Heb jij ook wel eens last van een opgeblazen gevoel? Met deze tips ga je het tegen!
Een pijnlijke en opgezwollen buik… na een zware maaltijd, na een lange periode waarin je niets at of juist compleet uit het niets komt het soms opzetten. Uit onderzoek van de Maag Lever Darm Stichting blijkt dat zo’n vijf tot twintig procent van de Nederlanders hier wel eens last van heeft. Maar waar komt dit nu precies door?
Om hier achter te komen en te ontdekken of dit gevoel ook voorkomen kan worden, spreekt Radar met dokter Daniel Keszthelyi; Maag, -Darm- en Leverarts aan het Maastricht UMC+.
Dit is er aan de hand bij een opgeblazen gevoel
Keszthelyi licht toe dat het ten eerste van belang is om onderscheid te maken tussen een opgeblazen buik en een opgeblazen gevoel. ‘Je kunt namelijk zichtbare uitzetting van je buik hebben, zonder dat je daar last van hebt. Maar een opgeblazen gevoel heeft echt te maken met een prikkeling van de darm van binnenuit, wat vaak een pijnlijke sensatie veroorzaakt.’
‘Deze prikkeling kan onder andere worden veroorzaakt doordat er een bepaalde hoeveelheid gas of lucht in je darm terecht is gekomen, dat je hebt ingeslikt tijdens het eten of praten.’ De arts legt uit dat er altijd iets ‘mis’ kan gaan op de route die de buitenlucht (voornamelijk stikstof) in je lichaam aflegt, waardoor veel gas zich ophoopt in de darmen en een opgeblazen gevoel ontstaat.
‘De oorzaak van een opgezette buik is overigens nog een stuk ingewikkelder en het is iets waar op dit moment nog veel onderzoek naar gedaan wordt. Wat we nu weten is dat het met reflexen in de buik te maken heeft en dat het middenrif hierbij betrokken is’, aldus Keszthelyi. In dit artikel wordt echter vooral ingegaan op een pijnlijk gevoel dat je ervaart en een buik die evenals niet prettig aanvoelt.
Prikkelbaredarmsyndroom als veelvoorkomende oorzaak
En hoewel een opgeblazen gevoel vaak onschuldig is, kan het ook met iets anders te maken hebben. ‘Naast deze meest voorkomende oorzaak, kan het ook zo zijn dat je darm ergens overgevoelig voor is. De receptoren in de darm denken dan dat er veel gas in de darm zit, terwijl dit niet zo is, omdat de receptoren door de overgevoeligheid ook geprikkeld kunnen worden bij een normale hoeveelheid gas.’
‘In dit geval is er sprake van het prikkelbaredarmsyndroom; een chronische darmaandoening die naar schatting bij zo’n tien procent van de Nederlanders voorkomt.’ Door deze aandoening kunnen verstoppingen ontstaan of juist diarree. In een groot deel van de gevallen kan het prikkelbaredarmsyndroom dé oorzaak zijn van een opgezette buik of een opgeblazen gevoel. Via een test op de site van de maagleverdarmstichting kun je er snel achter komen of dit bij jou aan de hand is:
De oplossing: psylliumvezels en kiwi’s
Gelukkig kan een opgeblazen gevoel in de meeste gevallen voorkomen worden. Keszthelyi gaat in op meerdere oplossingen: ‘Sowieso eten we allemaal veel te weinig vezels. Vezels toevoegen aan je dieet kan zeker goed zijn, maar wel moet je oppassen dat je niet te snel je vezelinname vergroot, omdat dit juist tot meer gasvorming kan leiden.’
De arts geeft aan om per week je vezelinname met ongeveer vijf gram te verhogen. Dit kan via voeding, maar hij heeft ook nog een andere goede tip: ‘Iets dat heel goed werkt zijn psylliumvezels. Deze kun je los kopen in een eco-winkel en bijvoorbeeld door je muesli of yoghurt gooien of er zelfs een brood van bakken. Deze vezel geeft geen bijwerkingen omdat het minder fermenteert en minder gas aanmaakt.’
‘Een ander voedingsmiddel dat bovendien wonderen kan verrichten voor je stoelgang en kan helpen bij obstipatie en een opgeblazen gevoel zijn groene kiwi’s. Hier zit een enzym in dat helpt bij de spijsvertering en helpt bij de afbraak van verschillende voedingsstoffen. Dit is effectief bewezen in verschillende studies.’
‘Idealiter streven we het dieet uit de holbewonertijd na’
Maar niet alleen voeding speelt een grote rol bij het ontstaan van een opgeblazen gevoel. De arts legt uit dat ook de rest van je levensstijl van belang is, waarbij beweging een belangrijke factor is. ‘De hele dag zitten bevordert de darmmotoriek namelijk niet. Het opgeblazen gevoel is echt een bijverschijnsel van de Westerse levensstijl, waarin we een groot deel van de tijd op een stoel of bank zitten.’
Volgens Keszthelyi is het ervaren van een opgeblazen gevoel dan ook nog niet altijd een probleem geweest. Zo was het honderd jaar geleden veel minder voorkomend. Daarnaast stelt hij: ‘Eigenlijk zou het vanuit evolutionair en genetisch oogpunt het beste zijn om het dieet uit de holbewonertijd na te streven. Dus alleen wortelen en bessen eten en af en toe een stukje vlees.’
‘Nu is alles in overvloed en is veel voeding bewerkt en zijn allerlei chemische stoffen toegevoegd. De huidige voedingsindustrie is ver van de echte, pure natuur vandaan.’
Medicatie, probiotica of hypnotherapie
Naast het aanpassen van je voedingspatronen en het wat vaker opstaan van je bureaustoel kan het natuurlijk zo zijn dat je alsnog last blijft hebben, maar geen andere symptomen of klachten ervaart. In dit geval zijn er nog een aantal andere oplossingen.
De arts vertelt dat er tegenwoordig veel onderzoek gedaan wordt naar andere behandelingen naast het geven van medicatie, zoals hypnotherapie en probiotica. Aangezien er bij een opgeblazen gevoel sprake is van gasvorming, zouden probiotica kunnen helpen. ‘Hoewel er nog volop onderzoek gedaan wordt naar probiotica, kan het zeker wat opleveren om uit te proberen of het voor jou werkt.’
Bij meer last adviseert Keszthelyi om sowieso langs te gaan bij je huisarts. ‘Daarmee kun je overleggen wat een goede vervolgstap is. Wil je misschien praten met een diëtist om naar je voedingspatroon te kijken, wil je medicatie die kan helpen tegen krampen of sta je open voor probiotica of hypnotherapie. Er is geen one size fits all. Bij iedereen werkt weer iets anders.’
Is een opgeblazen gevoel alarmerend?
Nu vraag je je misschien af of een opgeblazen gevoel zorgwekkend is of niet. Keszthelyi legt uit dat dit vrijwel nooit het geval is, hoewel je wel goed op moet letten of er nog andere symptomen ontstaan. ‘Krijg je bijvoorbeeld bloed bij je ontlasting, val je ongewild in korte tijd veel af of verandert je ontlasting? Dan is het een goed idee om snel langs te gaan bij je huisarts.’