een aanvraag voor het behandelplan te doen bij je zorgverzekeraar. Belangrijk is dat de tandarts hierbij een beroep doet op de vergoeding voor bijzondere tandheelkunde.
Wanneer de aanvraag door de zorgverzekeraar wordt afgewezen, dan kun je de zorgverzekeraar om een heroverweging vragen. Als de zorgverzekeraar bij het eerder genomen besluit blijft, dan kun je een klacht indienen bij de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekering (SKGZ).
Ben je Sjögrenpatiënt en loopt je tegen problemen aan bij de zorgverzekeraar? Dan kun je advies inwinnen bij de Nationale Vereniging Sjögrenpatiënten.